«Μισή» έξοδος από μνημόνιο

Μία υβριδική έξοδος από το τρίτο μνημόνιο, η οποία θα συνδέει νέες μεταρρυθμίσεις στην οικονομία από πλευράς της Αθήνας με αντάλλαγμα ελάφρυνση του ελληνικού χρέους από την πλευρά των δανειστών, βρίσκεται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων Αθήνας και Βρυξελλών, σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές. Υβριδική χαρακτηρίζεται η έξοδος αυτή υπό την έννοια ότι δεν είναι απολύτως «καθαρή», όπως των άλλων χωρών που βγήκαν από το μνημόνιο, αλλά δεν συνιστά και νέο μνημόνιο.

Το σενάριο αυτό –ένα κοστούμι ραμμένο στα μέτρα της Ελλάδας, όπως το περιέγραψε χαρακτηριστικά ανώτατος Ευρωπαίος αξιωματούχος– φαίνεται να είναι το πιο πιθανό από τα σενάρια που επεξεργάζεται η Κομισιόν, εφόσον φυσικά ολοκληρωθεί επιτυχώς η τρίτη αξιολόγηση έως τις αρχές του 2018 και επιτευχθεί το 2017 το προβλεπόμενο πρωτογενές πλεόνασμα (1,75% του ΑΕΠ) – το οποίο θεωρείται πλέον βέβαιο.

Το σενάριο αυτό είναι πάντως το πλέον βολικό –πολιτικά– για την κυβέρνηση, αφού θα δίνει τη δυνατότητα στον κ. Τσίπρα να υποστηρίξει ότι η Ελλάδα βγαίνει από τα μνημόνια τον Αύγουστο του 2018 και δεν θα χρειαστεί νέο πρόγραμμα για τη συνέχεια. Ωστόσο, η ελληνική οικονομία δεν θα είναι απλώς υπό την επιτήρηση των δανειστών –όπως ήταν τόσο η Ιρλανδία όσο η Πορτογαλία και η Κύπρος, αφού, όπως προαναφέρθηκε, η ελάφρυνση του χρέους θα συνδεθεί με πρόσθετες μεταρρυθμίσεις.

Τα άλλα σενάρια που βρίσκονται στο τραπέζι είναι: Πρώτον, το λεγόμενο clean exit, η έξοδος από τα μνημόνια χωρίς την ανάγκη νέου προγράμματος και χωρίς την ανάγκη χρηματοδότησης από την Ε.Ε., το οποίο όμως δεν θεωρείται ιδιαίτερα πιθανό, αφού προϋποθέτει ότι η Ελλάδα θα έχει πείσει τις αγορές για την οικονομική βιωσιμότητά της, ώστε να μπορεί να δανείζεται χρήματα για τις δανειακές τις ανάγκες.

Δεύτερον, το σενάριο ενός τέταρτου μνημονίου, το οποίο όμως δεν θεωρείται καθόλου πιθανό αφού θα χρειασθεί εκ νέου έγκριση χορήγησης χρημάτων για τη στήριξη της Ελλάδας από τα ευρωπαϊκά κοινοβούλια των χωρών-μελών που είναι αντίθετα με μια τέτοια εξέλιξη.

Τρίτο σενάριο είναι αυτό το οποίο ήταν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων στα τέλη του 2014, της εξόδου από τα μνημόνια με την υιοθέτηση από τους δανειστές προληπτικής γραμμής δανειακής στήριξης. Η γραμμή θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από την Ελλάδα σε περίπτωση που η χώρα βρεθεί στην ανάγκη οικονομικής στήριξης, εφόσον δεν μπορέσει να αντλήσει όσα δάνεια χρειάζεται από τις αγορές. Το τρίτο αυτό σενάριο –το οποίο υπό προϋποθέσεις ισοδυναμεί με νέο μίνι μνημόνιο εν αναμονή– δεν φαίνεται να ικανοποιεί την κυβέρνηση Τσίπρα, η οποία θέλει να «πουλήσει» πολιτικά την έξοδο από τα μνημόνια χωρίς οποιαδήποτε σύνδεση με χρηματοδοτικό πρόγραμμα. Αξίζει να σημειωθεί ότι Eυρωπαίος αξιωματούχος υπογράμμιζε χθες ότι το τρίτο μνημόνιο έχει περάσει τον πιο δύσκολο κάβο –τη δεύτερη αξιολόγηση, που είχε μεγάλο δημοσιονομικό κόστος– και αναμένεται να ολοκληρωθεί κανονικά στις 20 Αυγούστου του 2018.

Το κοινωνικό μέρισμα

Ο ίδιος αξιωματούχος, ερωτηθείς για την πολιτική αντιπαράθεση που έχει αρχίσει στην Ελλάδα σχετικά με το κοινωνικό μέρισμα, σημείωσε ότι οι όροι με τους οποίους γίνεται η σχετική συζήτηση δεν περιποιούν τιμή στην όλη διαδικασία, καθώς η προσπάθεια ενίσχυσης των πιο ευάλωτων οικονομικά ομάδων δίνει την εντύπωση φιλανθρωπίας. Η τελική λύση για το θέμα αυτό θα πρέπει να συνδεθεί και με την ανάπτυξη στην Ελλάδα – να μη δυναμιτίζει δηλαδή τις αναπτυξιακές προοπτικές της χώρας, ανέφερε. Σημειώνεται, τέλος, ότι η υβριδική λύση που βρίσκεται σήμερα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων είχε παρουσιαστεί από την «Κ» από το καλοκαίρι. «Μεταξύ των ιδεών που έχουν πέσει στο τραπέζι είναι η ελάφρυνση του χρέους με την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων. Ετσι, εάν η Ελλάδα δεν εφαρμόζει μεταρρυθμίσεις, δεν θα επωφελείται από μέτρα ελάφρυνσης του χρέους», σημείωνε χαρακτηριστικά το δημοσίευμα της «Κ» («Η εποπτεία της Ελλάδας την επόμενη μέρα», 9.07.2017).