Στο φως προϊστορικός οικισμός της 3ης χιλιετίας π.Χ., με ευρήματα που μαρτυρούν ότι οι κάτοικοι ήταν βασικά κτηνοτρόφοι
Από τη
Γιώτα Βαζούρα
Τα «μυστικά» της μικρής νήσου Θηρασίας σιγά σιγά αποκαλύπτονται. Κτίσματα τα οποία ήταν λαξευμένα μέσα στον βράχο, κεραμικά και άλλα αντικείμενα, που ρίχνουν φως στην οικονομία της εποχής και στον τρόπο με τον οποίο ήταν κατασκευασμένος ο μοναδικός πρωτοκυκλαδικός και μεσοκυκλαδικός οικισμός, που ανάγεται στην 3η χιλιετία π.Χ., έφερε πρόσφατα στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη στο μικρό και απομονωμένο νησάκι, μέρος του νησιωτικού συμπλέγματος της Σαντορίνης.
Ο οικισμός -μια πλήρη εικόνα του οποίου πλέον οι αρχαιολόγοι μπορούν να έχουν- βρίσκεται σε έναν λόφο στο νοτιοανατολικό άκρο του νησιού, όπου υπάρχει και το νεότερο Μοναστήρι της Κοίμησης της Θεοτόκου. Οπως διαπιστώνουν οι ερευνητές, ένα μέρος του οικισμού έχει διαβρωθεί και παρασυρθεί στον γκρεμό, όταν αποσπάστηκε η νήσος Θηρασία από το Ασπρονήσι, μετά τη μεγάλη μινωική ηφαιστειακή έκρηξη, την Υστερη Εποχή του Χαλκού.
Οι φετινές εργασίες αποκάλυψαν μια σειρά κτιρίων ποικίλων σχεδίων, τα οποία μάλιστα είχαν δημιουργηθεί μέσα στους βράχους (τα βράχια ήταν και ο σκελετός των οικοδομημάτων) και κτιστεί κατά τέτοιον τρόπο, ώστε το ένα να είναι απαγκιστρωμένο από το άλλο.
Για τη δόμηση είναι εμφανές ότι χρησιμοποιήθηκαν ηφαιστειακά υλικά (ως υπόστρωμα δαπέδων), ενώ πλάκες από τα κατώτερα και παλαιότερα γεωλογικά στρώματα της Θηρασίας χρησιμοποιήθηκαν ως πλάκες οροφής.
Επίσης φέτος ήρθε στο φως ένα ελλειψοειδές κτίριο με μνημειακά χαρακτηριστικά, ενώ οι αρχαιολόγοι, αξιοποιώντας τα υλικά τεκμήρια, κατάφεραν να διασαφηνίσουν ότι η οικονομία της εποχής εξαρτιόταν από τις καλλιέργειες και την κτηνοτροφία. Εξετάζοντας τα εργαλεία που εντοπίστηκαν (όπως τα μεγάλα αποθηκευτικά εργαλεία), μπορεί κανείς να καταλάβει ότι βάση της διατροφής τους ήταν τα προϊόντα της κτηνοτροφίας (γάλα και κρέας), ενώ ιδιαίτερα διαδεδομένες ήταν οι τεχνικές της υφαντικής, της νηματουργίας, καθώς και η τεχνολογική παραγωγή προϊόντων οψιανού.
Ο οικισμός εγκαταλείφθηκε για άγνωστους λόγους λίγο πριν από την έναρξη της Υστεροκυκλαδικής Περιόδου, δηλαδή λίγο πριν από την τελευταία φάση του Ακρωτηρίου της Σαντορίνης. Φορείς της έρευνας είναι το Ιόνιο Πανεπιστήμιο, το Πανεπιστήμιο Κρήτης και η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, με τη συνεργασία της ομότιμης καθηγήτριας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Κλαίρης Παλυβού και διεπιστημονικής ομάδας αρχαιολόγων και άλλων ερευνητών. Για την πραγματοποίηση της έρευνας ιδιαίτερα σημαντική είναι η υποστήριξη του Δήμου Θήρας, καθώς και του Ινστιτούτου Αιγαιακής Προϊστορίας (INSTAP).
Να θυμίσουμε ότι οι σύγχρονες έρευνες είχαν ξεκινήσει το 2007 και συνεχίζονται με διαλείμματα έως σήμερα.
