Η Λυδία, κόρη ενός ιερέως της πόλεως Ούφα – βρίσκεται στη δυτική Σιβηρία, στις όχθες του ομωνύμου ποταμού – γεννήθηκε στις 20 Μαρτίου του 1901. Από παιδί ήταν ευαίσθητη, στοργική και αγαπητή από όλους. Φοβόταν την αμαρτία και κάθε τί που δεν το επέτρεπε ο νόμος του Θεού. Μόλις τελείωσε το παρθεναγωγείο στα δεκαεννιά της χρόνια, παντρεύτηκε και αμέσως έχασε τον άνδρα της στον εμφύλιο πόλεμο με την αναχώρησι του Λευκού(τσαρικού) Στρατού.
Ο πατέρας της, από τις πρώτες αρχές του σχίσματος των «Ανακαινιστών» (πρόκειται για εκκλησιαστικό νεωτεριστικό κίνημα, το οποίο για ένα διάστημα πέτυχε να αναγνωρισθή σαν η επίσημη ρωσική εκκλησία από το Οικουμενικό Πατριαρχείο και άλλες αυτοκέφαλες εκκλησίες) που οργανώθηκε από τους Μπολσεβίκους το 1922, προσχώρησε σ’ αυτό. Η θυγατέρα του τότε γονάτισε μπροστά στα πόδια του πατέρα της και είπε : «Δώσε μου την ευχή σου, πατέρα, να σ’ αφήσω, για να μή σε δεσμεύω στη σωτηρία της ψυχής σου». Ο γέρων ιερέας ήξερε καλά την κόρη του, όπως ήξερε καλά το εσφαλμένο της κινήσεώς του. Δάκρυσε και, δίδοντας την ευλογία του στην Λυδία να ζήση μόνη της, της είπε προφητικά: «Κοίταξε, κόρη μου, όταν κερδίσης το στεφάνι σου, να πής στον Κύριο ότι παρόλο που φάνηκα πολύ αδύνατος για αγώνα, ωστόσο δεν σε εμπόδισα, αλλά σού έδωσα την ευχή μου». «Θα το πώ, πατέρα», τού είπε εκείνη φιλώντας του το χέρι και προβλέποντας έτσι κι αυτή προφητικά το μέλλον.
Η Λυδία πέτυχε να διοριστή στην δασονομική υπηρεσία και το 1926 μετατέθηκε στην κολλεκτίβα υλοτομίας της περιοχής, όπου δούλευε κοντά στους πιο χαμηλόμισθους εργάτες. Εδώ ήρθε αμέσως σε επαφή με απλούς ανθρώπους του ρωσικού λαού, τους οποίους αγαπούσε πολύ και οι οποίοι ανταποκρίθηκαν με τον ίδιο τρόπο. Οι ξυλοκόποι και οι οδηγοί, που είχαν σκληρυνθή από τη δουλειά μέσα σε δύσκολες συνθήκες, αφηγούνταν με κατάπληξι ότι στο γραφείο του Τμήματος Υλοτομίας, όπου ερχόταν σε επαφή μαζί τους η Λυδία, τους διαπερνούσε ένα γνώριμο αλλά τώρα μισοξεχασμένο αίσθημα, παρόμοιο μ΄εκείνο που είχαν νιώσει κάποτε όταν πρίν την επανάστασι είχαν πάει να υποδεχθούν την περίφημη εικόνα της Παναγίας από το χωριό Μπογκορόντσκογιε της περιφερείας της Ούφα. Στο γραφείο δεν ακούγονταν πια άσχημες κουβέντες, βρισιές και καυγάδες. Τα πάθη είχαν εκλείψει και οι άνθρωποι έγιναν ευγενικώτεροι μεταξύ τους….
Αυτό ήταν καταπληκτικό και έγινε αντιληπτό απ΄όλους, των κομματικών οργάνων μή εξαιρουμένων. Παρακολούθησαν τη Λυδία, αλλά δεν ανακάλυψαν τίποτε ύποπτο. Δεν πήγαινε καθόλου στις ἐκκλησίες που είχαν νομιμοποιηθή από τους Μπολσεβίκους και συμμετείχε αραιά και προσεκτικά σε ακολουθίες της μυστικής εκκλησίας «των κατακομβών».
Η Γκέ-Πέ-Ού (η σοβιετική αστυνομία κατά τα έτη 1922-34) ήξερε ότι υπήρχαν μέλη της μυστικής εκκλησίας στην περιφέρεια, δεν έβρισκε όμως τον τρόπο να τα ανακαλύψη και να τα συλλάβη. Με σκοπό να ανακαλύψη όσους δεν είχαν ακόμη συλληφθή η Γκέ-Πέ-Ού ξαφνικά επανέφερε από την εξορία τον επίσκοπο Ανδρέα που ήταν πολύ σεβαστός στον λαό, αλλά και σ΄όλους τους παράγοντες της μυστικής εκκλησίας. Σύμφωνα όμως με οδηγίες που είχε στείλει πρωτύτερα, ο επίσκοπος έγινε φανερά δεκτός μόνο από μία εκκλησία της Ούφα, παρόλο που μυστικά ήρθε να τον δή ολόκληρη η περιφέρεια. Η Γκέ-Πέ-Ού πεπεισμένη για την αποτυχία του σχεδίου της συνέλαβε πάλι τον επίσκοπο Ανδρέα και τον εξώρισε.
Η Λυδία συνελήφθη στις 9 Ιουλίου 1928. Οι μυστικές υπηρεσίες για αρκετό καιρό αναζητούσαν μία δακτυλογράφο που εφοδίαζε τους εργάτες της δασονομικής υπηρεσίας με δακτυλογραφημένα φυλλάδια, που περιείχαν βίους Αγίων, προσευχές, ακολουθίες και συμβουλές αρχαίων και συγχρόνων ιεραρχών της Εκκλησίας. Παρατήρησαν ότι στην γραφομηχανή αυτής της δακτυλογράφου το κάτω μέρος του «κ» ήταν σπασμένο. Έτσι αποκαλύφθηκε η Λυδία.
Η Γκέ-Πέ-Ού κατάλαβε ότι είχε πέσει στα χέρια της το κλειδί για να ανακαλύψη ολόκληρη την μυστική εκκλησία. Δέκα μέρες αδιάκοπης ανακρίσεως δεν κατάφεραν να κλονίσουν την μάρτυρα. Πολύ απλά αρνήθηκε να πή οτιδήποτε. Στις 20 Ιουλίου ο ανακριτής, έχοντας χάσει την υπομονή του, παρέδωσε την Λυδία στο «ειδικό τμήμα» για ανάκρισι.
Αυτό το «ειδικό τμήμα» εργαζόταν σ’ ένα γωνιακό δωμάτιο στο υπόγειο της Γκέ-Πέ-Ού. Ένας φρουρός στεκόταν μόνιμα στον διάδρομο του υπογείου. Εκείνη την ημέρα φρουρός ήταν ο Κύριλλος Ατάεβ, ένας εικοσιτριάχρονος φαντάρος. Είδε την Λυδία καθώς την έφερναν στο υπόγειο. Η προηγούμενη δεκαήμερη ανάκρισι είχε εξαντλήσει την μάρτυρα και δεν μπορούσε να κατέβη τα σκαλιά. Ο στρατιώτης Ατάεβ, σε πρόσταγμα των προϊσταμένων του, την κράτησε και την ωδήγησε κάτω στον ανακριτικό θάλαμο. «Ο Χριστός να σε σώση» είπε η Λυδία ευχαριστώντας τον φρουρό, καθώς αντιλήφθηκε μια σπίθα συμπαθείας γι΄ αυτήν στη λεπτή ευγένεια των δυνατών χεριών του φρουρού του Ερυθρού Στρατού.
Και ο Χριστός έσωσε τον Ατάεβ! Τα λόγια της μάρτυρος και τα γεμάτα πόνο μάτια της μίλησαν στην καρδιά του. Δεν μπορούσε πια ν’ ακούη με αδιαφορία τις αδιάκοπες κραυγές και τα κλάμματά της, όπως είχε προηγουμένως ακούσει όμοιες κραυγές από άλλους ανακρινομένους και βασανιζομένους.
Η Λυδία βασανίστηκε πολλή ώρα. Οι βασανιστές της Γκέ-Πέ-Ού δρούσαν συνήθως με τέτοιο τρόπο, ώστε να μήν αφήνουν κανένα ιδιαίτερα ευδιάκριτο σημάδι στο σώμα του βασανιζομένου. Όμως στην ανάκρισι της Λυδίας καμμιά προσοχή δεν δόθηκε σ΄ αυτό. Οι κραυγές και τα κλάμματα της Λυδίας συνεχίστηκαν σχεδόν χωρίς διακοπή για πάνω από μιάμιση ώρα.
«Μα δέν πονάς; Τσιρίζεις και κλαις. Αυτό δεν σημαίνει ότι σε πονάει;» Ρώτησαν εξαντλημένοι οι βασανιστές σε ένα από τα διαλείμματα.
«Πονάει! Ω Κύριε, πόσο πονάει!» απάντησε η Λυδία μ΄ ένα σπασμένο βογγητό.
«Τότε γιατί δέν μιλάς; Θα σε πονέση περισσότερο!» είπαν με φανερή αμηχανία οι βασανιστές. «Δεν μπορώ να μιλήσω…Δεν μπορώ…Δεν θα το επιτρέψη αυτό…», βόγγηξε η Λυδία.
«Ποιός δεν θα το επιτρέψη;» «Ο Θεός δεν θα το επιτρέψη!»
Τότε οι βασανιστές επινόησαν κάτι καινούργιο για τη μάρτυρα: την ηθική κακοποίησι. Ήταν τέσσερεις. Κοιτάχθηκαν μεταξύ τους. Χρειαζόταν ένας άλλος. Φώναξαν τον φρουρό να τους βοηθήση.
Μόλις ο Ατάεβ μπήκε στο δωμάτιο, είδε τη Λυδία, κατάλαβε τον τρόπο του παραπέρα βασανισμού της και τον δικό του ρόλο σ΄ αυτόν, και μέσα του έγινε ένα θαύμα παρόμοιο με την απροσδόκητη μεταστροφή των αρχαίων βασανιστών. Η ψυχή του Ατάεβ είχε σιχαθή την σατανική αποτροπαιότητα και ένας ιερός ενθουσιασμός τον κατέλαβε. Χωρίς καθόλου να συνειδητοποιήση το τί έκανε, ο φρουρός του Ερυθρού Στρατού σκότωσε επί τόπου με το πιστόλι του τους δύο βασανιστές που στέκονταν μπροστά του. Πριν κιόλας αντηχήση ο δεύτερος πυροβολισμός, ο άνδρας της Γκέ-Πέ-Ού που στεκόταν από πίσω, χτύπησε τον Κύριλλο στο κεφάλι με την λαβή του πιστολιού του. Ο Ατάεβ είχε ακόμη αρκετή δύναμι, ώστε να γυρίση και να αρπάξη τον αντίπαλό του από τον λαιμό, αλλά ένας πυροβολισμός από τον τέταρτο τον έρριξε στο πάτωμα.
Ο Κύριλλος έπεσε με το κεφάλι προς το μέρος της Λυδίας, που ήταν δεμένη και τεντωμένη με λουριά. Ο Κύριος τού έδωσε την ευκαιρία ν΄ ακούση για μία ακόμη φορά λόγια ελπίδας από το στόμα της μάρτυρος. Κοιτώντας την Λυδία κατ’ ευθείαν στα μάτια και με το αίμα να τρέχη από το σώμα του, ο Κύριλλος πρόφερε ασθμαίνοντας τις λέξεις που δήλωναν την ένωσι του με τον Θεό.
«Αγία, πάρε με μαζί σου!»
«Θα σε πάρω», χαμογέλασε ολόλαμπη η Λυδία.
Με το άκουσμα και την σημασία αυτής της συνομιλίας ήταν σαν να ανοίχτηκε μια πόρτα για τα ουράνια μπροστά στα μάτια των δύο ανδρών της Γκέ-Πέ-Ού που επέζησαν. Ο τρόμος τούς συσκότισε τήν συνείδησι. Με υστερικές κραυγές άρχισαν να πυροβολούν τα δύο ανυπεράσπιστα θύματα, που είχαν απειλήσει την ασφάλεια της κοσμοθεωρίας τους, μέχρι που άδειασαν και τα δύο πιστόλια τους. Αυτοί που ήρθαν τρέχοντας στο άκουσμα των πυροβολισμών, τους απομάκρυναν, ενώ εκείνοι ούρλιαζαν υστερικά. Αλλά και οι ίδιοι το έβαλαν γρήγορα στα πόδια κυριευμένοι από έναν ακατανόητο τρόμο.
Ο ένας από αυτούς τους δύο άνδρες της Γκέ-Πέ-Ού περιήλθε σε κατάστασι τελείας παραφροσύνης. Ο άλλος σύντομα πέθανε από νευρικό κλονισμό. Πριν από τον θάνατό του αυτός ο δεύτερος τα διηγήθηκε όλα στον φίλο του λοχία Αλεξέϊ Ικόνικωφ, ο οποίος επέστρεψε στον Χριστό και γνωστοποίησε το γεγονός στην Εκκλησία. Λόγω δέ του ότι διέδιδε παντού με ζήλο αυτό τό γεγονός, βρήκε μαρτυρικό θάνατο και ο ίδιος.
Και οι τρείς, Λυδία, Κύριλλος καί Αλέξιος, έχουν καθιερωθή ως άγιοι στη συνείδησι της ρωσικής εκκλησίας «των κατακομβών». Με τις πρεσβείες τους είθε ο Κύριος να ελεήση τον χριστιανικό λαό της Ρωσίας!…