Γράφει ο Νίκος Χειλαδάκης
Τα τελευταία χρόνια μια σειρά από εμφανίσεις της Παναγίας με πολλές μορφές, είτε με κάποιο ξεχασμένο ναό της, πότε με κάποια θαυμαστή εικόνα ή τοιχογραφία της, πότε με κάποιο άγιασμα της που προσκυνούν οι ίδιοι οι Τούρκοι, έχει φανερώσει πως η Αγία μορφή της ξαναζεί στα άγια χώματα της Μικράς Ασίας.
ΤΟ ΑΓΙΑΣΜΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΠΟΥ «ΣΥΓΚΙΝΕΙ» ΤΟΥΣ ΤΟΥΡΚΟΥΣ
Στην ανατολική ακτή του Βοσπόρου, στην περιοχή του Anadolu Hisar πίσω από το μεγάλο σουπερ μάρκετ Carrefour υπάρχει ένα ονομαστό άγιασμα της Παναγίας, το Göksu Ayazmazı, ή Küçüksu Ayazması, ή Anadolu Hisar Ayazması, ή Panaya Ayazması, ή Meryem Ana Ayazması, όπως το ονομάζουν με τις διάφορες ονομασίες οι ίδιοι οι Τούρκοι, που είναι τόπος προσκυνήματος των μουσουλμάνων για τις ιαματικές και τις άλλες θαυματουργικές του ιδιότητες. Ένα ελληνορθόδοξο αγίασμα που «συγκινεί» τους Τούρκους σε σημείο να αφιερώσουν ολόκληρα άρθρα για την χαρισματικές του ιδιότητες.
Το αγίασμα αυτό αναφέρεται από το 1870 αλλά είναι πολλούς αιώνιες παλαιότερο και βρίσκεται στον ναό Γενεθλίου της Θεοτόκου στην περιοχή του Anadolu Hisar, στο χωριό Vaniköy που έχει γίνει τόπος προσκυνήματος για τους Τούρκους. Όπως αναφέρει η γνωστή Τουρκάλα ιστορικός, Samiha Ayverdı, η αγιότητα της περιοχής αυτής που είναι αφιερωμένη στην Παναγία ήταν γνωστή ακόμα από την βυζαντινή περίοδο και είχε την ονομασία «Potamoniıon», μια περιοχή γεμάτη ψηλά πλατάνια Από την βυζαντινή περίοδο οι ελληνορθόδοξοι κάτοικοι της περιοχής συνήθιζαν να πανηγυρίζουν στις 8 Σεπτεμβρίου, μέρα όπου μαζεύονταν προσκυνητές από πολλά μέρη και της Μικράς Ασίας αλλά και της Θράκης για να προσκυνήσουν το χαρισματικό αυτό άγιασμα, το «Kutsal Kuyular».
ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΚΑΠΟΥΣΟΥ ΣΤΗΝ ΚΑΙΣΑΡΕΙΑ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ
Ένα καταπληκτικό γεγονός που ερμηνεύτηκε σαν ένα θαύμα της Παναγίας της Καπουσού, (Πορταΐτισας), στην πόλη Talas της επαρχίας της Καισάρειας της Καππαδοκίας, στην Τουρκία, έφερε πριν από λίγους μήνες στην δημοσιότητα η πρώτη σε κυκλοφορία τουρκική εφημερίδα Ζαμάν.
Σύμφωνα με την ίδια την τουρκική εφημερίδα, στην πόλη αυτή που πριν από την ανταλλαγή των πληθυσμών κατοικούνταν σχεδόν αποκλειστικά από ελληνορθόδοξους χριστιανούς αλλά τουρκόφωνους, δηλαδή ο γνωστοί Καραμανλήδες, είχε κτιστεί από το 1886 ένα περικαλλής ορθόδοξος χριστιανικός ναός αφιερωμένος στην Παναγία την Πορταΐτισα στα καραμανλίδικα ΠΑΝΑΓΙΑ ΚΑΠΟΥΣΟΥ. Να σημειώσουμε εδώ ότι τα καραμανλίδικα ήταν μια τοπική τουρκογενής διάλεκτος που μιλούσαν οι Ρωμιοί χριστιανοί σε κάποιες περιοχές της Καππαδοκίας αλλά γράφονταν με το κλασικό ελληνικό αλφάβητο.
Ο ναός αυτός μετά την αποχώρηση των χριστιανών μετατράπηκε σε τζαμί αλλά κράτησε σαν ένα πολύτιμο κειμήλιο ένα μαρμαρόδετο ιερό ευαγγέλιο που ήταν γραμμένο στην καραμανλίδικη διάλεκτο. Το ελληνορθόδοξο αυτό κειμήλιο που σύμφωνα με τους ίδιους τους Τούρκους ήταν 125 ετών, πριν από δέκα χρόνια κλάπηκε από κάποιους που πίστευαν ότι θα μπορούσαν να κερδίσουν πολλά χρήματα εξ αιτίας της μεγάλης ιστορικής του αξίας.
Φαίνετε όμως πως η Παναγία η Καπουσού δεν άφησε σε ησυχία τους κλέπτες αυτού του κειμήλιου και παρά του ότι πέρασαν δέκα ολόκληρα χρόνια αφού δεν μπόρεσαν να το αξιοποιήσουν αποφάσισαν τελικά να το επιστρέψουν. Έτσι στις 20 Ιανουαρίου του 2011, έκπληκτοι οι μουσουλμάνοι πιστοί που έρχονταν στο τζαμί για την προσευχή αντίκρισαν το ιερό αυτό κειμήλιο να βρίσκετε μπροστά στην κεντρική πύλη του τζαμιού. Αμέσως ειδοποιήθηκε η τοπική διεύθυνση Βακουφιών της Καισαρείας και ο υπεύθυνος έπαρχος με μια μικρή τελετή το τοποθέτησε ξανά σε ένα επιλεγμένο μέρος μέσα στον ιερό ναό που τώρα είναι μουσουλμανικό τέμενος.
Η «ΠΑΝΑΓΙΑ ΓΕΛΟΥΣΑ», (GÜLEN MERYEM), ΠΡΟΚΑΛΕΣΕ ΔΕΟΣ ΣΤΟΝ ΤΟΥΡΚΟ ΥΠΟΥΡΓΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
Μια εντυπωσιακή και συνάμα συγκλονιστική τοιχογραφία που αναπαριστά την «Παναγία Γελούσα» με τον Ιησού Χριστό παιδί στο δεξιό της μέρος, προκάλεσε το δέος και τον μεγάλο θαυμασμό του ίδιου του Τούρκου υπουργού Πολιτισμού, Ertuğlul Günay, ο οποίος ομολόγησε ότι σε όλο τον κόσμο δεν υπάρχει παρόμοια τοιχογραφία της Παναγίας Γελούσας και του Ιησού. (Dünyada bir benzeri yok. Gülen Meryem Ana ve İsa ya rastlanılmadı».
Η τοιχογραφία αυτή βρέθηκε από τον ίδιο τον υπουργό στην περιοχή της Νίγδης στην Καππαδοκία και στο λεγόμενο «Μοναστήρι των Ανάργυρων». Ο Τούρκος υπουργός αφού εξέφρασε δημόσια τον μεγάλο του θαυμασμό δήλωσε πως θα κάνει ότι είναι δυνατό για να συντηρηθεί αυτή η μοναδική τοιχογραφία και να αποδοθεί στο κοινό που θα θελήσει να την επισκεφτεί και να την προσκυνήσει.
Η μοναδική αυτή παγκοσμίως τοιχογραφία ανάγεται στην βυζαντινή εποχή τότε που στην περιοχή της Νίγδης είχε ακμάσει η Ορθοδοξία και η ευρύτερη περιοχή ήταν γεμάτη από ελληνορθόδοξα μοναστήρια και αμέτρητες λαξευτές εκκλησίες σε όλη την Καππαδοκία.
ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΓΑΛΑΚΤΟΤΡΟΦΟΥΣΑ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ
Το Πάσχα του καλοκαριού της Ελληνικής Ορθοδοξίας είναι αφιερωμένο στην Παναγία, στην Κοίμηση της και στα άπειρα θαύματα της. Η Παναγία ελαμψε επί αιώνες στην άγια γης της Μικρλας Ασίας. Πρόσφατα, τον Φεβρουάριο του 2015, έδωσε για άλλη μια φορά σημεία της παρουσίας της με το αγίασμα της Παναγιάς Γαλακτοτροφούσας στην περιοχή της Σμύρνης.
Σε ένα ακόμα θαύμα αποκάλυψης ελληνορθόδοξων ιερών τόπων της Μικράς Ασίας έγιναν μάρτυρες οι Τούρκοι, καθώς, όπως αναφέρει σε αποκλειστικό της δημοσίευμα η τουρκική εφημερίδα, Vatan, στα υπόγεια τούνελ που ερευνώνται στην παλιά αγορά της Σμύρνης ανακαλύφθηκε η μυθική, όπως χαρακτηρίστηκε, «πηγή άγιασμα» της Παναγίας της Γαλακτοτροφούσας.
Όπως αναφέρει η τουρκική εφημερίδα, ανάμεσα στην παλιά αγορά της Σμύρνης και στο κάστρο του Kadifekale, υπήρχε εδώ και αιώνες ένα σύστημα υπογείων τούνελ που συνδέανε τα δυο αυτά μέρη. Σε ένα από αυτά τα τούνελ και κάτω από ένα σπίτι, βρέθηκε μια πηγή από ένα κανάλι που όπως αναφέρεται πρέπει να είναι η μυθική πηγή της Παναγίας της Γαλακτοτροφούσας.
Η πηγή αυτή σύμφωνα με κάποια παράδοση ανέβλυσε το γάλα της Παναγίας και στα μετέπειτα χρόνια δεν άφησε να διψάσουν οι κάτοικοι καθώς πάντα τους προσέφερε το αγιασμένο νερό της. Οι Τούρκοι αρχαιολόγοι που διενεργούν τις ανασκαφές στο σημείο αυτό έχουν μείνει, όπως αναφέρεται, έκπληκτοι από αυτό το υπόγειο σύστημα των τούνελ που βρίσκεται κάτω από την παλιά αγορά της Σμύρνης αλλά και από την διαπίστωση ότι βρεθήκαν μπροστά στην μυθική αυτή πηγή.
ΤΟΠΟΣ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΟΣ Η ΝΕΑ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΣΟΥΜΕΛΑ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ
Δεν έχουν τελειωμό οι εμφανίσεις των ελληνορθόδοξων στοιχείων, ναών και συμβόλων τα τελευταία χρόνια στην Τουρκία.
Τελευταία μια πραγματικά εντυπωσιακή τοιχογραφία της Παναγίας αναδύθηκε στο φως πριν από λίγο καιρό στην ιστορική μονή της Παναγίας Σουμελά στον Πόντο της Τουρκίας και όπως αναφέρεται έχει γίνει τόπος προσκυνήματος.
Για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια εργασιών ανακαίνισης και αναστύλωσης της ιστορικής μονής της Παναγιάς Σουμελά του Πόντου οι Τούρκοι άνοιξαν τις πύλες του Βαφτιστηριού και του λεγόμενου, Çile Odası, (Κελί Δοκιμασίας). Εκεί, μόλις εισήρθε το φως του ήλιου, έμειναν έκθαμβοι από την ανακάλυψη μιας μοναδικής περίτεχνης τοιχογραφίας της Παναγιάς με τον Ιησού Χριστό στην στοργική αγκαλιά της.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του τουρκικού Υπουργείου Πολιτισμού, που εποπτεύει των εργασιών της ανακαίνισης της ιεράς ελληνορθόδοξης σταυροπηγιακής μονής της Παναγιάς Σουμελά, μετά από 16 χρόνια των εργασιών οι ειδικοί ερευνητές εισήρθαν για πρώτη φορά στο Βαπτηστήριο της μονής και στο Çile Odası.
ΑΝΑΚΑΛΥΦΤΗΚΕ Η ΠΙΟ «ΩΡΑΙΑ» ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ
Η πιο «ωραία» εκκλησία της Μικράς Ασίας που επί χρόνια μετά την μικρασιάτικη καταστροφή ήταν χαμένη και λησμονημένη στα ερείπια της, «αναδύθηκε» ξανά στην επιφάνεια της επικαιρότητας και μάλιστα με τον ένα εντυπωσιακό τίτλο που της έδωσαν οι ίδιοι οι Τούρκοι χαρακτηρίζοντας την σαν την ωραιότερη εκκλησία της Μικράς Ασίας, «En güzel kilise». Πρόκειται για την εκκλησία της Παναγίας στην χερσόνησο της Κυζίκου στην Zeytinliada, στην πόλη Αρτάκη, (Erdek).
Οι ανασκαφές για την ανεύρεση της εκκλησίας αυτής άρχισαν, όπως αναφέρει η τουρκική εφημερίδα, Vatan, από το 2006 και το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό όπως το τονίζουν οι ίδιοι οι Τούρκοι, καθώς τα ευρήματα δείχνουν πως πραγματικά η εκκλησία της Παναγίας θα πρέπει να ήταν μια από τις πιο μεγαλοπρεπείς ελληνορθόδοξες εκκλησίες της περιοχής. Τις ανασκαφές για την εύρεση της εκκλησίας επόπτευαν, όπως αναφέρεται στην τουρκική εφημερίδα, ο καθηγητής του πανεπιστημίου του Ερζερούμ και διευθυντής των τουρκικών μουσείων, Nurettin Öztürk, ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Πολιτισμού, Ertügrul Günay, καθώς και ο δήμαρχος του Erdek
Η εκκλησία αυτή ήταν ένα άριστο αρχιτεκτονικό δείγμα της πρώτης βυζαντινής περιόδου με την επικράτηση του χριστιανισμού στην περιοχή της Κυζίκου και ο ρυθμός της, όπως υποστήριξαν οι υπεύθυνοι των ανασκαφών, είναι παρόμοιος σε με τον βυζαντινό ρυθμό της άγιας Σοφίας της Κωνσταντινούπολης. Οι Τούρκοι ελπίζουν ότι με την ανάδειξη αυτής της εκκλησίας θα δοθεί μεγάλο τουριστικό ερέθισμα για να την επισκεφτούν οι χριστιανοί προσκυνητές.
Η εκκλησία αυτή της Παναγιάς υπάγονταν στην μητρόπολη της Κυζίκου η οποία υπάγονταν εκκλησιαστικώς στη Μητρόπολη Εφέσου. Τον 4ο αιώνα έγινε Μητρόπολη και τον 5ο αιώνα τοποθετήθηκε στην 5η θέση μεταξύ των υπό τον Κωνσταντινουπόλεως Μητροπόλεων.
Η Μητρόπολη Κυζίκου είχε στη δικαιοδοσία της κατά τον 7ο αιώνα 12 Επισκοπές. Κάποιες από αυτές, (όπως η Άβυδος), προήχθησαν αργότερα σε Μητροπόλεις. Από το 688 μέχρι το 695 μ.Χ. εγκαταστάθηκε στην Κύζικο με μεγάλο μέρος του ποιμνίου του λόγω των Αραβικών επιδρομών, ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου στον οποίο ανατέθηκε η διαποίμανση της Μητροπόλεως Κυζίκου. Την εντολή της εγκατάστασης αυτής έδωσε ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός και για το λόγο αυτό η περιοχή ονομάστηκε Νέα Ιουστινιανή ή Νέα Ιουστινιανούπολις.
Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΛΠΙΔΑ ΓΙΑ… ΤΟΥΣ ΤΟΥΡΚΟΥΣ
Τόπος προσκυνήματος, προσευχής και δέησης για τα προβλήματα και τα βάσανα των Τούρκων, έχει γίνει εδώ και καιρό η ελληνορθόδοξη εκκλησία της Παναγίας, στη κεντρική περιοχή του Ούνκαπανί, στην Κωνσταντινούπολη.
Το εκπληκτικό αυτό γεγονός της αθρόας προσέλευσης των μουσουλμάνων Τούρκων στην ελληνορθόδοξη εκκλησία, για να προσευχηθούν και να ζητήσουν σωτήρια από τα μύρια τόσα βάσανα τους, αποκαλύπτει η ίδια η κυριακάτικη τουρκική εφημερίδα Σαμπάχ, αποκαλώντας χαρακτηριστικά την ελληνική εκκλησία σαν, «Πόρτα της Ελπίδας».
Εδώ και καιρό, όπως αποκαλύπτει η τουρκική εφημερίδα, η εκκλησία αυτή έχει γίνει τόπος προσέλευσης και προσκυνήματος των Τούρκων μουσουλμάνων, οι οποίοι μάλιστα την έχουν δώσει και δικό τους όνομα αποκαλώντας της «Ay Bir», δηλαδή ο «Αϊ Πρώτης», εξ αιτίας της μεγάλης προσέλευσης που γίνετε στην εκκλησία της Πανάγιας κάθε πρώτη του μηνός.
Η προσέλευση αυτή γίνετε ανεξάρτητα από το θρησκευτικό χαρακτήρα που έχει ο μήνας για τους μουσουλμάνους, είτε δηλαδή είναι ο μήνας του Ραμαζανίου, ή κάποιος άλλη θρησκευτική μουσουλμανική εορτή.
Χαρακτηριστικό είναι πως οι άνθρωποι αυτοί συνήθως ταλαιπωρημένοι, φτωχοί και με πολλά προβλήματα, έρχονται από κάθε γωνιά της Κωνσταντινούπολης, ακόμα και απομακρυσμένες περιοχές, καθώς η φήμη της εκκλησίας όπου η Παναγία βοηθάει τους ανθρώπους που προσεύχονται στην χάρη Της, έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις.
Αυτά και άλλα πολλά για την μεγάλη γιορτή της Μεγαλόχαρης και Προστάτιδας των χριστιανών.
ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ
Δημοσιογράφος-Συγγραφέας-Τουρκολόγος
www.nikosxeiladakis.gr
