συμβαίνουν όπως τον βολεύουν. Κάποιες εμμονές δεν τον αφήνουν να δει ξεκάθαρα την ιστορική και ηθική αλήθεια την οποία σκοπίμως και στο βωμό της άθλιας -μέχρι τώρα και ήδη καταρρέουσας προπαγάνδας- βιάζει κατ’ επανάληψη. Τη στιγμή που ο Έλληνας στενάζει υπό το βάρος των επαχθέστατων φόρων και της πρωτόγνωρης ένδειας, κάποιοι όντας στον κόσμο τους, αναβιώνουν μίση και πάθη τα οποία προκάλεσαν συγκεκριμένοι θύτες οι οποίοι και θρασύτατα τόσα χρόνια τη συντηρούσαν, χάριν της μονόπλευρης λήθης και σιωπής της πατριωτικής παρατάξεως.
Σε ό,τι παράθεσα στον κ. Μπάρμπα απέφυγε επιμελώς αλλά ατέχνως να απαντήσει… Ας δούμε όμως πού στηρίζει όσα αναφέρει…
Οι “καλές και συμφέρουσες” πηγές…
Ο κ. Μπάρμπας στο άρθρο του της 6/8/2017 παραθέτει 11 πηγές. Από αυτές τρεις είναι η τοπική εφημερίδα εποχής (1944-1946) με τίτλο «ΑΛΗΘΕΙΑ». Για τα γεγονότα της κατοχής και του εμφυλίου νομίζω ότι πρέπει να εξετάζονται πράγματι όλες οι πηγές αλλά να ελέγχεται εξονυχιστικά ο τυχόν κομματικός φανατισμός και η προπαγανδιστική τους στόχευση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η εφημερίδα «ΑΛΗΘΕΙΑ».
Ας ξεκαθαρίσουμε την πολιτική τοποθέτηση της συγκεκριμένης εφημερίδας. Ο συγγραφέας Κώστας Λ. Παπαγαρυφάλλου, γόνος πασίγνωστης αριστερής οικογένειας της Λάρισας στο βιβλίο του «Θολό Ποτάμι» (ιστορία των ετών 1922-1948) στις σελίδες 263 και 264 γράφει: « Η εφημερίδα «ΑΛΗΘΕΙΑ» ήταν όργανο της Ν.Ε του Ε.Α.Μ Νομού Λάρισας. Κυκλοφόρησε αμέσως μετά την απελευθέρωση. Ο αναγνώστης μόλις έπαιρνε στο χέρι την «ΑΛΗΘΕΙΑ» έριχνε το μάτι ίσα στο κύριο άρθρο. (Διότι) μέσα από αυτό περνούσε η γραμμή του Κόμματος και γινότανε αδρή ανάλυση της πολιτικής κατάστασης». Με λίγα λόγια η εφημερίδα «ΑΛΗΘΕΙΑ» -ασχέτως αν ήταν καλογραμμένη και στην δημοτική- με δεδομένο τον ασφυκτικό έλεγχο του ΚΚΕ επάνω στο ΕΑΜ δεν ήταν παρά ο τοπικός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ που περνούσε τη γραμμή και τις ιστορικές καταγραφές της εποχής σύμφωνα με την γραμμή του ΚΚΕ.
Άρα ο μελετητής των γεγονότων της εποχής στον Νομό μας με βάση μόνο τη συγκεκριμένη εφημερίδα έχει μόνο τη μία οπτική γωνία των γεγονότων. Ό,τι αναφέρεται εκεί περί φόνων, ληστειών, εμπρησμών, κακοποιήσεων κ.λπ. σε βάρος οπαδών ή φίλων του ΚΚΕ πρέπει να διασταυρώνεται. Δηλαδή να γίνεται αντιπαραβολή με τον σχολιασμό των ίδιων γεγονότων ή ανάλογων περιστατικών βίας από ένοπλους κομμουνιστές σε βάρος αντιπάλων τους ή όποιων αυθαιρέτως θεωρούσαν τότε ως «αντιδραστικούς» τους κατεδίωκαν και συχνά τους φονεύανε. Η αντιπαραβολή πρέπει να γίνεται μέσα από τα αρχεία της τότε μετριοπαθούς-κεντρώας εφημερίδας «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» και φυσικά με το αντίπαλον δέος ήτοι του τοπικού αντικομμουνιστικού και Βασιλόφρονως «ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΗΡΥΚΑ».
Ο ίδιος ο Σούρλας στην προαναφερόμενη εφημερίδα έστελνε επιστολές και απαντούσε για ό,τι του προσάπτανε. Τα συγκεκριμένα αρχεία από ότι γνωρίζω, δεν είναι πλήρη, άλλα είναι προσβάσιμα, άλλα όχι, άλλα λανθάνουν και άλλα δεν ευρίσκονται σχεδόν καθόλου ή έχουν καταστραφεί. Ακόμη ακριβέστερη εικόνα θα είχαμε εάν κάποιος κατέχει και διαθέσει στην ιστορική έρευνα του Νομού μας το σύνολο ή έστω μέρος του αρχείου της τοπικής οργανώσεως Ε.Β.Ε.Ν. (Ένωσις Βασιλοφρόνων Εθνικιστικών Νέων) επίσης μαχητικό αντίπαλο δέος των κομμουνιστών. Πάντως μόνον με αντιπαραβολή πρωτογενών πηγών θα έχουμε την πλήρη εικόνα των διαδραματισθέντων γεγονότων.
Συκοφάντες με τη βούλα
Ο επιστολογράφος επανερχόμενος υποστηρίζει ότι «…άλλες πηγές για τη δήθεν “δωσίλογη” δράση του Σούρλα ήταν οι εφημερίδες και τα βιβλία». Για τις εφημερίδες γράψαμε. Ας δούμε τα βιβλία. Συνήθως οι «στρατευμένες» πηγές της κομμουνιστικής ιστοριογραφίας λειτουργούν «ευφυώς» όταν στερούνται στοιχείων παραπέμποντας η μία στην άλλη! Έτσι από αλληλοδιάδοχες παραπομπές δημιουργείται και η «επιθυμητή» τεκμηρίωση. Για παράδειγμα, ο συγγραφέας Χ. Βραχνιάρης ανώτατο κομμουνιστικό στέλεχος και ακροναυπλιώτης με μεγάλη δράση και μέσα στη Λάρισα, στο βιβλίο του: «ΠΟΡΕΙΑ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΝΥΧΤΑ- Η ΘΕΣΣΑΛΙΑ ΣΤΙΣ ΦΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ, εκδόσεις Αλφειός, 1990» στην σελίδα 201 υποστηρίζει περί Σούρλα τα εξής: « Τώρα όμως τα βουνά γέμισαν αντάρτες και ο Σούρλας προσχώρησε στον ΕΛΑΣ… ξέκοψε όμως και έκανε δικό του μπουλούκι» και συνεχίζει: «Υπάρχει όμως και μια άλλη εκδοχή ότι συνεργαζόταν με τα ΕΑΣΑΔ» και παραπέμπει σε άλλο βιβλίο (επίσης) κομμουνιστή συγγραφέα του Ν. Καρκάνη «Δωσίλογοι της Κατοχής, εκδόσεις Σύγχρονη εποχή, επίσημου εκδοτικού οίκου του ΚΚΕ» στη σελίδα 31. Δηλαδή ο Βραχνιάρης που «όργωσε» τη Θεσσαλία ως ανώτερο στέλεχος του ΚΚΕ δεν καταθέτει τίποτα απολύτως για τη σχέση Σούρλα- ΕΑΣΑΔ αλλά το 1990 που συγγράφει το βιβλίο του λέει τι διάβασε ως εκδοχή (!) σε άλλο βιβλίο. Και τι γράφει ο Καρκάνης; Απλώς ότι «ο Σούρλας ήταν παλιός ΕΑΣΑΔΙΤΗΣ». Χωρίς καμία παράθεση στοιχείων, αποδείξεων, αρχείων ή άλλων πηγών! Αυτή είναι η τέχνη των “καταπληκτικών” παραπομπών…
Ας δούμε κι άλλο βιβλίο
Ο Δημ. Μπαλλής επαγγελματίας αξιωματικός προσχώρησε στον ΕΛΑΣ το 1943. Διετέλεσε δεύτερο μέλος του Στρατηγείου Θεσσαλίας μετά τον πανίσχυρο Καραγιώργη-Γυφτοδήμο, στρατιωτικός αρχηγός για ένα διάστημα Θεσσαλίας-Μακεδονίας-Ηπείρου. Όταν το Στρατηγείο Θεσσαλίας μετονομάζεται σε 1η Μεραρχία είναι επιτελάρχης και διευθυντής του 3ου Γραφείου Επιχειρήσεων και αναπληρωτής διοικητής. Στις 6/7/1944 τοποθετείται μάλιστα Ανώτερος Διοικητής Πολιτοφυλακής Θεσσαλίας (σελ. 9). Στο βιβλίο του, που επιμελείται ο Λάζαρος Αρσενίου και εκδίδεται από τον επίσημο εκδοτικό οίκο του ΚΚΕ (Σύγχρονη εποχή) από τις σελίδες 236 έως 259 ήτοι από 1/8/1944 έως 23/10/1944 (ημέρα αποχώρησης των Γερμανών κατακτητών από τη Λάρισα) δημοσιεύει πλήθος Δελτίων Επιχειρήσεων της 1ης Μεραρχίας. Ο κ. Μπάρμπας παρουσιάζει την ευφάνταστη και απίθανη μαρτυρία ενός βαθμοφόρου του ΕΛΑΣ (δημοσιευμένη το 1991) του Θανάση Κατσαρού ότι: «στο τέλος καλοκαιριού στον Σταυρό Φαρσάλων-Δεμερλί ο ΕΛΑΣ σκότωσε 20 ΕΑΣΑΔΙΤΕΣ και αιχμαλώτισε 150.
Όμως ο Σούρλας (ο φαντομάς) (!) και (κατά φαντασίαν) διοικητής μάλιστα τμήματος ΕΑΣΑΔΙΤΩΝ μαζί με έναν άλλον εξαφανίστηκαν». Αν είχε γίνει έτσι ακριβώς το γεγονός και εμπλεκόταν όντως ο Σούρλας, ο Μπαλλής θα το ανέφερε αλλά ούτε καν το γράφει, και τον Σούρλα ούτε ως παρόντα, ούτε ως διαφυγόντα αναφέρει, παρότι τυγχάνει ανώτατος αξιωματικός του ΕΛΑΣ και αρέσκεται να διογκώνει τις απώλειες του εχθρού σε υπερβολικό βαθμό. Μόνο στο τέλος του βιβλίου με τίτλο «ΕΚΘΕΣΕΙΣ» ο επιμελητής παραθέτει από το αρχείο του Μπαλλή διάφορες σημειώσεις- προερχόμενες από τρίτους (βαθμοφόρους) του ΕΛΑΣ – όπου αναφέρει λακωνικά και επί λεξεί: «Νυχτερινός αιφνιδιασμός Δεμερλί. Αποτέλεσμα 100 Γερμανοί εκτός μάχης, 20 ΕΑΣΑΔΙΤΕΣ αιχμάλωτοι» σελ.267. Τέλος, στο κεφάλαιο «ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ» συναντούμε επίσης την ολιγόλεξη αναφορά: «2/9/1944 Μάχη Δεμερλί με Γερμανούς και ΕΑΣΑΔ» σελ. 276, Τίποτε άλλο! Ούτε λοιπόν ο επιτελάρχης της 1ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ και διευθυντής του Γραφείου Επιχειρήσεων ο οποίος διατάζει τις επιθέσεις και καταγράφει τις αναφορές τους μπορεί έστω και τώρα να πείσει τους κατασκευαστές της ιστορικής παραχάραξης ότι ο Σούρλας δεν ήταν Εασαδίτης;
Δικαιοσύνη κατ’ αρέσκειαν…
Τελικά ο επιστολογράφος αν και παραδέχεται επιτέλους ότι υπάρχει αθωωτική απόφαση υπέρ του Σούρλα, δηλαδή η τελεσίδικη και αμετάκλητη υπ’ αριθμ. 310/1947 που ξεκαθαρίζει τα πράγματα και που του υπέδειξα, δεν τη δέχεται και την υπονομεύει με διάφορες σοφιστείες και έωλα επιχειρήματα. Αν αθωωνόταν κομμουνιστής η δικαιοσύνη πάντως θα “έλαμπε”. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα. Στο κομμουνιστικό περιοδικό «ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ» του οποίου το τεύχος, υπ’ αριθμ. 72 του 1991, ο ίδιος χρησιμοποιεί ως πηγή σε επόμενο τεύχος του ήτοι Γενάρης-Μάρτης 2000, τεύχος 105 σελ. 72, ο Ανέστης Κ. Ψυχογιός υποστηρίζει ότι: στις 7/3/1946 δέχθηκε επίθεση στο χωριό του Αγία Μαρίνα Λοκρίδος από οπλοφόρους που θεωρεί ότι ανήκαν σε άνδρες του Σούρλα. Κατά την επίθεση που εδέχθη σκότωσε έναν από αυτούς και για το λόγο αυτό δικάστηκε για φόνο. Το “Μοναρχοφασιστικό” δικαστήριο τον αθώωσε δεχόμενο αυτοάμυνα. Είχε προηγηθεί νομότυπη κατάθεση του στην επίσης “Μοναρχοφασιστική” Αστυνομία Κάτω Τιθορέας. Άρα τα δικαστήρια είναι «σεβαστά» όταν βγάζουν τις «συμφέρουσες» αποφάσεις…παρότι είναι “Μοναρχοφασιστικά”…
Ο αχαρτογράφητος κόσμος
Περί χαρακτηρισμού των Ενόπλων Εθνικών Ομάδων ως «ληστοσυμμοριών» και την παραπομπή στο βιβλίο του Αντιστρατήγου Δ. Ζαφειρόπουλου «ο Αντισυμμοριακός Αγών» επιβάλλεται η συνολική και όχι αποσπασματική ανάγνωσή του και ειδικά τα κεφάλαια οι «Εθνικές Δυνάμεις» και «Η κατάσταση του 1945» όπου ο συγγραφέας παραδέχεται την αναγκαιότητα του εθνικόφρονος πληθυσμού να οπλοφορεί αφού δέχεται συνεχείς φονικές επιθέσεις από ένοπλους κομμουνιστές και αφού το κράτος “δεν εξασφάλιζε ούτε τάξη ούτε ασφάλεια για να σωθούν”. Πολλοί χωρικοί αναγκάστηκαν να εξοπλιστούν είτε ως άτομα είτε ως οργανωμένες ομάδες”. (Ο Αντισυμμοριακός Αγώνας 1945-1949, Α’ μέρος, Ο Εμφύλιος σε ‘Α ενικό, Εκδόσεις, εφημερίδα το ΒΗΜΑ, 2011), (1) (2) (3) (4) (5).
Περί μιας “απαγωγής”
Ο επιστολογράφος παραθέτει και μία φωτοτυπία της προαναφερόμενης εφημερίδας ”Αλήθεια”, (10-5-45) περί μιας δήθεν απαγωγής ή και σύλληψης (!) ενός Εισαγγελέα στα Φάρσαλα. Διαβάζοντας προσεκτικά την ίδια τη φωτοτυπία βλέπουμε ότι μάλλον πρόκειται για έναν πιασάρικο πηχυαίο τίτλο της εποχής αφού ο εισαγγελεύς απλώς απομακρύνεται από το αυτοκίνητό του για μερικά μέτρα, μέρα μεσημέρι στην πλατεία των Φαρσάλων συνομιλώντας με κάποιους “Σουρλικούς”. Δε γνωρίζουμε καμία λεπτομέρεια ή εάν υπήρξε κάποια προσυνεννόηση. Πάντως “φώναξε την Εθνοφυλακή” (εάν οι Σουρλικοί ήταν υπεράνω των τοπικών αρχών, εύλογο θα ήταν να αγνοούσαν την Εθνοφυλακή) πάντως το συμβάν έληξε και ο κομμουνιστής συντάκτης της εποχής δε μας διαφωτίζει περαιτέρω… Ξέρουμε όμως ότι ο Πατακιάς εκείνη την ημέρα περνούσε από τα Φάρσαλα μεταβαίνοντας στην Αθήνα κι από κει στην καινούργια του θέση, άρα δεν είχε να δικάσει κάποιους ή κάτι στα Φάρσαλα.
Τέλος για τις δηλώσεις Πυρομάγλου περί Σούρλα τις κρίνω ως μεταχρονολογημένους αφορισμούς. Τις έκανε στη μεταπολίτευση (!). Το 1946-47 ο Ζέρβας ήταν Υπουργός Ασφαλείας και είχε άριστες σχέσεις με τον Σούρλα. Ας τα δήλωνε τότε ο Πυρομάγλου αυτά και όχι μετά 30 έτη.
Εν κατακλείδι θα ήθελα να γνωστοποιήσω στον επιστολογράφο – εάν φυσικά τα αγνοεί, όπως έπραξε και με τη Δικαστική απόφαση – δηλώσεις ηγετικών φυσιογνωμιών της μεταπολεμικής Αριστεράς στην Ελλάδα. Λεωνίδας Κύρκος (Καθημερινή, 3.12.2006): “και είδα ότι όλοι αυτοί, για να μην τους πω όλους, ΗΤΑΝ ΠΕΡΙΤΡΙΜΑΤΑ, με πιάνει τρόμος άμα σκεφτώ ότι π.χ. εάν νικούσε τότε η επανάσταση μας θα είχαμε Πρωθυπουργό τον Μάρκο, έναν γελοίο άνθρωπο, τον είδα από κοντά και κατάλαβα τι γελοίος ήτανε. Θα είχαμε Υπουργό των Οικονομικών τον Μπαρτζώτα, θα είχαμε Υπουργό της Παιδείας π.χ. τον Στρίνγκο, θα είχαμε Υπουργό των Εσωτερικών τον άλλον τον ανεκδιήγητο άνθρωπο που ήρθε από τον Κρήτη, τον Βλαντά, ο οποίος ήταν την εποχή εκείνη ένας ήρωας για τη νεολαία, γραμματέας κ.λπ., άνθρωποι γελοίοι, χωρίς καμία προπαιδεία για να παίξουν έναν ουσιαστικό ρόλο σε αυτό που φιλοδοξούσαν”.
Σε πρόσφατες δηλώσεις του ο καταδικασθείς εις θάνατο μαζί με τον Μπελογιάννη, κ. Τάκης Λαζαρίδης στον δημοσιογράφο Σπύρο Χαριτάτο δήλωσε: “Ήταν θέμα συνείδησης, δηλαδή όταν εμείς η αριστερά ευθυνόμαστε για τον Δεκέμβρη και τον εμφύλιο. Ευθυνόμαστε για τόσες συμφορές που έπεσαν στη χώρα μας, για το βαρύτατο κόστος το υλικό και ανθρώπινο πού πλήρωσε η χώρα μας. Όταν, επαναλαμβάνω, ευθυνόμαστε για όλα αυτά, άσχετα αν όλα αυτά έχουν διαστρεβλωθεί και παραποιηθεί, με ποιο ηθικό δικαίωμα εγώ θα ζητήσω δικαίωση και αξιοποίηση αυτών των περγαμηνών; Κυριάρχησε η άποψη της αριστεράς. Παραποιήθηκε και διαστρεβλώθηκε η ιστορική αλήθεια, ενώ για τον Δεκέμβριο και τον εμφύλιο φταίει η αριστερά!
Βιβλιογραφία:
1) Βασιλάς Ευθύμιος Αντιστράτηγος (υπηρετήσας και στον ΕΛΑΣ) «Αναμνήσεις περιόδου 1940-1947» Αθήναι 1979 σελ.149
2) Αλέξανδρος Π. Τσιγγούνης Αντιστράτηγος «Η μεταπολεμική ΙΙ Μεραρχία Αθηνών και ο Συμμοριτοπόλεμος 1945-1949» Αθήναι 1966 σελ 45 κ.α.
3) Θ. Παπαθανασιάδης Αντιστράτηγος «Από την σκοπιάν μου 1939¬1959» Αθήναι 1976 σελ. 136
4) Γ. Καραγιάννης Αντιστράτηγος «1940-1952 Το δράμα της Ελλάδος» χ.χ.ε σελ.238-241
5) Δ. Αθ. Πλούμης Ταξίαρχος υπηρετήσας και στον ΕΔΕΣ «Η Ελληνική τραγωδία 1946-1949» Αθήναι 1973 σελ.61 κ.α.
6) Ιωάννης Χρ. Γιαννάκενας ”ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΣΟΥΡΛΑΣ, Ο ΚΑΠΕΤΑΝΙΟΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ” ”Ετσι σώθηκε η Θεσσαλία”, 1942-1949, εκδόσεις Πελασγός, Α’ έκδοση, Αθήνα, 2016.
Του Στυλιανού Παν. Σούρλα*
* Ο Στυλιανός Παν. Σούρλας είναι δικηγόρος Πτυχιούχος Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. Msc Ιατρικής Α.Π.Θ. ([email protected])
