«Ο χρόνος είναι χρήμα», μεταφραστικό δάνειο απ’ την αγγλική»time is money». Από πολύ παλιά η φιλοσοφία ασχολήθηκε με την έννοια του χρόνου: ο Ηράκλειτος διακήρυττε πως όλα μεταβάλλονται, τίποτα δε μένει σταθερό, ακίνητο (τα πάντα ρει) ή ο Heidegger με το έργο του «Είναι και Χρόνος» είχε συνδέσει το χρόνο με την οντολογία.
Αλλά και σήμερα, μια άλλη επιστήμη «βασανίζεται» απ’ το θέμα της αποτίμησης του χρόνου: Η Οικονομική επιστήμη. Κι αυτό, επειδή ο χρόνος δεν έχει φυσική οντότητα. Ο άνθρωπος δεν μπορεί να κάνει συναλλαγές με αυτόν, μπορεί μόνο να δανείσει μέρος του χρόνου του. Είναι τελικά ο χρόνος χρήμα;
Σίγουρα έχετε ακούσει πολλές φορές αυτή τη φράση. Τη χρησιμοποίησε πρώτη φορά ο Benjamin Franklin (Βενιαμίν Φραγκλίνος) τo 1748, ως υπενθύμιση προς τους εργάτες ότι ο χρόνος που περνάει χωρίς δουλειά, είναι χρόνος που περνάει χωρίς να βγαίνουν χρήματα. Σήμερα, έχει γίνει πια πεποίθηση, κάτι σαν αξίωμα κι οι περισσότεροι άνθρωποι οργανώνουν τις ζωές τους γύρω από αυτή την εξίσωση: Χρόνος = Χρήμα.
Κι όμως, αν και ολόκληρος ο δυτικός -κι όχι μόνο πλέον- κόσμος είναι οργανωμένος έτσι, η «εξίσωση» αυτή είναι λάθος! Αυτό που ξεχνάμε είναι ότι χάρη στην αμφίδρομη ιδιότητα της ισότητας (άλγεβρα), εάν ο χρόνος ισούται με χρήμα, τότε θα πρέπει και το χρήμα να ισούται επίσης με χρόνο. Όμως, το χρήμα δεν είναι χρόνος! Άρα, εφόσον η εξίσωση δεν αποδεικνύεται αμφίδρομα, τότε το «χρόνος =χρήμα» είναι ατελές.
Το χρήμα μπορεί να αποτιμηθεί σε αξία. Ο χρόνος είναι ανεκτίμητος. Αυτή η ανισότητα επιβεβαιώνεται στην αληθινή ζωή, όταν αφιερώνουμε το χρόνο μας σε μια δουλειά που δε μας γεμίζει, προκειμένου να βγάλουμε χρήματα, ενώ στην πραγματικότητα αυτό που θέλουμε είναι ακριβώς το αντίθετο: περισσότερο χρόνο για να κάνουμε αυτά που θέλουμε. Λέμε, «αν μπορούσαμε να βγάλουμε περισσότερα χρήματα, θα αγοράζαμε ποιοτικό χρόνο για την οικογένεια, χόμπι ή την ευκαιρία να εκπληρώσουμε όνειρα που αναβάλλουμε».
Η ιδέα είναι να ανταλλάξουμε χρόνο για χρήμα όσο είμαστε νέοι, ώστε να μπορούμε να αγοράσουμε πίσω χρόνο για να κάνουμε τα πράγματα που θέλαμε πάντα, όταν θα είμαστε μεγαλύτεροι. Κι εδώ είναι η παγίδα: τελικά κάποια στιγμή ξεμένουμε από υγεία, ενέργεια ή δύναμη θέλησης. Οπότε, αν το σχέδιο είναι να χρησιμοποιήσουμε το χρόνο μας τώρα, προκειμένου να αγοράσουμε επαρκή χρόνο ευτυχίας αργότερα, τότε αγοράζουμε με βάση έναν μύθο κι όχι τα μαθηματικά.
Το σχέδιο αυτό θα λειτουργούσε όντως, μόνο εάν κάποιος μπορούσε να αποταμιεύσει χρήματα για να χρηματοδοτήσει ένα μέλλον με «αφθονία χρόνου», χρόνο που θα μπορούσε να περάσει με δραστηριότητες που δίνουν νόημα, απόλαυση και χαρά στη ζωή του. Φυσικά, αν κάποιος κάνει τον οικονομικό σχεδιασμό του εξ’ αρχής με αυτή την πρόθεση κι ακολουθήσει συνετή διαχείριση των χρημάτων του, μπορεί να το επιτύχει, εφόσον βέβαια όταν πια θα έχει επάρκεια χρήματος, συνεχίσει να έχει κι επάρκεια χρόνου, υγείας κι ενέργειας…
Τι γίνεται όμως με τους ανθρώπους που, παρότι δουλεύουν πολλές ώρες μια ζωή, δε βλέπουν ποτέ τέτοια οικονομική πρόοδο; Αυτοί οι άνθρωποι είναι αυτοί που ζουν με βάση το «ο χρόνος είναι χρήμα». Αν, όμως, το χρήμα δεν ισούται με χρόνο, τότε γιατί να μην «ξετινάξουν» όλες τις οικονομίες τους σήμερα, κάνοντας, για παράδειγμα, το ταξίδι των ονείρων τους στο Μπαλί;
Το χρήμα είναι ένα ισχυρό εργαλείο. Είναι ένας ενισχυτής των αξιών και των προτεραιοτήτων μας. Μπορεί να επιταχύνει την πρόοδο προς τους στόχους μας, να χρηματοδοτήσει την εκπαίδευσή μας για την επίτευξη αυτών των στόχων, να παράσχει ένα άνετο κι ασφαλές περιβάλλον στο οποίο μπορούμε να ζούμε και να χαιρόμαστε τη ζωή μας και φυσικά, να τροφοδοτεί την ικανότητά μας να βοηθάμε κι άλλους ανθρώπους. Ναι, είναι ένα ισχυρό εργαλείο.
Το ερώτημα είναι: είναι εργαλείο για τι ακριβώς; Χρησιμοποιούμε αυτό το εργαλείο σε ευθυγράμμιση με το τι είναι σημαντικό για μας, ή το χαραμίζουμε σε πράγματα που δεν είναι, ενώ βάζουμε στην αναμονή πράγματα που έχουν πραγματική σημασία; Πόσο εξαργυρώνουμε πραγματικά και πόσο αποταμιεύουμε γι’ αργότερα; Ποια είναι η σωστή ισορροπία μεταξύ αφθονίας χρόνου κι αφθονίας χρήματος;
Για σοφή επένδυση χρόνου: «Πλήρωσε τον εαυτό σου πρώτο», όσο αφορά τον χρόνο. Όπως είναι καλή συνήθεια να αποταμιεύουμε κάποια χρήματα κάθε μήνα, πριν ξοδέψουμε τα υπόλοιπα, έτσι ακριβώς μπορούμε να κινηθούμε με πρόθεση και να αναγνωρίζουμε τους ανθρώπους, τις εμπειρίες και τις δραστηριότητες που είναι πιο σημαντικές για εμάς και να τις προγραμματίζουμε με προτεραιότητα. Η ζωή μπορεί να μας αφήσει με πλεόνασμα χρήματος, αλλά δεν υπάρχει περίπτωση να μας αφήσει με πλεόνασμα χρόνου.
Απόφευγε να είσαι πλούσιος σε χρήμα, αλλά φτωχός σε χρόνο. Επιδίωκε να δημιουργήσεις τις συνθήκες στην επαγγελματική και την προσωπική ζωή σου, που να σε βοηθούν να κινείσαι προς τα όνειρά σου. Δεν ξέρεις ακόμα ποια είναι αυτά τα όνειρα; «Ξήλωσε τις τσέπες σου» σε χρόνο, για να εξερευνήσεις τον εαυτό σου και τα πιο βαθιά σου ενδιαφέροντα.
Έλεγχε τις δαπάνες σου σε χρόνο. Προσπάθησε να τις εξαλείψεις, αναθέσεις αλλού ή να αυτοματοποιήσεις στις δραστηριότητες που δεν έχουν ουσία για εσένα, δε δίνουν νόημα στη ζωή σου ή δεν τις απολαμβάνεις. Αμέσως θα κερδίσεις χρόνο, τον πιο πολύτιμο πόρο σου.
Εν κατακλείδι, εφόσον ο χρόνος είναι χρήμα, αλλά το χρήμα δεν είναι χρόνος, τότε πρέπει να αξιοποιούμε το χρόνο μας με συνειδητή πρόθεση, ακόμα περισσότερο απ’ ό,τι τα χρήματά μας.
Το χρήμα είναι ένα πολύ χρήσιμο μέσο. Ο χρόνος όμως είναι η ουσία, η ζωή μας η ίδια.
Συντάκτης: Φωτεινή Φλωροσκούφη
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη
Πηγή: https://olympia.gr/
