Πόσο σημαντική είναι μια είδηση; Εξαρτάται από το …ποιον συμφέρει. Ο κανόνας παραμένει ακλόνητος, η επικαιρότητα προσθέτει παραδείγματα. Φαντάζεστε, πχ, πόσο ενδιαφέρουσα θα κρινόταν η είδηση ότι σε μία χώρα της Λατινικής Αμερικής, με αριστερή ή αριστερούτσικη κυβέρνηση, διπλασιάστηκαν μέσα σε έξι χρόνια οι άνθρωποι που κοιμούνται στο δρόμο;
Υποθέτετε με πόσες «αναλύσεις» θα μας ζάλιζαν οι «φιλελεύθερες» τηλεοπτικές, ραδιοφωνικές και έντυπες δυνάμεις; Έλα όμως που συντελείται στη Βρετανία, λόγω των περικοπών στην κοινωνική πρόνοια, τούτη η τρομακτική όξυνση του στεγαστικού προβλήματος. Καλά, αν επρόκειτο για καταγραφή τάσης του τελευταίου έτους, το θέμα θα ήταν απλούστερο, ίσως και ωφέλιμο: Θα έριχνες το φταίξιμο στο δημοψήφισμα και το Brexit, που προοιωνίζεται «οικονομική λαίλαπα», της οποίας τα προεόρτια γίνονται νωρίςνωρίς αισθητά. Αναπόδεικτο θα ήταν, βεβαίως, αλλά κάτι θα έλεγες. Τώρα, όμως, τι να πεις; Τα στοιχεία της βρετανικής Εθνικής Ελεγκτικής Υπηρεσίας αφορούν ολόκληρη εξαετία. Ποιον να ενοχοποιήσεις; Ξεμπερδεύεις, λοιπόν, με φευγαλέες αναφορές στην είδηση. Και πολλές της πέφτουν…
Δεύτερη υπόθεση εργασίας: Η ρωσική κρατική Δούμα οργανώνει έκθεση σκίτσου, αλλά αποφασίζει να «κόψει» τα έργα 12 γελοιογράφων, διότι τα θεωρεί ενοχλητικά, από πολιτικής πλευράς. Λογοκρισία απροσχημάτιστη, δηλαδή. Πώς θα υποδεχόταν ο δυτικός κόσμος μια τέτοια είδηση;
Ο Τύπος φυσικά θα ξεχείλιζε από βιτριολική ειρωνεία —και καλά θα έκανε. Στις ΗΠΑ μπορεί κανένας αξιωματούχος, ξεφεύγοντας από την Τραμπική ρουτίνα των θωπειών προς την Κου Κλουξ Κλαν, να καλούσε το καθεστώς Πούτιν να σεβαστεί την ελευθερία της έκφρασης. Στην Ελλάδα, πιθανόν η Σώτη Τριανταφύλλου να έγραφε άρθρο για το πώς η κληρονομιά της παλιάς σοβιετικής νομενκλατούρας «νομιμοποιεί» τον αυταρχισμό του Πούτιν αλλά και για την «σκιτσομαχία» και «σκιτσοφοβία», ως σημείου συνάντησης του ρωσικού δεσποτισμού με τον μεσανατολικό ισλαμοφασισμό. Να, όμως, που εν προκειμένω η «μηδενική ανοχή» για σκίτσα δεν επιβαρύνει πιστούς του Μωάμεθ, ούτε υποτακτικούς του Βλαντιμίρ, αλλά τα …ευρωβαμπίρ.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο λογόκρινε 12 Έλληνες σκιτσογράφους, οι οποίοι θα λάμβαναν μέρος σε έκθεση που προγραμματίστηκε με αφορμή την επέτειο της υπογραφής της Συνθήκης της Ρώμης. Διότι, τι στην ευχή, αν δεν ρίξεις στα λιοντάρια του «σύγχρονου», «κομψευόμενου» ευρωολοκληρωτισμού μερικά …ανάρμοστα σκίτσα, πώς διάολο θα γιορτάσεις μια Συνθήκη που υπογράφηκε στη Ρώμη; Έχουν κανόνες οι αυτοκρατορίες. Και πραιτοριανούς. Καθείς στην εποχή του και στο είδος του. Άλλοι με ξίφη, άλλοι με ψαλίδια.
Υποτίθεται πως υπήρχαν δυο, μόνο, περιοριστικοί όροι, «συγγενείς» μεταξύ τους: Τα σκίτσα δεν θα έπρεπε να διαπνέονται από φιλοναζιστικό περιεχόμενο, ούτε να «προσβάλλουν τις αξίες της ΕΕ».
Σαφές το πρώτο. Από το δεύτερο, τι καταλαβαίνει κανείς; Ε, μάλλον τα αυτονόητα. Να μην «διαφημίζονται» φυλετικές ή θρησκευτικές διακρίσεις, μισογυνισμός, κλπ. Κανένα από τα «κομμένα» σκίτσα δεν ενέπιπτε στις προαναφερθείσες κατηγορίες. Ούτε κατά διάνοια.
Αντιθέτως, δυο από αυτά αναφέρονταν στον κίνδυνο ενδυνάμωσης νεοναζιστικών δυνάμεων στην Ευρώπη. Τα άλλα σάρκαζαν τη γερμανική ηγεμονία και τις «πολλές ταχύτητες» στην ΕΕ, όπως επίσης και τις πολυθρύλητες αγορές. Αποδείχθηκε λοιπόν, εμπράκτως, ότι θεωρούν απαγορευμένο καρπό την ενασχόληση με αυτά τα θέματα οι διάφοροι γραφειοκράτες του διευθυντηρίου της ΕΕ. Και μάλιστα της Ευρωβουλής, που θεωρείται το δημοκρατικότερο «διάζωμα» της «ενωμένης Ευρώπης».
Έκαστος …χαζοχαρούμενος, αφελής «ευρωπαϊστής» θα μπορούσε να αναρωτηθεί: Μα καλά, για αυτά τα ζητήματα δεν εκφράζουν κατά καιρούς προβληματισμούς και παράγοντες της ΕΕ, όπως ο Γιουνκέρ; Δεν παραδέχονται ότι οι ευρωπαϊκές κοινωνίες έχουν αποξενωθεί από την «υπερβολικά τεχνοκρατική» ΕΕ;
Ναι. Και λοιπόν; Το διευθυντήριο ενίοτε λειτουργεί σαν μερικούς παλιούς γκάνγκστερ, οι οποίοι προσεύχονταν να συγχωρεθούν οι αμαρτίες τους την ώρα που οργάνωναν νέες δολοφονικές επιθέσεις. Από πού κι ως πού θα δικαιολογούσε αυτό …εκχώρηση αρμοδιοτήτων στο «πόπολο» και δικαιώματος κριτικής σε γελοιογράφους; Ακόμη κι όταν παριστάνει την «πεφωτισμένη», η δεσποτεία παραμένει δεσποτεία. Η ΕΕ δεν θέλει απόψεις. «Τσιρλίντερς» θέλει!
«Λεπτομέρεια», ίσως πει κάποιος, αναλογιζόμενος ότι μιλάμε για την ΕΕ που βολεύεται μια χαρά με την απαγόρευση διαδηλώσεων, με τον εξοβελισμό στοιχειωδών αστικοδημοκρατικών κανόνων προκειμένου να υπηρετηθούν μονεταριστικές πολιτικές και …αγορές, ακόμη και με τους (συγκυβερνώντες) νεοναζί της Ουκρανίας. Θα έχει δίκιο; Μόνον εν μέρει. Διότι το «τραβηγμένο» που παρατηρείται σε ένα πεδίο φαινομενικά δευτερεύον, όπως μια έκθεση γελοιογραφίας, πιθανόν να προαναγγέλλει νέες επιδεινώσεις και στα άλλα πεδία.
Αλλά υπάρχουν και «καλές» ειδήσεις. Δεν τα μάθατε; Η ΕΕ θα παίρνει πλέον στα σοβαρά τα Συντάγματα των χωρών-μελών… Μπορεί πχ ορισμένα να τα έχει κάνει κουρελόχαρτα για να εφαρμοστούν μνημόνια, να όμως τι είπε ο πρόεδρος της Ευρωβουλής, Α. Ταγιάνι, στους Καταλανούς: Τους προειδοποίησε ότι αν κηρύξουν ανεξαρτησία θα βρεθούν εκτός ΕΕ, διότι θα έχουν παραβιάσει το Σύνταγμα της Ισπανίας. Κι η ΕΕ δεν αντέχει παραβιάσεις Συνταγμάτων, σπαράζει η καρδιά της…
Συμπέρασμα: Η λογοκρισία της ΕΕ «κτυπά» σποραδικά. Η υποκρισία, μονίμως.
του Διονύση Ελευθεράτου
