Το βραβείο Νόμπελ, χειρόγραφα, οι πρώτες εκδόσεις, οι φωτογραφίες που τραβούσε στα φοιτητικά του χρόνια στο Παρίσι, αλλά και σύγχρονα εικαστικά έργα με έμπνευση από το πνεύμα και τη μορφή του κορυφαίου μας ποιητή συνθέτουν την έκθεση «Οταν το φως χορεύει, μιλώ δίκαια»
Χειρόγραφα του Γιώργου Σεφέρη, οι πρώτες εκδόσεις του, το βραβείο Νόμπελ που του απένειμε η Σουηδική Ακαδημία το 1963, βότσαλα που ο ποιητής είχε ζωγραφίσει, αλλά και ασπρόμαυρες φωτογραφίες που τράβηξε από τα φοιτητικά του χρόνια στο Παρίσι, την περίοδο 1918-1924, έως τα τελευταία του ταξίδια…
Ο ιδιαίτερος, γοητευτικός κόσμος του κορυφαίου ποιητή μας αλλά και η επίδραση που ασκεί στους σύγχρονους καλλιτέχνες ξεδιπλώνονται στην έκθεση «Οταν το φως χορεύει, μιλώ δίκαια. Ο Γιώργος Σεφέρης και η ποίησή του μέσα από τη ζωγραφική και τη φωτογραφία», που εγκαινιάζεται σήμερα στο Ιδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλο.
Έργο του Γιάννη Τσαρούχη
Γιάννης Τσαρούχης, Οι θεατρίνοι, από την εικονογράφηση για το Ημερολόγιο Καταστρώματος Β΄ του Γιώργου Σεφέρη, 1946-1947
Η έκθεση πραγματοποιείται σε επιμέλεια του Τάκη Μαυρωτά, διευθυντή του Εικαστικού Προγράμματος του Ιδρύματος Θεοχαράκη, με τη συμπαράσταση του Παναγιώτη Ροϊλού, καθηγητή Νεοελληνικών Σπουδών και Συγκριτικής Λογοτεχνίας, κατόχου της έδρας «Γιώργος Σεφέρης» στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, από την ίδρυση της οποίας συμπληρώνονται σαράντα χρόνια.
Οπως σημειώνει ο Τάκης Μαυρωτάς στον πολυσέλιδο κατάλογο της έκθεσης: «Εργα ζωγραφικής, γλυπτικής και χαρακτικής μαρτυρούν, σε αυτήν την έκθεση, πέρα από τη διαφορετικότητα των πλαστικών τους διατυπώσεων, την αλήθεια του περιεχομένου τους, τη δική τους ξεχωριστή κυρίαρχη ή διακριτική, ποιητική διάσταση. Σαράντα Ελληνες καλλιτέχνες, με φαντασία και ζωντάνια, μοιράζονται τη δημιουργία τους με την ποίηση του Σεφέρη. Καλλιτέχνες που αξιοποιούν τις δυνατότητές τους να δουν πιο μακριά, με έναν βαθύτερο τρόπο, αμεσότερο και, σε αρκετές περιπτώσεις, πρωτότυπο, τον ποιητικό του λόγο».
Συγκεκριμένα, παρουσιάζονται αποσπάσματα από κείμενα του Σεφέρη, με σχόλια για το έργο των Παναγιώτη Ζωγράφου (1790-1840 ) και Θεόφιλου Χατζημιχαήλ (1870-1934), με αντίστοιχους πίνακές τους, εικονογραφήσεις ποιημάτων του από τους Γιάννη Τσαρούχη, Γιάννη Μόραλη, Τάσσο και Γιάννη Ψυχοπαίδη, αλλά και έργα με άμεσες ή έμμεσες αναφορές στην ποίησή του που έχουν φιλοτεχνήσει οι: Σπύρος Βασιλείου (1902-1985), Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας (1906-1994), Παναγιώτης Τέτσης (1925-2016), Κώστας Τσόκλης, Αλέκος Φασιανός, Σωτήρης Σόρογκας, Θόδωρος Παπαγιάννης, Αλέκος Λεβίδης, Πλάτωνας Ριβέλλης, Γιάννης Ψυχοπαίδης, Βάνα Ξένου, Στέφανος Δασκαλάκης, Αφροδίτη Λίτη, Θανάσης Μακρής, Χρήστος Μποκόρος, Εδουάρδος Σακαγιάν, Νίκος Τρανός, Μανώλης Χάρος, Γιώργος Ρόρρης, Αλέξης Βερούκας, Βένια Μπεχράκη, κ.ά.
Έργο του Γιώργου Ρόρρη
Γιώργος Ρόρρης, «Mπλε Αλεξάνδρα», 2005-2006
Ο Παναγιώτης Ροϊλός, αναφερόμενος στον τίτλο της έκθεσης, γράφει στον ομότιτλο κατάλογο: «Το λιτό και ευφυώς παιγνιώδες αυτό ποίημα του Σεφέρη […] συνδέει, θεωρώ, με υποβλητική λακωνικότητα τέσσερα θεμελιώδη θεματικά στοιχεία της ποίησής του και της εν γένει προσέγγισής του στην τέχνη και τον κόσμο, τουλάχιστον όπως αυτή αρθρώνεται στη λογοτεχνική του δημιουργία […]: χρόνος, φως, ρυθμός, δικαιοσύνη».
Η Ελένη Αρβελέρ επισημαίνει μεταξύ άλλων: «Ενα χωνευτήρι της ελληνικής ιστορίας είναι η ποίηση του Σεφέρη, κάθε στίχος του υπονοεί μια κρυφή πτυχή της ιστορίας αυτής που όμως κακοφορμίζει και γίνεται πυορροούσα πληγή. Νοσταλγός του μείζονος Ελληνισμού ο άνθρωπος που ακούμπησε να ξαποστάσει στων επιγόνων την κολόνα. Ο Σεφέρης δεν παραδέχτηκε την ελλαδική συρρίκνωση και την ψυχική σμίκρυνση. Πέθανε ορθός στα πόδια του γυρεύοντας την άλλη ζωή πέρα από τα αγάλματα».
Ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος προσεγγίζει τον δικό του Σεφέρη: «Η μορφή του μου είναι πολύ οικεία, κάτι μεταξύ συγγενούς που δεν βλέπεις πολύ τακτικά και παλιού δασκάλου από τα παιδικά χρόνια. Αυτή την οικειότητα την αισθανόμαστε για όλους τους μεγάλους συγγραφείς, τωρινούς και παλαιότερους, δικούς μας και ξένους. Δεν έχει να κάνει με προσωπικές γνωριμίες. Είναι η μυστική και ανεξέλεγκτη επικοινωνία που αποκαθιστάς με το όνομα του ανθρώπου μέσα από το έργο του».
Ο Τάκης Μαυρωτάς τονίζει: «Ο Γιώργος Σεφέρης είναι ο κατεξοχήν Ελληνας ποιητής που έχει βιώσει σε βάθος το δράμα του νέου ελληνισμού. Ξεριζωμένος ο ίδιος, σύγχρονος Οδυσσέας, αναζητά την ταυτότητα της νέας πατρίδας, μελετώντας και προβάλλοντας την αυθεντική παράδοση, χωρίς μεγάλα λόγια, χωρίς κούφιες εξάρσεις προγονοπληξίας. Στοχαστικά, με μοναδικό ήθος και βαθιά θλίψη, καταγράφει και εκφράζει το σύγχρονο πρόσωπο της Ελλάδας».
Ολα τα εκθέματα είναι δανεισμένα από την κυρία Αννα Λόντου, την Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα-Γεννάδειο Βιβλιοθήκη, την Εθνική Πινακοθήκη, το ΜΙΕΤ, το Μουσείο Μπενάκη, τις εκδόσεις Ικαρος, το Ιδρυμα Τσαρούχη, τη Συλλογή της Alpha Bank, τα αρχεία Γ.Π. Σαββίδη, Αλέξανδρου Κ. Σαμαρά, τους συλλέκτες Σωτήρη Φέλιο, Γιώργο Νιάρχο, Αλέξη Τέτση, Γιώργο Σκριμιζέα, Διονύση Φωτόπουλο, Ν. Π. Παΐσιο, Φωτεινή Τριανταφύλλη, Θέμη Αλεξόπουλο, τους συμμετέχοντες εικαστικούς δημιουργούς, κ.ά.
► Info: Βασ. Σοφίας 9, τηλ.: 210 3611206. Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι 21 Ιανουαρίου. Ωρες λειτουργίας: Δευτέρα – Κυριακή: 10.00-18.00.
