Άρθρο του C. Mutti
Μετάφραση–σχόλια: Ελευθέριος Αναστασιάδης
Στις 26 Νοεμβρίου του 1947, ο σοβιετικός αντιπρόσωπος στον ΟΗΕ ψήφισε υπέρ της Απόφασης 181 της Γενικής Συνέλευσης, που καθόριζε τη δημιουργία μιας εβραϊκής πολιτικής οντότητας στο παλαιστινιακό έδαφος. Στην πράξη δηλαδή, πραγματοποίησε το περιεχόμενο της Διακήρυξης Balfour.
Μαζί με τη Σοβιετική Ένωση, θετική ψήφο εξέφρασαν και οι αντιπρόσωποι της Ουκρανίας, της Λευκορωσίας, της Πολωνίας και της Τσεχοσλοβακίας. Το χρέος της σιωνιστικής οντότητας προς το “σοσιαλιστικό στρατόπεδο” αναγνωρίστηκε επισήμως από τον Ben Gurion, που δήλωσε στο Σοβιετικό πρέσβη: «Ο λαός του Ισραήλ είναι ευγνώμων στην Σοβιετική Ένωση για την υποστήριξη που του παρείχε στον ΟΗΕ (…) Ο στρατός μας έλαβε από την Τσεχοσλοβακία και από τη Γιουγκοσλαβία μία μεγάλη ποσότητα όπλων, συμπεριλαμβανομένου και του πυροβολικού το οποίο στερούμεθα εντελώς στην αρχή του πολέμου».
Το ερώτημα λοιπόν που τίθεται είναι γιατί ο Στάλιν θέλησε τη γέννηση μιας εβραϊκής πολιτικό-στρατιωτικής οντότητας στο έδαφος της Παλαιστίνης.
Σύμφωνα με τον Leonid Mlecin, πρώην αναπληρωτή διευθυντή του περιοδικού “Izvestija”, η πρόθεση των σοβιετικών ηγετών ήταν να χρησιμοποιήσουν το εβραϊκός κράτος εναντίον του δυτικού συνασπισμού. Πιο συγκεκριμένα, δημιουργώντας το Ισραήλ, θα εμποδιζόταν η Βρετανία να παραδώσει την Παλαιστίνη στην Τρανσιορδανία και μετά να εγκαταστήσει εκεί τις στρατιωτικές της βάσεις.
Το σκεπτικό αυτό, το εξήγησε στον Τρούμαν ο Αμερικανός θεωρητικός της πολιτικής της “Συγκράτησης” (“Containment”), GeorgeKennan, μόλις έγινε ξεκάθαρο ότι ο Στάλιν προσπαθούσε να εκμεταλλευτεί τους αμερικανικούς δισταγμούς, με σκοπό να δημιουργήσει μία αντίθεση μεταξύ του σιωνιστικού κινήματος και του φυσικού του αμερικανικού συμμάχου.
«Εάν το σχέδιο του διαμοιρασμού θα πρέπει να εφαρμοστεί με τη βία» έγραφε ο Kennan τον Ιανουάριο του 1948, «η Σοβιετική Ένωση θα ωφεληθεί, γιατί θα βρει, σε αυτή την κατάσταση, τη δικαιολογία για να μπορέσει να συμμετάσχει στη “διατήρηση της τάξης στην Παλαιστίνη”. Και εάν τα σοβιετικά στρατεύματα εισέλθουν στην Παλαιστίνη για να επιτρέψουν την εφαρμογή του διαμοιρασμού, οι κομμουνιστές πράκτορες θα βρουν μία εξαιρετική βάση για να επεκτείνουν τις ανατρεπτικές δραστηριότητες τους, να αναπτύξουν την προπαγάνδα τους, να προσπαθήσουν να ρίξουν τις αραβικές κυβερνήσεις και να εγκαθιδρύσουν επίσης “λαϊκές δημοκρατίες”. Η παρουσία σοβιετικών δυνάμεων στην Παλαιστίνη θα ήταν μία άμεση απειλή για τις θέσεις μας στην Ελλάδα, στην Τουρκία, στο Ιράν και γενικότερα μία μακροχρόνια απειλή για όλη τη μεσόγειο».
Η αλλαγή πορείας έγινε το Νοέμβριο του 1948, όταν ο Στάλιν υπέγραψε ένα μυστικό ψήφισμα της Προεδρίας του Συμβουλίου των Υπουργών που διέταζε την άμεση διάλυση της Εβραϊκής Αντιφασιστικής Επιτροπής, που είχε ιδρυθεί το 1941, την κατάσχεση των εγγραφών της και το κλείσιμο του τύπου της. Ήδη, το μήνα του Μαρτίου, μία αναφορά του στρατηγού Viktor Abakumov, υπουργού της Κρατικής Ασφάλειας, κατήγγειλε τη φιλο-αμερικανική στάση της Επιτροπής. Σε αυτήν ανέφερε πως: «Μεταξύ των Εβραίων εθνικιστών που συνελήφθηκαν πρόσφατα, το υπουργείο της Κρατικής Ασφάλειας εντόπισε πολλούς Αμερικανούς και Άγγλους κατασκόπους, εχθρικούς προς το σοβιετικό καθεστώς και με ανατρεπτική δραστηριότητα». Η δίκη εναντίον της Εβραϊκής Αντιφασιστικής Επιτροπής τελείωσε το 1952 με τον τουφεκισμό των κατηγορουμένων.
Στις 7 Φεβρουαρίου του 1949, η σιωνιστική οντότητα έλαβε την πρώτη επίσημη ανακοίνωση για την αλλαγή προσανατολισμού της σοβιετικής κυβέρνησης. Ο αναπληρωτής υπουργός Valerian Zorinπροειδοποίησε την Golda Meir διαμαρτυρόμενος για τις παράνομες δραστηριότητες της Ισραηλινής αποστολής στην Μόσχα χαρακτηρίζοντας τες ως «εντελώς ασύμβατες με μία ειλικρινή στάση έναντι της Σοβιετικής Ένωσης». Οι σχέσεις συνέχισαν να χειροτερεύουν, έως ότου το 1953, μετά τη λεγόμενη“συνομωσία των γιατρών” και μια τρομοκρατική απόπειρα εις βάρος της σοβιετικής αντιπροσωπείας στο Τελ Αβίβ, η Σοβιετική Ένωση διέκοψε τις διπλωματικές σχέσεις με τη σιωνιστική οντότητα.
Σχόλια του μεταφραστή: Για να γίνει κατανοητό το πλαίσιο της συγκεκριμένης εποχής, πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι όταν η Wall Street δημιουργούσε την ΕΣΣΔ (μεταξύ 1917 και 1925) το κράτος του Ισραήλ δεν υπήρχε. Έτσι λοιπόν, η πολιτική του σιωνισμού μετά το 1947, και υπό το πρίσμα των νέων συνθηκών που είχαν διαμορφωθεί, είχε ως κύριο μέλημα της την προστασία και ενίσχυση του νέο-ιδρυθέντος κράτους, γι ’αυτό επέλεξε ως στρατηγικό σύμμαχο την Αμερική.
Lazar Kaganovich |
Όσον αφορά τη σχέση του Στάλιν με τον εβραϊκό πληθυσμό της Σοβιετικής Ένωσης και τις πολιτικές εκκαθαρίσεις που χαρακτήρισαν την περίοδο του, είναι διαφωτιστικά αυτά που γράφει ο Yuri Slezkine, καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Berkeley. Εν συντομία, ο Slezkine εξηγεί πως ο Στάλιν δεν καταδίωξε έναν ορισμένο αριθμό Eβραίων λόγω της φυλετικής καταγωγής τους αλλά για λόγους εσωτερικών πολιτικών διαφωνιών.
Κατεδίωξε επίσης όσους ασπάστηκαν το σιωνισμό και έθεταν τα συμφέροντα του Ισραήλ πάνω από τα συμφέροντα της Σοβιετικής Ένωσης. Οι Εβραίοι της ΕΣΣΔ που ωστόσο έμειναν πιστοί στο καθεστώς του Στάλιν δεν κυνηγήθηκαν, παρέμειναν στις καίριες θέσεις τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Lazar Kaganovich που υπήρξε από τους αρχιτέκτονες του Holodomor.
Σε αντίθεση, άλλες εθνικές ομάδες, όπως οι Πολωνοί, οι Γερμανοί και οι Λιθουανοί στοχοποιήθηκαν πολύ περισσότερο από το καθεστώς του Στάλιν γιατί είχαν σχέσεις συμπάθειας με τις χώρες προέλευσης τους και το καθεστώς τους αντιλαμβανόταν σε μεγάλο βαθμό ως εχθρικούς πληθυσμούς.
Εν κατακλείδι, Ο ίδιος κυνισμός που χαρακτήριζε την αμερικανική γεωπολιτική διακατείχε και τη σοβιετική εξωτερική πολιτική. Ο αρχικός φίλο-σιωνισμός της και η μετέπειτα φίλο-αραβική θέση της δεν βασιζόταν σε καμία ηθική ή ιδεολογία, παρά μόνον στην αρχή του “ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου”.
Σημείωση: Για να εγκριθεί η απόφαση 181 του ΟΗΕ έλειπαν μερικές ψήφοι. Τις αγόρασε (κυριολεκτικά) ο Nelson Aldrich Rockefeller από κάποιες δικτατορίες της Λατινικής Αμερικής. Γιατί το έκανε αυτό; Μάλλον για να του συγχωρέσουν τις επιχειρηματικές δραστηριότητες του με τη ναζιστική Γερμανία.