Η αναστολή δημιουργίας χρήματος εκ μέρους πολλών κεντρικών τραπεζών ανά τον πλανήτη είναι πλέον πασιφανής και το λένε πλέον ανοιχτά και δημόσια..Χαρακτηριστική είναι η ομιλία του υποδιοικητή της κεντρικής τράπεζας του Ισραήλ μέσα στα πλαίσια διάσκεψης που διοργάνωσε η κεντρική τράπεζα του Καναδά όπου αποκαλύπτει την πολιτική της κεντρικής τράπεζας που παραβιάζεται άρδην μια και η σταθερότητα των τιμών και πληθωρισμό πλησίον του 2% δεν εφαρμόζεται δείτε και την σχετική ομιλία του:
“Θα ήθελα να ευχαριστήσω τους διοργανωτές του συνεδρίου για την πρόσκλησή μου να συμμετάσχω και να μοιραστώ μαζί σας την εμπειρία του Ισραήλ σχετικά με τη στόχευση του πληθωρισμού και ιδιαίτερα την πρόσφατη εμπειρία μας, η οποία δεν είναι παρόμοια με εκείνη πολλών άλλων μικρών ανοιχτών οικονομιών εκτός ίσως με πιο έντονη μορφή: η σταθερή ανάπτυξη, οι αυξανόμενοι μισθοί, το ισχυρό νόμισμα και ο πληθωρισμός όχι μόνο κάτω από τον στόχο του, αλλά κυρίως σε αρνητικό έδαφος για 3 συνεχή έτη.
Ως γενικό πλαίσιο, επιτρέψτε μου να υπενθυμίσω ότι το Ισραήλ είδε μια δεκαετία υπερπληθωρισμού στη δεκαετία του 70 και στις αρχές της δεκαετίας του ’80, ακολουθούμενη από μια δεκαετία πολιτικής αποπληθωρισμού που στοχεύει σε σταδιακά μειούμενα ποσοστά πληθωρισμού, ενώ η σημερινή κλίμακα 1% -3% ο πληθωρισμός ήταν αποτελεσματικός από το 2003. Αν και ο πληθωρισμός των 12 μηνών ποικίλλει ενίοτε από αυτό το εύρος, το έπραξε κυρίως για μικρές χρονικές περιόδους λόγω διακυμάνσεων της συναλλαγματικής ισοτιμίας. Αυτό συνέβη πριν από περίπου 3 χρόνια, όταν ο πληθωρισμός υποχώρησε συστηματικά κάτω από τον στόχο για περισσότερο από 3 συναπτά έτη. Σημειώστε ότι οι μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες προσδοκίες για τον πληθωρισμό συνέχισαν να είναι καλά αγκυροβολημένες εντός της ζώνης στόχου, δίνοντας έτσι αξιοπιστία στη νομισματική πολιτική.
Η σημασία της σταθερότητας των τιμών επαναλήφθηκε στο νέο νόμο της Τράπεζας του Ισραήλ το 2010, όπου αναφέρει ότι ο πρώτος ρόλος της Τράπεζας είναι η διατήρηση της σταθερότητας των τιμών, ενώ ταυτόχρονα υποστηρίζει την οικονομική ανάπτυξη και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Παρέχεται στην Τράπεζα αυτό που φαίνεται να διαθέτει αρκετό περιθώριο για την επίτευξη του στόχου της, 24 μηνών, που της επιτρέπει να “κοιτάξει” προσωρινά σοκ ή κάποτε γεγονότα που αναμένεται να έχουν βραχυπρόθεσμο αντίκτυπο στον πληθωρισμό, ωθώντας έτσι το φάσμα . Ή έτσι πιστεύαμε. Αλλά πρώτα, επιτρέψτε μου να σμικρύνω και να σας δώσω το γενικό περίγραμμα των μακροοικονομικών δεδομένων που ανέλαβε η MPC για να διαμορφώσει την άποψή της για τις οικονομικές εξελίξεις.
Τα τελευταία χρόνια, ενώ πολλοί από τους εμπορικούς εταίρους του Ισραήλ αντιμετώπισαν μια οικονομική κρίση και αντιμετώπισαν μια παρατεταμένη οικονομία με χαμηλή απόδοση, η οικονομία του Ισραήλ αυξανόταν σταθερά και τώρα βρίσκεται κοντά στον δυνητικό ρυθμό ανάπτυξης, που υποστηρίζεται από τη συνεχιζόμενη άνοδο της εργασίας (ιδίως των γυναικών), την αύξηση της απασχόλησης σε όλους τους τομείς και την αύξηση των πραγματικών και ονομαστικών μισθών που ενθάρρυναν τις ιδιωτικές καταναλωτικές δαπάνες. Φυσικά, τα στοιχεία στα οποία στηρίζεται αυτή η εικόνα δεν έρχονται ομαλά και πέρα από τα δεδομένα της αγοράς εργασίας που ήταν σταθερά ισχυρά, είχαμε πολλές διακυμάνσεις, συμπεριλαμβανομένων των σημαντικών αναθεωρήσεων των τριμηνιαίων στοιχείων των εθνικών λογαριασμών και παρά το ισχυρό πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, αντιμετώπισε έναν σαφώς χαμηλό κλάδο εξαγωγών.
Έτσι, η ανεργία ήταν σε χαμηλά επίπεδα, οι μισθοί αυξάνονταν, αλλά ο πληθωρισμός παρέμεινε χαμηλός, γεγονός που μας υποχρέωνε να ψάξουμε βαθύτερα στις πηγές του, προκειμένου να ξεδιπλώσουμε την υποκείμενη “βασική” του τάση, από μια σειρά εξωγενών κρίσεων που προκάλεσαν τον πληθωρισμό.
Αυτές ήταν πολλές και ποικίλες, από την εισαγωγή του “αποπληθωρισμού” από το εξωτερικό, στη μείωση των τιμών της ενέργειας, στη διαδοχική μείωση των διοικητικά καθοριζόμενων τιμών όπως το νερό, η ηλεκτρική ενέργεια, η παιδική μέριμνα, μείωση του ΦΠΑ, επικοινωνία. Αυτά έρχονταν εκτός από ένα πλαίσιο κοινωνικών διαμαρτυριών που ανησυχούσαν για το κόστος ζωής που αύξησαν την ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τις τιμές και άλλαξαν τις συνήθειες των καταναλωτών, ενισχύοντας τον ανταγωνισμό στον τομέα του λιανικού εμπορίου, ιδίως με την αυξημένη χρήση της αγοράς μέσω Διαδικτύου. το επίπεδο των τιμών στο Ισραήλ είναι υψηλότερο από τις άλλες προηγμένες χώρες, αφήνοντας έτσι περισσότερο χώρο για μειώσεις των τιμών μέσω του ενισχυμένου ανταγωνισμού και της κατανόησης των καταναλωτών.
Καθ ‘όλη τη διάρκεια αυτής της περιόδου, από τώρα περίπου 3 χρόνια, όλες οι προβλέψεις και οι προσδοκίες της αγοράς συστηματικά υποτίμησαν τις καθοδικές δυνάμεις στις τιμές και υπερεκτίμησαν έτσι τον επικείμενο πληθωρισμό.
Οι συζητήσεις στη ΧΕΜ αντανακλούσαν την πρόκληση μας αφενός να επιτρέψουμε μια ευπρόσδεκτη μείωση του επιπέδου των τιμών και, αφετέρου, τη διατήρηση του συνολικού περιβάλλοντος σταθερότητας των τιμών – ένα σκληρό άγκυρα που επιτρέπει την καλή λειτουργία της οικονομίας.
Μειώσαμε το ρυθμό της Τράπεζας του Ισραήλ καθώς ο πληθωρισμός έπεφτε, φθάνοντας το 0,1% τον Μάρτιο του 2015, όταν ο πληθωρισμός έφθασε το 1% στο χαμηλότερο σημείο του πληθωρισμού. Επιπρόσθετα, όποτε το σέκελ φαινόταν να προχωρήσει σε αυτό που θεωρούσαμε ως υπερβολική ορμή που δεν δικαιολογείται από τις βασικές αρχές, παρενέβαινα στην αγορά συναλλάγματος και εξακολουθούμε να το κάνουμε όχι μόνο λόγω του αντίκτυπού της στις τιμές αλλά και για να αποφύγουμε τον αδικαιολόγητο αντίκτυπο στις εξαγωγές ιδίως σε αγαθά που τείνουν να είναι πιο ευαίσθητα στη συναλλαγματική ισοτιμία. Θα μπορούσε κανείς να το δει ως το QE των μικρών ανοιχτών οικονομιών.
Ένας χρόνος πέρασε και ο πληθωρισμός ήταν ακόμα χαμηλότερος από τον στόχο και εξακολουθούσε να βρίσκεται σε αρνητικό έδαφος και παρατηρήσαμε ότι οι ίδιες δυνάμεις βρίσκονταν σε εξέλιξη και αναμένεται να συνεχίσουν να οφείλονται στο παγκόσμιο οικονομικό και νομισματικό περιβάλλον και λόγω των δικών μας εσωτερικών συνθηκών. Ήταν σαφές ότι έπρεπε να δείξουμε την υπομονή μας με το περιβάλλον τιμών. Κάναμε κάτι τέτοιο με την εισαγωγή καθοδηγητικής καθοδήγησης χωρίς όρους – υπήρχαν προφανώς πάρα πολλά στοιχεία πίσω από τον χαμηλό πληθωρισμό για να μπορέσουμε να μετατρέψουμε κάποιους σε συνθήκες – τα οποία επαναλάβαμε πιο πρόσφατα και κατά την άποψή μας ερμηνεύτηκαν σωστά από την αγορά.
Η υπομονή έχει αρετή της, αλλά δεν πρέπει να συγχέεται με την αδράνεια, η του BOI έχει ασθενή με τον πληθωρισμό να επιστρέψει, αλλά αρκετά δραστήρια για να εξασφαλίσουν ότι το κρίσιμο ευρύτερο περιβάλλον της σταθερότητας των τιμών παραμένει άθικτο. Οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα εξακολουθούν να είναι καλά σταθεροποιημένες εντός του επιδιωκόμενου φάσματος, προσδίδοντας αξιοπιστία στη νομισματική πολιτική.
Για να καταλήξω στο πνεύμα αυτής της διάσκεψης που πρότεινε, θα αντλήσω 3 σημεία από την πρόσφατη εμπειρία του Ισραήλ.
Πρώτον, οι παρατεταμένες περίοδοι κάτω από τον επιδιωκόμενο πληθωρισμό δεν συνεπάγονται αυτόματη απώλεια αξιοπιστίας της νομισματικής πολιτικής. Για να διατηρηθεί η τελευταία, πρέπει να κατανοήσουμε καλύτερα και να εξηγήσουμε καλύτερα πώς λειτουργούν οι μηχανισμοί μετάδοσης – μέσω βραχυπρόθεσμων επιτοκίων, μακροπρόθεσμων επιτοκίων, τιμών συναλλάγματος και τιμών ενεργητικού. Αυτό θα μας οδηγήσει στη χρήση περισσότερων εργαλείων και πιο στοχοθετημένων εργαλείων όταν είναι διαθέσιμα.
Δεύτερον, η εμπειρία του Ισραήλ δεν οδηγεί στην ανάγκη αλλαγής του στόχου για τον πληθωρισμό: μια σημαντική άγκυρα για την οικονομία δεν πρέπει να επιδέχεται εύκολη αλλαγή εκτός εάν υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι δεν βρίσκεται πλέον στο κατάλληλο επίπεδο. Ο πληθωρισμός στο Ισραήλ επηρεάζεται επίσης έντονα από τον παγκόσμιο πληθωρισμό και ενώ ο διάλογος για την αλλαγή του στόχου για τον πληθωρισμό λαμβάνει χώρα σε παγκόσμιο επίπεδο, δεν υπάρχει λόγος για το Ισραήλ να είναι πρωτοπόρος σε αυτή την αλλαγή, εάν πραγματοποιηθεί η αλλαγή.
Τρίτον, η νομισματική πολιτική πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις οικονομικές συνθήκες που σηματοδοτούνται καθημερινά, αν όχι ωριαία από τις αγορές, αλλά ως υποστηρικτής μιας απαραίτητης και ζωτικής σημασίας ονομαστικής άγκυρας, πρέπει να είναι σε θέση να αντέξει τον θόρυβο και να παραμείνει προς τα εμπρός. Αυτό με τη σειρά του απαιτεί από την Κεντρική Τράπεζα να διεξάγει συζητήσεις και να εξηγεί καλύτερα την ερμηνεία των ενίοτε αντιφατικών δεδομένων αφενός και να αντέχει τις πιέσεις της «γεύσης της ημέρας».
