Το παράδειγμα της Μποτσουάνα

Η πολιτική σταθερότητα είναι ασφαλώς πολύ σημαντική για την ανάπτυξη μίας χώρας – μπορεί όμως να επιτευχθεί είτε δημοκρατικά, είτε απολυταρχικά. Η αποκατάσταση της στην Τουρκία, μετά τη νίκη του πρωθυπουργού της στις δημοτικές εκλογές, παρά την απίστευτη διαφθορά του κυβερνητικού κόμματος που αποκαλύφθηκε, την απαγόρευση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ή την αιματηρή καταστολή των αντιδράσεων των Πολιτών απέναντι στη βίαιη κατάλυση της δημοκρατίας που επιχειρείται, αποτελεί ένα δείγμα της ολοκληρωτικής μεθόδου – όπως επίσης το κοινοβουλευτικό πραξικόπημα στην Ελλάδα, για μία ακόμη φορά.

Εάν δε συνειδητοποιήσει κανείς ότι, ο μόνος που αντέδρασε ήταν ο πρώην πρωθυπουργός, ο οποίος έφερε το ΔΝΤ στη χώρα μας, προδίδοντας την, θα νοιώσει εντελώς άβολα – αν και ο Εφιάλτης του Καστελόριζουαποφάσισε πιθανότατα να πει το «ΟΧΙ», επειδή διαπίστωσε εκ των υστέρων πως η χώρα θα μπορούσε πράγματι να κυβερνηθεί απολυταρχικά, οπότε εσφαλμένα παραιτήθηκε.

Ειδικότερα, στην εποχή του υπήρξαν κάποιες μαζικές διαδηλώσεις, είχε δημιουργηθεί το κίνημα των αγανακτισμένων στην πλατεία Συντάγματος, οι βουλευτές του κόμματος του αντιδρούσαν, ενώ η συντηρητική, καθώς επίσης η υπόλοιπη αντιπολίτευση ήταν σύσσωμη εναντίον των μέτρων και του ΔΝΤ.

Στη συνέχεια όμως, παρά τη διαδοχική ψήφιση νομοσχεδίων που καταλύουν εντελώς τη δημοκρατία, την εθνική κυριαρχία και το κοινωνικό κράτος, σταμάτησαν οι αντιδράσεις – εξαιρώντας την παραδοσιακή αντίθεση των αντιπολιτευομένων κομμάτων.

Επομένως, είναι λογικό να θεωρεί λάθος την παραίτηση του – πολύ περισσότερο όταν διαπιστώνει πως οι Έλληνες Πολίτες έχουν συμβιβαστεί με όλα τα μέτρα που λαμβάνονται, έχουν αποδεχθεί την «κοινοβουλευτική δικτατορία» υπό τη σκιώδη διακυβέρνηση των δανειστών, ενώ ονειρεύονται ουτοπικά συνθήκες ανάπτυξης.

Κανένας βέβαια δεν κάνει τον κόπο να σκεφθεί ότι η ανάπτυξη, η οποία είναι η συνισταμένη της κατανάλωσης, των ιδιωτικών επενδύσεων, των δημοσίων δαπανών και των εξαγωγών πλην τις εισαγωγές είναι προβληματική, αφού

.

(α)  οι μισθοί είτε μειώνονται, είτε παραμένουν χαμηλοί  – οπότε δεν μπορεί να αυξηθεί ούτε η κατανάλωση, ούτε οι ιδιωτικές επενδύσεις, οι οποίες προϋποθέτουν αύξηση της ζήτησης, οπότε κατανάλωση (κανένας επιχειρηματίας δεν επενδύει όταν μειώνεται η ζήτηση),

(β)  οι δημόσιες δαπάνες απαγορεύονται από τους δανειστές, οι οποίοι επιμένουν στη διατήρηση της πολιτικής λιτότητας, ενώ

(γ)  οι εξαγωγές χωρίς παραγωγική βάση, καθώς επίσης με μία συνεχώς μειούμενη ανταγωνιστικότητα (λόγω φόρων, υψηλών επιτοκίων δανεισμού κλπ. – το κόστος εργασίας είναι ένα μικρό μόνο μέρος του συνολικού κόστους των προϊόντων), θα συνεχίσουν την πτωτική τους πορεία – όπως τουλάχιστον φαίνεται από το ελλειμματικό μας εμπορικό ισοζύγιο, στο γράφημα που ακολουθεί.

.

.

Σε όσους θεωρήσουν δε σωστά ότι, είναι θετική η μείωση του ελλείμματος  στο εμπορικό μας ισοζύγιο, θα απαντούσαμε πως θα είχαν δίκιο, εάν οφειλόταν στην αύξηση των εξαγωγών και όχι στη μείωση των εισαγωγών, λόγω της πτώσης των εισοδημάτων και επομένως της εσωτερικής ζήτησης. Εκτός αυτού, ανάπτυξη με 1,5 εκ. ανέργους, με δολοφονημένες τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με αδυναμία δανειοδότησης της πραγματικής οικονομίας, καθώς επίσης με κατεστραμμένη παραγωγική βάση, μόνο με ένα θαύμα μπορεί να επιτευχθεί.

Ο δημοκρατικός δρόμος                                         

Περαιτέρω, υπάρχει και ο δημοκρατικός τρόπος επίτευξης πολιτικής σταθερότητας, τον οποίο συναντάμε, μεταξύ άλλων, στην Μποτσουάνα – στη μοναδική χώρα που είχε το θάρρος, κατά τον κ. Stieglitz, να διώξει το ΔΝΤ, όταν προσπάθησε να εισβάλλει, θέλοντας να τη «βοηθήσει» στην επίλυση των οικονομικών προβλημάτων που αντιμετώπιζε.

.

.

Η χώρα είναι η μοναδική στην Αφρική, εάν όχι στον πλανήτη, που έχει αποδείξει ότι, μπορεί να ξεφύγει ένα κράτος από τα νύχια του ΔΝΤ και να κυβερνηθεί σωστά – σε αντίθεση με άλλες χώρες της ηπείρου, όπως η Νότια Αφρική (άρθρο) και η Νιγηρία (άρθρο), οι οποίες «μολύνθηκαν» από τους αρχιερείς της δύναμης.

Αναλυτικότερα, ακόμη και η επιτροπή διαφάνειας (TransparencyInternational) επαινεί τις πολιτικές δομές της παλαιότερης δημοκρατίας της Αφρικής, σε όλα τα επίπεδα – στα δικαστήρια, τα οποία λειτουργούν εντελώς ανεξάρτητα, στην ελεύθερη δημοσιογραφία, στο σεβασμό των αντίθετων απόψεων, στον τρόπο διεξαγωγής των εκλογών, στην προστασία των πολιτών από έναν οργανισμό που έχει δημιουργηθεί ήδη από το 1995, καθώς επίσης στο ότι, δεν υπάρχουν πολιτικοί κρατούμενοι στις φυλακές.

Το γεγονός αυτό είναι αφενός μεν μοναδικό στην Αφρική, αφετέρου τεράστια προσβολή για το «λίκνο της δημοκρατίας» – για την Ελλάδα δηλαδή, η κυβέρνηση της οποίας οδήγησε στις φυλακές τους βουλευτές ενός νόμιμα εκλεγμένου κόμματος, στερώντας τους παράνομα τα πολιτικά τους δικαιώματα.

Όσο αντίθετοι και αν είμαστε με αυτά που δυστυχώς πρεσβεύει το συγκεκριμένο κόμμα, δεν μπορούμε να αποδεχόμαστε αδιαμαρτύρητα τέτοιου είδους πολιτικές συμπεριφορές από μία δημοκρατική χώρα – ειδικά από την Ελλάδα.

Συνεχίζοντας η Μποτσουάνα, το μέγεθος της οποίας είναι ίσο με αυτό περίπου της Γαλλίας, αποτελεί ένα φωτεινό παράδειγμα του τρόπου, με τον οποίο θα μπορούσε να απελευθερωθεί από τη μιζέρια της η Αφρική – δυστυχώς για όλους μας, η Ελλάδα επίσης. Είναι ένα πρότυπο οικονομικής ανάπτυξης, υψηλού βιοτικού επιπέδου, καθώς επίσης κοινωνικής και πολιτικής σταθερότητας στον πλανήτη – γεγονός που θα έπρεπε να μας κάνει να ντρεπόμαστε τόσο σαν Έλληνες, όσο και σαν Ευρωπαίοι ή πολίτες της δήθεν πολιτισμένης Δύσης.

Πάνω από πενήντα χρόνια τώρα λειτουργεί στην Μποτσουάνα μία αξιοθαύμαστη δημοκρατία, η οποία ενδιαφέρεται για την ευημερία και την ασφάλεια των Πολιτών της – διαθέτοντας λειτουργικές υποδομές, καθώς επίσης κανένα ενεργειακό πρόβλημα.

.

.

Η χώρα εκμεταλλεύεται σωστά το δημόσιο πλούτο της (κατέχει το 20% της παγκόσμιας παραγωγής διαμαντιών), έχοντας επιτύχει συχνά πλεονάσματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της (γράφημα), κυρίως δε ένα υψηλό βιοτικό επίπεδο – όπου όμως η διαφθορά ήταν μηδενική, ενώ οι Θεσμοί λειτουργούσαν σωστά και δίκαια, πρινανακαλυφθούν διαμάντια στο υπέδαφος της.

.

Περαιτέρω, τα έσοδα από την εκμετάλλευση του δημοσίου πλούτου της εισρέουν σε ένα κρατικό επενδυτικό κεφάλαιο, ανάλογο με το αντίστοιχο της Νορβηγίας – μέσω του οποίου η χώρα επενδύει στην παιδεία, στην υγεία, στον τουρισμό και στο μέλλον της. Με τον τρόπο αυτό, ο εθνικός πλούτος δεν ωφελεί μία μικρή οικονομική ελίτ, όπως συμβαίνει σε όλη σχεδόν τη Δύση σήμερα – ειδικά στην Ελλάδα.

Φυσικά το κρατικό επενδυτικό κεφάλαιο της Μποτσουάνα φροντίζει να λαμβάνει υπ’ όψιν του τις μελλοντικές γενεές – δεν λειτουργεί δηλαδή όπως, για παράδειγμα, το δικό μας ΤΑΙΠΕΔ, το οποίο εκποιεί τα πάντα σε εξευτελιστικές τιμές, χωρίς να ενδιαφέρεται ούτε για τούς σημερινούς, ούτε για τους μελλοντικούς Έλληνες.

Συνεχίζοντας, στην πρωτεύουσα της χώρας δεν υπάρχουν πομπώδη κτίρια ή ανόητα πολυτελείς κατασκευές «γοήτρου» – επειδή η κυβέρνηση επιλέγει τις επενδύσεις σε σχολεία, σε νοσοκομεία, καθώς επίσης σε έργα ύδρευσης και υποδομών. Γνωρίζοντας δε πως μόνο το 15% των διαμαντιών που «παράγονται» ανήκουν σήμερα στο κράτος (πριν από 10 χρόνια δεν ανήκε τίποτα στο δημόσιο, το οποίο αρκούταν μόνο στη φορολόγηση, καθώς επίσης στα έσοδα από τις άδειες εξόρυξης των διαμαντιών), κατανοεί κανείς πόσο συνετά διαχειρίζεται τον πλούτο της η Μποτσουάνα – σε πλήρη αντίθεση, με την πατρίδα μας, η οποία έχει υποθηκεύσει τα πάντα στους δανειστές της, συνεχίζοντας απτόητη το «εγκληματικό» έργο της.

Η χώρα υποδεικνύει πως μπορεί μία κυβέρνηση, μέσω έξυπνων συμβάσεων, να μην αρκεσθεί στο ρόλο του προμηθευτή πρώτων υλών – επενδύοντας, μεταξύ άλλων, στη δημιουργία εργοστασίων επεξεργασίας διαμαντιών, καθώς επίσης στην εξειδίκευση του εργατικού δυναμικού της, εξασφαλίζοντας χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας στους πολίτες της. Η δημοσιονομική της πολιτική δε αποτελεί ένα επίσης πρότυπο ικανής και συνετής διακυβέρνησης – ενώ πέτυχε πρόσφατα ξανά πλεόνασμα στον προϋπολογισμό της (γράφημα).

.

.

Εάν δε συμπεριλάβει κανείς το ότι, η παιδεία και η υγεία παρέχονται εντελώς δωρεάν στους Πολίτες της, ενώ η οικονομική, καθώς επίσης η ψυχολογική υποστήριξη των ασθενών από aids (η μεγάλη πληγή της Αφρικής) είναι υποδειγματική, κατανοεί το μέγεθος του επιτεύγματος. Επίσης πόσο έχει συνειδητοποιήσει η κυβέρνηση το ότι, τόσο το βιοτικό επίπεδο, όσο και η ποιότητα ζωής μίας χώρας, εξαρτάται από την παιδεία και το κοινωνικό κράτος.

Ολοκληρώνοντας, δεν μπορούμε παρά να νοιώσουμε ξανά ντροπή ως Έλληνες, για το ότι δεν κατανοούμε το αυτονόητο – πως η μακροπρόθεσμη ευημερία, καθώς επίσης η σταθερότητα μίας χώρας, εξαρτώνται αποκλειστικά και μόνο από το επίπεδο της μόρφωσης, της καλλιέργειας καλύτερα των πολιτών της.

Από το πόσο σημαντική είναι δηλαδή η παιδεία που οφείλει να αποτελεί το βασικότερο μέλημα της κυβέρνησης ενός κράτους – το οποίο δεν θέλει να «άγεται και να φέρεται» από την πολιτική διαφθορά της οικονομικής και πολιτικής ελίτ του.

Το παράδειγμα της Μποτσουάνα αποδεικνύει αναμφίβολα ότι, η ευημερία μίας χώρας δεν εξαρτάται από το μέγεθος της, αλλά από την κυβέρνηση και από τους Πολίτες της – οι οποίοι είναι τότε μόνο υπερήφανοι, παραγωγικοί, έντιμοι και συνειδητοί, όταν η πατρίδα τους έχει τη δυνατότητα να τους προσφέρει η ίδια προοπτικές για το μέλλον τόσο το δικό τους, όσο και των παιδιών τους.

Αυτό έχει επιτύχει η Μποτσουάνα και εδώ ακριβώς έχει αποτύχει η Ελλάδα – γεγονός που αναδεικνύει παράλληλα το μοναδικό τρόπο, με τον οποίο θα μπορούσαμε να ξεφύγουμε από την κρίση, παύοντας να αποτελούμε σκλάβους χρέους.

.

Βασίλης Βιλιάρδος, για το Analyst.gr

ΠΗΓΗ