H απόφαση της Κίνας να περιορίσει δραστικά τις εισαγωγές ανακυκλώσιμων και στερεών αποβλήτων μέχρι το τέλος του έτους αναμένεται να επιφέρει ισχυρούς τριγμούς στο παγκόσμιο εμπόριο των ανακυκλώσιμων απορριμμάτων και, κυρίως, να φρακάρει τα συστήματα ανακύκλωσης στις χώρες της Δύσης.
Η Κίνα κυριαρχεί στο διεθνές εμπόριο πολλών αγαθών, αλλά εδώ και πολλά χρόνια δεσπόζει ακόμη περισσότερο στον τομέα των αποβλήτων που προορίζονται για ανακύκλωση.
Το 2016 απορρόφησε περισσότερες από τις μισές παγκόσμιες εξαγωγές απορριμμάτων χαλκού και απορριμμάτων χαρτιού και το ήμισυ του χρησιμοποιημένου πλαστικού. Συνολικά, η Κίνα δαπάνησε πάνω από 18 δισεκατομμύρια δολάρια σε εισαγωγές απορριμμάτων το περασμένο έτος.
Πέρυσι, οι Κινέζοι κατασκευαστές εισήγαγαν 7,3 εκατομμύρια τόνους πλαστικών απορριμμάτων αξίας 3,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων, που αντιστοιχεί στο 56% των παγκόσμιων εισαγωγών από ανεπτυγμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένων της Βρετανίας, της Ε.Ε., των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας. Συνολικά, 1.162 εταιρείες στην Κίνα ειδικεύονται στην ανακύκλωση εισαγόμενων αποβλήτων.
Η Αμερική είναι ένας πρόθυμος προμηθευτής. Πέρυσι, οι ΗΠΑ εξήγαγαν 1,42 εκατομμύρια τόνους πλαστικών απορριμμάτων, αξίας περίπου 495 εκατομμυρίων δολαρίων προς την Κίνα.
Το 2016 σχεδόν το ένα τέταρτο των μεγαλύτερων εξαγωγέων κατ’ όγκον της Αμερικής ήταν ανακυκλωτές χαρτιού, πλαστικού ή μετάλλου.
Στην κορυφή της λίστας ήταν η America Chung Nam, ένας προμηθευτής χαρτιού από την Καλιφόρνια, ο οποίος πέρυσι εξήγαγε 333.900 κοντέινερ, σχεδόν όλα στην Κίνα.
Αλλά και στην Ε.Ε. των 27, το 87% του ανακυκλωμένου πλαστικού που συλλέχθηκε εξήχθη απευθείας ή έμμεσα (μέσω του Χονγκ Κονγκ) στην Κίνα.
24 κατηγορίες «off»
Τον περασμένο Ιούλιο, η Κίνα ανακοίνωσε στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου ότι μέχρι το τέλος του έτους δεν θα δέχεται πλέον εισαγωγές 24 κατηγοριών ανακυκλώσιμων και στερεών αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένων των πλαστικών απορριμμάτων οικιακής χρήσης, απορριμμάτων χαρτιού και απορριμμάτων κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων, στο πλαίσιο κυβερνητικής εκστρατείας ενάντια στα «ξένα σκουπίδια».
Το υπουργείο Περιβαλλοντικής Προστασίας λέει ότι ο περιορισμός αυτών των εισαγωγών θα προστατεύσει το περιβάλλον και θα βελτιώσει τη δημόσια υγεία.
Οι εισαγωγές σκουπιδιών βοήθησαν να τροφοδοτηθεί η άγρια όρεξη της Κίνας για πρώτες ύλες. Κι αυτό, διότι συχνά είναι φθηνότερο να ανακυκλώνονται ο χαλκός, ο σίδηρος και ο χάλυβας, καθώς και τα απορρίμματα χαρτιού και πλαστικού, από το να γίνουν τέτοια υλικά από το μηδέν, ειδικά όταν οι τιμές των βασικών προϊόντων είναι υψηλές.
Ετσι, καθώς οι τιμές των βασικών προϊόντων αυξήθηκαν κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 2000, το αυξανόμενο εμπόριο αποβλήτων ωφέλησε και τους εξαγωγείς, οι οποίοι έβγαζαν χρήματα από παλαιά άχρηστα σκουπίδια, και τους εισαγωγείς, οι οποίοι είχαν πρόσβαση σε ένα αξιόλογο κύμα πολύτιμων πρώτων υλών.
Μεταξύ του 1995 και του 2016, οι κινεζικές εισαγωγές αποβλήτων αυξήθηκαν δέκα φορές από 4,5 εκατομμύρια τόνους σε 45 εκατομμύρια τόνους.
Το ντοκιμαντέρ
Ωστόσο, οι εισαγωγές ανακυκλώσιμων απορριμμάτων είναι συχνά βρόμικες ή μολυσμένες με επικίνδυνες ουσίες, όπως ο μόλυβδος ή ο υδράργυρος. Και, πέρα από τους ισχυρισμούς του κινεζικού υπουργείου Περιβαλλοντικής Προστασίας, το 2002, οι αρχές αντιμετώπισαν εκτεταμένες επικρίσεις ύστερα από ένα ντοκιμαντέρ που έδειξε ότι οι εργαζόμενοι στην επαρχία Γκουανγκντόνγκ αποσυναρμολογούσαν υπό άθλιες συνθήκες τις απορριπτόμενες ηλεκτρονικές συσκευές και απέρριπταν τα τοξικά κατάλοιπα σε ποταμό.
Και οι περιορισμοί στις εισαγωγές απορριμμάτων ενδέχεται να συνδέονται και με την προβολή του «Πλαστική Κίνα», ενός άλλου διόλου κολακευτικού ντοκιμαντέρ για τη βιομηχανία της πλαστικής ανακύκλωσης στην Κίνα που προβλήθηκε τον Ιανουάριο στο Sundance, ένα μεγάλο αμερικανικό φεστιβάλ κινηματογράφου.
Οπως και να έχει, η απαγόρευση αυτών των εισαγωγών θα προκαλέσει διαταραχή δισεκατομμυρίων δολαρίων στο παγκόσμιο εμπόριο και οι ανησυχίες που προκύπτουν αφορούν το εάν και άλλες κατηγορίες αποβλήτων ενδέχεται να μπουν στη μαύρη λίστα των εισαγωγών της Κίνας, αλλά και ότι πολλά από τα απόβλητα που εισάγει σήμερα η Κίνα, ιδίως τα υλικά χαμηλότερης ποιότητας, δεν θα μπορούν να εξαχθούν πουθενά αλλού.
Εναλλακτικές
Τι θα συμβεί με το πλαστικό που συλλέγουν αυτές οι χώρες μέσω των οικιακών συστημάτων ανακύκλωσης μόλις οι Κινέζοι αρνηθούν να το αποδεχτούν; Οι εναλλακτικές λύσεις που υπάρχουν δεν είναι και πολλές.
Τα πλαστικά που συλλέγονται για ανακύκλωση μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ανάκτηση ενέργειας, αλλά αυτό θα μπορούσε να συμβεί μέσω της διόλου «πράσινης» αποτέφρωσης. Θα μπορούσαν επίσης να πάνε στους χώρους υγειονομικής ταφής, γεγονός που θα αποτελούσε εξαιρετικά αρνητικό πισωγύρισμα.
Εναλλακτικά, τα υλικά μπορούν να αποθηκευτούν μέχρι να βρεθούν νέες αγορές. Ομως, αυτό εγκυμονεί κινδύνους, καθώς έχουν υπάρξει εκατοντάδες πυρκαγιές σε χώρους αποθήκευσης ανακυκλώσιμων υλικών.
Τα προβλήματα που θα προκύψουν στο άμεσο μάλλον από την απόφαση της Κίνας οφείλονται στην παγκόσμια κυριαρχία της χώρας στον τομέα της μεταποίησης και στον τρόπο με τον οποίο πολλές χώρες βασίστηκαν σε μία και μόνο αγορά για την επίλυση των προβλημάτων τους, όσον αφορά τα απόβλητα και την ανακύκλωση.
Και τα αδιέξοδα που θα προκύψουν ίσως προσφέρουν την ευκαιρία να βρούμε νέες λύσεις στο πρόβλημα των αποβλήτων, να αυξήσουμε το ποσοστό ανακυκλωμένου πλαστικού στα προϊόντα μας, να βελτιώσουμε την ποιότητα των ανακτηθέντων υλικών και να χρησιμοποιήσουμε το ανακυκλωμένο υλικό με νέους τρόπους.
