Γράφει ο Νίκος Χειλαδάκης
Ενώ πλησιάζουμε στην θλιβερή επέτειο της κρίσης των Ιμίων, πολλά αναπάντητα ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα μετά από τόσα χρόνια από την βραδιά εκείνη που είχε φέρει την Ελλάδα και την Τουρκία ένα βήμα πριν από μια πολεμική σύγκρουση.
Ένα μεγάλο από αυτά τα ερωτήματα που μέχρι σήμερα πολύ λίγο είναι γνωστό είναι η ελληνική σημαία που βρίσκονταν στην δεύτερη βραχονησίδα. Το 2001 κυκλοφόρησε στην Τουρκία το αποκαλυπτικό βιβλίο του τότε αρχηγού του Επιτελείου Ναυτικού της Τουρκίας, ναυάρχου Γκιουβέν Έρκαγια, που πέθανε αιφνιδίως τον Μάιο του 2000 και το οποίο υποστηρίζει ότι την Ελληνική σημαία που βρίσκονταν στην δεύτερη Ίμια την κατέβασε το άγημα των Τούρκων κομάντος που αποβιβάστηκε το βράδυ της 29η Ιανουαρίου 1996, για να ανεβάσει την τουρκική.
Το βιβλίο του Γκιουβέν Έρκαγια που έχει τον τίτλο, «Ένας στρατιώτης Ένας Διπλωμάτης», αφηγείται την σταδιοδρομία του Τούρκου ναύαρχου την οποία σε μεγάλο μέρος πέρασε αντιμετωπίζοντας τις ελληνοτουρκικές διαφορές, στο Αιγαίο και στην Κύπρο. Όπως ομολογεί και ο ίδιος, στις δυο μεγάλες κρίσεις που έφεραν τις δυο χώρες στα πρόθυρα του πόλεμου, δηλαδή στην κρίση του 1986 και στην κρίση των Ιμίων το 1996, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην αντιμετώπιση των ελληνικών δυνάμεων και ήταν από τους κύριους πρωταγωνιστές των γεγονότων.
Για την κρίση των Ιμίων ο Έρκαγια χαρακτηρίζει την κίνηση των Ελλήνων να επιβεβαιώσουν την ελληνική κυριαρχία στην βραχονησίδα, σαν «ελληνική μπαμπεσιά» και ισχυρίζεται ότι το τουρκικό άγημα των κομάντος που πήγε στην δεύτερη Ίμια με μια φουσκωτή λέμβο, πέρασε απαρατήρητο από… 12 ελληνικά πλοία που περιπολούσαν στην περιοχή και αφού αποβιβάστηκε κατέβασε την ελληνική σημαία που βρίσκονταν στην δεύτερη Ίμια και σήκωσε την τουρκική. Την ίδια ώρα, όπως αναφέρει στο βιβλίο του ο Τούρκος ναύαρχος, ο πρόεδρος Κλίντον αναζητούσε στο τηλέφωνο την Ταντσού Τσιλέρ αλλά δεν μπορούσε να την βρει καθώς όλοι στην Άγκυρα περίμεναν με αγωνία την κατάληξη της επιχείρησης των Τούρκων κομάντος και από την επιτυχία της ή μη, θα εξαρτιόνταν οι επόμενες κινήσεις της Τουρκίας.
Ο Γκιουβέν Έρκαγια εξιστορεί τα γεγονότα που δημιούργησαν την κρίση από τον Δεκέμβριο του 1995 και όπως τονίζει, την περίοδο εκείνη βρίσκονταν σε επίσημη επίσκεψη στο Πακιστάν όπου και έλαβε μήνυμα να επιστρέψει αμέσως στην βάση του γιατί υπήρχαν ραγδαίες εξελίξεις στο Αιγαίο. Αφού επέστρεψε προσπάθησε να καταλάβει που βρίσκονταν τα Ίμια, (!!!), και μάλιστα είχε ζητήσει και κατάλληλους χάρτες για να δει το μέρος όπου εξελίσσονταν η κρίση και που βρίσκονταν ακριβώς αυτές οι βραχονησίδες. Αναφέρει ο ίδιος στο βιβλίο του : «Η ένταση συνεχώς ανέβαινε και ο τουρκικός τύπος ανέβαζε τους τόνους με πρωτοσέλιδα που έριχναν λαδί στην φωτιά. Από τις 24 έως τις 26 Ιανουαρίου υπήρχε άσκηση στον ναύσταθμο του Γκιολτζούκ αλλά τα γεγονότα της κρίσης είχαν επισκιάσει την κατάσταση και ενώ υπήρχε προγραμματισμένο ταξίδι μου στη Ολλανδία, ματαιώθηκε εξ αιτίας της κρίσης».
Στις 26 Ιανουαρίου ο Έρκαγια έσπευσε στην Άγκυρα ενώ στον δρόμο του ήρθε μήνυμα να επικοινωνήσει επειγόντως με την πρωθυπουργό Ταντσού Τσιλέρ. Στην τουρκική πρωτεύουσα συνήλθε έκτακτη σύσκεψη με την συμμετοχή της Τσιλέρ, του ίδιου, του υπουργού Εξωτερικών Ντενίζ Μπαϊκάλ, του υπαρχηγού του Γενικού Επιτελείου, στρατηγού Τσεβίκ Μπιρ και σύμβουλων του υπουργείου Εξωτερικών, (μεταξύ των οποίων αναφέρεται και ο υφυπουργός Ινάλ Μπατού ) και επιτελών του Γενικού Επιτελείου. Η Τσιλέρ ζήτησε την άποψη του Έρκαγια για το τι έπρεπε να γίνει και ο ναύαρχος απάντησε πως ή θα έπρεπε να παραδεχτούν ότι η βραχονησίδα είναι ελληνική και να αποχωρίσουν, ή να επιμένουν και να επιβάλουν με όλα τα μέσα που διέθεταν την τουρκική κυριαρχία. Μέση οδός όπως τόνισε από την αρχή, δεν υπήρχε.
Το ίδιο βράδυ όμως, όπως ομολογεί ο ίδιος, δεν μπόρεσε να κλείσει μάτι καθώς διέβλεπε πως τα πράγματα οδηγούσαν αναπόφευκτα σε σύγκρουση με ανυπολόγιστες συνέπειες και για τις δυο χώρες. Ήταν οργισμένος με την Τσιλέρ γιατί είχε οδηγήσει την Τουρκία σε μια ανεξέλεγκτη κρίση με άγνωστη κατάληξη και με την άμεση απειλή της τουρκικής πανωλεθρίας.
Την επόμενη γευμάτισε με τον Τσεβίκ Μπιρ και τότε σκέφτηκε, (;;;), ότι δίπλα στην βραχονησίδα υπήρχε και μια δίδυμη βραχονησίδα που ήταν ακάλυπτη. Αμέσως αποφασίστηκε να ριχτεί στην δεύτερη νησίδα τουρκικό άγημα για να εξισορροπηθεί η κατάσταση. Σε λίγη ώρα άρχισαν αμέσως οι προετοιμασίες των Τούρκων κομάντος, ενώ στην Άγκυρα καλούνταν ο Έλληνας πρέσβης για να του επιδοθεί τελεσίγραφο αποχώρησης μέσα σε εικοσιτέσσερις ώρες του ελληνικού τμήματος από την πρώτη βραχονησίδα. Τα γεγονότα όπως εξελίχτηκαν στην συνέχεια είναι γνωστά.
Σίγουρα οι μαρτυρίες αυτές ενός από τους πρωταγωνιστές της κρίσης των Ιμίων από την άλλη πλευρά, δείχνουν για άλλη μια φορά το πλεονέκτημα που είχε η ελληνική πλευρά στην κρίση αυτή, την τουρκική αγωνία για το πως θα αντιμετωπίσουν την ελληνική «προκλητικότητα» και τέλος την μεγάλη ελληνική προδοσία που παρέδωσε ουσιαστικά ελληνική κυριαρχία προς ευχαρίστηση των μεγάλων «συμμάχων» μας, των Αμερικανών. Έκτοτε η τουρκική προκλητικότητα ακολούθησε ιλιγγιώδη ανοδική πορεία σε όλο το μήκος και το πλάτος του ελληνικού Αιγαίου.
Άραγε το πάθημα έγινε μάθημα ; Αν εξετάσουμε τους σημερινούς ηγέτες μας, μάλλον θα οδηγηθούμε σε αρνητικά συμπεράσματα!
ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ
Δημοσιογράφος-Συγγραφέας-Τουρκολόγος
www.nikosxeiladakis.gr
