Από ξηρά και θάλασσα οι θαλάσσιες χελώνες στη χώρα μας βρίσκονται στο στόχαστρο της ανθρώπινης ανοησίας, με αποτέλεσμα να το πληρώνουν με τη ζωή τους είτε πρόκειται για ενήλικα ζώα είτε για χελωνάκια που μόλις εγκαταλείπουν τις φωλιές τους με προορισμό τη θάλασσα.
Στον κόλπο του Λαγανά Ζακύνθου, αναρίθμητα σκάφη αναψυχής παραβιάζουν συνεχώς το όριο ταχύτητας, δημιουργώντας επικίνδυνες συνθήκες για τα προστατευόμενα ζώα τα οποία, επιπλέον, αντιμετωπίζονται σαν να ήταν κατοικίδια και ταΐζονται με φρούτα και λαχανικά.
Και στις παραλίες ωοτοκίας της καρέτα καρέτα του Εθνικού Πάρκου Κοτυχίου-Στροφυλιάς, τροχοφόρα οχήματα μεγάλου κυβισμού κινούνται εντός του αιγιαλού συμπιέζοντας την άμμο.
Με αφορμή ένα ακόμη περιστατικό εντοπισμού νεκρής χελώνας στις 15 Αυγούστου στον κόλπο του Λαγανά από ερευνητές του Συλλόγου ΑΡΧΕΛΩΝ, στο λιμάνι του Αγίου Σώστη, αναδείχθηκε για μία ακόμη φορά η άκρως προβληματική κατάσταση που επικρατεί στον, κατά τα λοιπά, προστατευόμενο κόλπο.
Ο θάνατος του «Αχιλλέα»
Οι δυο όψεις της ζωής: αριστερά η μαγεία της φύσης και δεξιά, στις … ακατάλληλες εικόνες, η άγρια φύση του ανθρώπου | Επρόκειτο για ένα νεαρό αρσενικό ζώο το οποίο έφερε σοβαρότατα χτυπήματα στο καβούκι και το κεφάλι από προπέλα σκάφους. Βάσει φωτογραφικού αρχείου, οι ερευνητές του ΑΡΧΕΛΩΝ κατάφεραν να ταυτοποιήσουν τη συγκεκριμένη νεκρή χελώνα.
Επρόκειτο για τον αποκαλούμενο «Αχιλλέα», μια από τις λίγες αρσενικές χελώνες που διαβιούσαν μόνιμα στον κόλπο του Λαγανά, δηλαδή δεν μεταναστεύουν τους χειμερινούς μήνες σε άλλες περιοχές της Μεσογείου για διαχείμαση ή εύρεση τροφής.
Η συνεχής παρουσία του «Αχιλλέα» στον κόλπο του Λαγανά είχε τεκμηριωθεί από το 2012, καθώς οι ουλές που είχε στο καβούκι από παλαιότερη σύγκρουση με προπέλα έκαναν πολύ εύκολη την ταυτοποίηση του συγκεκριμένου ζώου.
Μάλιστα, το 2016, το ίδιο ζώο είχε εντοπιστεί με τραύματα από αγκίστρι και αφού έλαβε τις πρώτες βοήθειες από τους εθελοντές του ΑΡΧΕΛΩΝ απελευθερώθηκε στο φυσικό του περιβάλλον. Ομως, αυτή τη φορά ο «Αχιλλέας» στάθηκε άτυχος.
Οπως επισημαίνει ο ΑΡΧΕΛΩΝ, ο θάνατος του «Αχιλλέα» αποδεικνύει για μία ακόμη φορά την άκρως προβληματική κατάσταση που επικρατεί στον κόλπο του Λαγανά.
Ο πολύ μεγάλος αριθμός σκαφών αναψυχής, η συνεχής παραβίαση του ορίου ταχύτητας των σκαφών (6 κόμβοι) το οποίο θέτει το προεδρικό διάταγμα και ισχύει για την περιοχή (ήδη έχουν καταγραφεί πάνω από 150 παραβιάσεις του ορίου ταχύτητας την τρέχουσα θερινή περίοδο), η κατάφωρη παραβίαση του Κώδικα Ορθής Παρατήρησης θαλάσσιων χελωνών που έχει εκδώσει ο Φορέας Διαχείρισης του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου και η έλλειψη ενημέρωσης των επισκεπτών από τους κυβερνήτες των σκαφών δημιουργούν ένα σκηνικό σοβαρότατης όχλησης του προστατευόμενου ζώου.
Και, δυστυχώς, από τον περασμένο Μάιο πάνω από 20 περιστατικά νεκρών χελωνών έχουν καταγραφεί από τους εθελοντές του ΑΡΧΕΛΩΝ, εκ των οποίων τα 11 στον θαλάσσιο χώρο του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου.
Ακατάλληλες τροφές
Σε όλα τα παραπάνω έχει τους τελευταίους μήνες προστεθεί και το ανησυχητικό φαινόμενο ταΐσματος των θαλάσσιων χελωνών με φρούτα και λαχανικά στον κόλπο του Λαγανά που αποτελεί τη φετινή θερινή περίοδο μια σημαντική όχληση και απειλή για το προστατευόμενο είδος.
Το φαινόμενο εμφανίστηκε στο Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου για πρώτη φορά τον Σεπτέμβριο του 2016, ενώ φέτος έχει δυστυχώς παρατηρηθεί ότι γίνεται σε μεγάλο βαθμό τόσο από πλοιάρια οικοπαρατήρησης όσο και από νοικιασμένα σκάφη. Τουρίστες και εργαζόμενοι στα πλοιάρια, προκειμένου να προσελκύσουν τα άγρια ζώα και να πετύχουν καλές φωτογραφικές λήψεις, ρίχνουν φρούτα και λαχανικά, όπως ντομάτες και ροδάκινα.
Εν τούτοις, οι θαλάσσιες χελώνες είναι μεταναστευτικό είδος και επισκέπτονται κάθε χρόνο τη Ζάκυνθο για να αναπαραχθούν και να κάνουν τις φωλιές τους.
Οταν οι άνθρωποι παρέχουν στο άγριο ζώο ακατάλληλη τροφή, επηρεάζεται σημαντικά η συμπεριφορά του.
Με τέτοιου είδους κακές πρακτικές, οι θαλάσσιες χελώνες συσχετίζουν την ανθρώπινη παρουσία με τροφή, γεγονός που μπορεί να τις κάνει επιθετικές προς τον άνθρωπο. Μάλιστα, έχει παρατηρηθεί πιο επιθετική συμπεριφορά και μεταξύ των ζώων, καθώς ανταγωνίζονται το ένα το άλλο για τη νέα αυτή πηγή τροφής.
Για φωτογράφηση
Και ο «Αχιλλέας» ήταν μια από τις χελώνες που τόσο τουρίστες όσο και εργαζόμενοι στα πλοιάρια τάιζαν, προκειμένου να πετύχουν καλές φωτογραφικές λήψεις.
Δυστυχώς αυτή η πρακτική σίτισης έκανε το άγριο ζώο ανεκτικό στα σκάφη και στην ανθρώπινη αλληλεπίδραση, με αποτέλεσμα να εμφανίζει μειωμένα αντανακλαστικά αποφυγής των σκαφών.
Ο Σύλλογος ΑΡΧΕΛΩΝ τονίζει ότι η πρακτική ταΐσματος των θαλάσσιων χελωνών πρέπει άμεσα να σταματήσει γιατί τα άγρια ζώα δεν είναι ούτε μπορούν να αντιμετωπίζονται σαν κατοικίδια.
Εξάλλου, το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου είναι ένας χώρος προστασίας της θαλάσσιας χελώνας και του περιβάλλοντος και όχι ένας ζωολογικός κήπος για να ταΐζουμε ή ακόμα και να ακουμπάμε το άγριο ζώο. Μια τέτοια επέμβαση μπορεί να προκαλέσει μακροπρόθεσμα προβλήματα στη φυσιολογική συμπεριφορά και υγεία του ζώου καθώς και στην ασφάλεια των λουομένων.
Εάν συνεχιστεί αυτό το φαινόμενο, επιθετικής παρατήρησης και σίτισης του άγριου ζώου, είναι θέμα χρόνου να έχουμε κάποιον τραυματισμό, επισημαίνει ο ΑΡΧΕΛΩΝ.
Μάλιστα, για να σταματήσει άμεσα αυτή η κακή πρακτική που δυσφημεί το νησί της Ζακύνθου παρακαλεί τους επισκέπτες να αποφεύγουν πλοιάρια με τα οποία ταΐζουν τις θαλάσσιες χελώνες και εφόσον παρατηρήσουν τέτοιου είδους περιστατικά να ειδοποιήσουν άμεσα τους φύλακες του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου και το Λιμεναρχείο.
Ιχνη τροχών στην παραλία, εκεί όπου επωάζονται τα αυγά της καρέτα καρέτα | Τη στιγμή που έχει ξεκινήσει η περίοδος εκκόλαψης για φέτος και τα πρώτα χελωνάκια (νεοσσοί) έχουν κάνει την εμφάνισή τους στις αμμώδεις παραλίες του Εθνικού Πάρκου Κοτυχίου-Στροφυλιάς εγκαταλείποντας τις φωλιές τους, αναρριχώμενα μαζικά προς την επιφάνεια της άμμου με μοναδικό προορισμό τη θάλασσα, καταγράφονται πολλαπλά περιστατικά με τροχοφόρα οχήματα μεγάλου κυβισμού (τζιπ, αγροτικά 4×4) να κινούνται εντός του αιγιαλού, συμπιέζοντας την άμμο και αλλοιώνοντας παράλληλα την εύθραυστη ισορροπία του οικοσυστήματος των αμμοθινών.
Το γεγονός προκάλεσε την έντονη αντίδραση του ΑΡΧΕΛΩΝ και του Φορέα Διαχείρισης, καθώς η φυσική ποιότητα της άμμου είναι εξαιρετικά σημαντική ώστε να μην επηρεάζονται οι πληθυσμοί και η κατανομή των πληθυσμών της θαλάσσιας χελώνας καρέτα καρέτα αλλά και άλλων ειδών της προστατευόμενης περιοχής (θαλασσοσφυριχτές, κρινάκια της άμμου κ.λπ.).
Λόγος για τον οποίο ενημερώνουν τους πολίτες ότι δεν επιτρέπεται η κίνηση μηχανοκίνητων οχημάτων κατά μήκος παραλιών και αμμολόφων του Εθνικού Πάρκου Κοτυχίου-Στροφυλιάς και απευθύνουν έκκληση προς όλους τους ενεργούς πολίτες και τους επισκέπτες της περιοχής να συνδράμουν το έργο των φορέων που είναι υπεύθυνοι για την προστασία των ευαίσθητων αυτών οικοσυστημάτων.
Σε περίπτωση που οι πολίτες παρατηρούν παράνομη κίνηση τροχοφόρων στον αιγιαλό και στις παραλίες μπορούν να επικοινωνούν με τον Φορέα Διαχείρισης (26930 31939, 26930 31651), το Δασονομείο Κάτω Αχαΐας (26930 22708), το Δασαρχείο Αμαλιάδας (26220 26231) και τα Αστυνομικά Τμήματα Βάρδας (26230 71111) και Κάτω Αχαΐας (26930 23333), καθώς όλοι αυτοί οι φορείς είναι άριστα ενημερωμένοι σχετικά με το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει την περιοχή και, επιπλέον, έχουν τη δικαιοδοσία να επέμβουν σε περίπτωση παρανομίας.
