Με άνοδο και υποσημειώσεις ξεκινά η φετινή χρονιά εν όψει της θερινής τουριστικής περιόδου. Η πορεία των προκρατήσεων εφέτος δείχνει σημαντική δυναμική αύξησης αφίξεων και εσόδων, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) κ. Ανδρέα Ανδρεάδη.
Ο ίδιος όμως επισημαίνει κινδύνους που ελλοχεύουν για την ομαλή εξέλιξη του εισερχόμενου ρεύματος, όπως η μη συμφωνία για τη δεύτερη αξιολόγηση, η αποσταθεροποίηση της Τουρκίας, η οποία «σίγουρα δεν αποτελεί θετική εξέλιξη για τον τουρισμό μας», το προσφυγικό ζήτημα και η υπερφορολόγηση.
Στόχος του ελληνικού τουρισμού για το 2017, όπως αναφέρει ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ, είναι να πετύχει άμεσα έσοδα 15 δισ. ευρώ, κάτι που σηματοδοτεί την αύξησή τους κατά 50% από το 2010, 850.000 θέσεις απασχόλησης και τη μείωση της «ακραίας φορολόγησης».
Η ασφάλεια
Η εικόνα θα ξεκαθαρίσει στα τέλη του μήνα όταν θα οριστικοποιηθεί και ο προγραμματισμός των αεροπορικών θέσεων στα περιφερειακά αεροδρόμια της χώρας. Στην Αθήνα, τα πρώτα στοιχεία των αεροπορικών εταιρειών δείχνουν ήπια μονοψήφια αύξηση το 2017 στο «Ελ. Βενιζέλος», σε συνέχεια μιας χρονιάς ισχυρής ανόδου. Ενώ και η Aegean Airlines θα πραγματοποιεί 150 πτήσεις προς Ελλάδα από προορισμούς του εξωτερικού, προσθέτοντας επτά νέους προς το αεροδρόμιο της Αθήνας, καθώς και το δρομολόγιο Καλαμάτα – Λάρνακα.
Κύριος παράγοντας για τις αποφάσεις και την κίνηση των ταξιδιωτών αναδεικνύεται η ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Μετά το τελευταίο τρομοκρατικό χτύπημα στην Κωνσταντινούπολη «η Τουρκία καταρρέει» σημειώνουν κύκλοι κορυφαίου διεθνούς ταξιδιωτικού οργανισμού, τονίζοντας ότι αυτή η κακή εξέλιξη προκαλεί μεγάλες απώλειες σε όλους τους tour operators που είχαν επενδύσει σημαντικά στον τουρισμό της γειτονικής χώρας. Για πολλούς ταξιδιωτικούς οργανισμούς η Τουρκία ήταν ο δεύτερος κατά σειρά προορισμός τους μετά την Ισπανία.
Κέρδη, αλλά…
Σύμφωνα με τους ίδιους κύκλους, η Ελλάδα δείχνει να έχει σημαντική αύξηση προκρατήσεων, οι οποίες μετατοπίζονται από την Τουρκία. Η χώρα είναι σταθερά δημοφιλής προορισμός και παρουσιάζει άνοδο με διψήφια νούμερα σε σχέση με το 2016. Ομως αυτό είναι μια βραχυπρόθεσμη θετική μεταβολή στην πρώτη αντίδραση για την αποφυγή της Τουρκίας. Μεσοπρόθεσμα, όπως επιβεβαιώνει, η αποσταθεροποίηση της περιοχής μπορεί να πλήξει και την Ελλάδα αφού βρίσκεται πολύ κοντά.
Οι μειώσεις που καταγράφουν οι προκρατήσεις στην Τουρκία από τη γερμανική και τη σκανδιναβική αγορά είναι της τάξης του 60% – 70% σε σχέση με το 2015, το οποίο ήταν ήδη μια δύσκολη χρονιά για τη γειτονική χώρα. Και οι δύο αγορές εξερχόμενου τουρισμού έχουν την ασφάλεια ως βασικό τους κριτήριο. Από την άλλη, η άνοδος στις προκρατήσεις για Ελλάδα από τη γερμανική αγορά φθάνουν ποσοστά 25% αυτή την περίοδο, όταν το 2016 ήταν μόλις 5%.
Ταυτόχρονα, η Ισπανία και οι Βαλεαρίδες παρουσιάζουν στασιμότητα για τη φετινή περίοδο, με εξαίρεση τα Κανάρια νησιά. Η εξήγηση συνδέεται με την εμπειρία των ταξιδιωτών το 2016, όπως εξηγούν οι κύκλοι του ταξιδιωτικού οργανισμού.
Οσοι επέλεξαν να αποφύγουν την Τουρκία πέρυσι, επιλέγοντας την Ισπανία, δεν βρήκαν αντίστοιχο προϊόν με τα χρήματα που διέθεταν. Συγκεκριμένα, στην Τουρκία το ποσό που κατέβαλλαν αντιστοιχούσε σε πεντάστερο ξενοδοχείο ενώ στην Ισπανία διέμειναν με τα ίδια χρήματα σε τριών αστέρων κατάλυμα. Αυτό απογοήτευσε αρκετούς οι οποίοι δεν είναι διατεθειμένοι να επαναλάβουν εφέτος αυτή την επιλογή στις διακοπές τους.
Προορισμοί που κινούνται θετικά επίσης στη Μεσόγειο εφέτος είναι η Κύπρος και η Ιταλία. Η Αίγυπτος δείχνει μια σχετική ανάκαμψη, σε σύγκριση με τα περυσινά πολύ χαμηλά ποσοστά, στην περιοχή της Ουργκάδα, έναν προορισμό που επιλέγουν οι Γερμανοί. Ωστόσο, το Σαρμ Ελ Σέιχ, που είναι προορισμός για τους Βρετανούς, παραμένει κλειστό και δεν επιτρέπονται ακόμα πτήσεις από τη Βρετανία.
Η βρετανική αγορά
Καταλυτική στις εξελίξεις της τουριστικής κίνησης θα είναι και η πορεία του βρετανικού εξερχόμενου τουρισμού. Στη Βρετανία οι τιμές των πακέτων για Ελλάδα είναι λίγο ακριβότερες σε σχέση με το 2016, λόγω του ΦΠΑ, αλλά και της ισοτιμίας εξαιτίας του Brexit. Η τιμή όμως δεν αποτελεί τόσο ανασταλτικό στοιχείο.
«Είναι άλλοι παράγοντες, με κυριότερο την ασφάλεια, αυτοί που επηρεάζουν τις αποφάσεις των ταξιδιωτών» τονίζουν οι κύκλοι του ταξιδιωτικού οργανισμού. «Οι Βρετανοί ενισχύουν τα ποσοστά τους στην Ελλάδα, στην Κύπρο και στην Κροατία» υπογραμμίζουν. Οι πιο δημοφιλείς προορισμοί σε κρατήσεις στην Ελλάδα είναι η Κρήτη, η Ρόδος, η Κως και η Κέρκυρα. Ομως «υπάρχει ανησυχία» για τη βρετανική αγορά.
Και οι λόγοι είναι πολλοί και συνδυαζόμενοι: Brexit, αύξηση τιμών, πορεία οικονομίας και τρομοκρατία. Η ασφάλεια είναι το νούμερο ένα κριτήριο στις επιλογές και των Βρετανών.
«Η Τουρκία έχει επηρεάσει πολύ την ψυχολογία των πελατών». Αυτή την περίοδο μάλιστα διεξάγεται στη Βρετανία η ακροαματική διαδικασία για την τρομοκρατική ενέργεια στην Τυνησία το 2015, κάτι που έχει πάρει μεγάλη έκταση στα μέσα ενημέρωσης και στην επικοινωνία των tour operators.
Η Ελλάδα διέξοδος στη ζήτηση
Με βάση στοιχεία του Νοεμβρίου 2016 από την Εθνική Αρχή Συντονισμού Πτήσεων (ΕΑΣΠ), οι προγραμματισμένες αεροπορικές θέσεις στα περιφερειακά αεροδρόμια (εκτός Αθήνας) είναι κατά 19,25% αυξημένες για το καλοκαίρι του 2017, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 3,6 εκατ. επιπλέον τουρίστες. Τα στοιχεία αυτά περιλαμβάνουν οποιονδήποτε επιβαίνει σε μια πτήση από το εξωτερικό, άρα και κατοίκους Ελλάδας οι οποίοι επιστρέφουν. Η τελική αναθεώρηση των αεροπορικών θέσεων θα γίνει στις 31 Ιανουαρίου, οπότε και θα οριστικοποιηθούν οι προβλέψεις, αν και δεν αναμένονται μεγάλες αποκλίσεις. Οπως σημειώνεται από την ΕΑΣΠ, υπάρχει εξαιρετικά αυξημένη ζήτηση πτήσεων και προσφερόμενων θέσεων για την εφετινή θερινή περίοδο (από τέλος Μαρτίου έως τέλος Οκτωβρίου 2017). Η ζήτηση αυτή είναι πραγματική στο μεγαλύτερο ποσοστό της και οφείλεται, με βάση ενημέρωση από τις αεροπορικές εταιρείες στο Συνέδριο της ΙΑΤΑ (07/11/2016) στην αυξημένη ζήτηση των tour operators για ελληνικούς προορισμούς λόγω της αναταραχής και της προβληματικής κατάστασης στην Τουρκία και στη Βόρεια Αφρική. Την ίδια ώρα, προορισμοί όπως η Ισπανία χαρακτηρίστηκαν πλέον υπερπλήρεις και η Ελλάδα αποτελεί τη μοναδική διέξοδο για απορρόφηση της επιπλέον ζήτησης. Ισχυρή είναι η αύξηση στο αεροδρόμιο της Καβάλας, όπου στρέφονται πτήσεις που δεν μπορούν να επιχειρήσουν στο αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης, λόγω μείωσης της χωρητικότητάς του. Μεγάλη αύξηση παρουσιάζουν η Καλαμάτα, ο Βόλος, τα Κύθηρα, η Μύκονος και η Ζάκυνθος, ενώ υψηλά διψήφια ποσοστά έχουν το Ηράκλειο, τα Χανιά και η Ρόδος. Αντίθετα, τα αεροδρόμια της Μυτιλήνης και της Λήμνου καταγράφουν σημαντική πτώση λόγω του Προσφυγικού.
