Δύο εβδομάδες απομένουν για τις πιο αμφίρροπες εκλογές των τελευταίων χρόνων στην Ιταλία.
Μια κρίσιμη αναμέτρηση που μπορεί -αναλόγως του αποτελέσματος- να συμβάλει στην εξισορρόπηση του πολιτικού περιβάλλοντος ή να προκαλέσει σοβαρές αναταράξεις εντός και εκτός της χώρας.
Στη γνώριμη για τη γείτονα πολιτική αστάθεια -64 κυβερνήσεις και αναρίθμητους πρωθυπουργούς άλλαξε μεταπολεμικά-, τα χρόνια προβλήματα της οικονομίας και το βουνό του χρέους -δεύτερο υψηλότερο μετά την Ελλάδα στην ευρωζώνη- ήρθαν να προστεθούν κι οι ανησυχίες μεγάλης μερίδας της κοινής γνώμης για το προσφυγικό και τη μετανάστευση και η πολιτική εκμετάλλευση του ζητήματος από τους λαϊκιστές.
Η αναμέτρηση της 4ης Μαρτίου θα αποτελέσει μια δοκιμασία μεταξύ άλλων και για τη σχέση της χώρας με την ευρωζώνη, καθώς το αντισυστημικό ευρωσκεπτικιστικό Κίνημα 5 Αστέρια (M5s) επιδιώκει να φέρει την ανατροπή, την ώρα που το φάσμα του λαϊκισμού δείχνει να υποχωρεί σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Τα βασικά κόμματα, οι υποψήφιοι και οι συμμαχίες
Με το νέο εκλογικό νόμο να ευνοεί τους συνασπισμούς είναι αναμενόμενες οι αντιδράσεις του M5s, που απορρίπτει τις συμμαχίες και απειλεί το κυβερνών Δημοκρατικό Κόμμα του Ματέο Ρέντσι και του πρωθυπουργού Πάολο Τζεντιλόνι και την κεντροαριστερή συμμαχία του με το φιλοευρωπαϊκό Piu Europa, το Lista Insieme και το Civica Popolare.
Tα μάτια θα είναι στραμμένα και στον κεντροδεξιό συνασπισμό τεσσάρων κομμάτων με αιχμή του δόρατος την Forza Italia του Σίλβιο Μπερλουσκόνι.
Αν κανείς δεν εξασφαλίσει την αυτοδυναμία, τότε δεν αποκλείεται η χώρα να εισέλθει σε περίοδο πολιτικής αστάθειας με τον Τζεντιλόνι να παραμένει υπηρεσιακός πρωθυπουργός μέχρι να στηθούν νέες κάλπες.
Τι λένε οι δημοσκοπήσεις
Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις που δημοσιεύτηκαν πριν επιβληθεί το σχετικό μπλακάουτ των 15 ημερών πριν τις εκλογές, έδειχναν ότι το M5s του Λουίτζι ντι Μάιο θα αναδειχθεί πρώτο κόμμα με ποσοστό μεταξύ 27% και 29% των ψήφων, αλλά πίσω από το συνασπισμό του Μπερλουσκόνι με τα ακροδεξιά κόμματα της Λέγκας του Βορρά, των Αδελφών για την Ιταλία και το Noi con l’Italia («Εμείς με την Ιταλία»), που αναμένεται να εξασφαλίσει ένα 35%- 38%, ικανό ίσως για μια ισχνή πλειοψηφία.
Πολλά θα εξαρτηθούν μετά τις εκλογές από τον πρόεδρο της Ιταλικής Δημοκρατίας, Σέρτζιο Ματαρέλα, δηλαδή από το σε ποιον θα επιλέξει να δώσει τη διερευνητική εντολή. Ακόμη κι αν πάρει τις περισσότερες έδρες το M5s θα δυσκολευτεί ιδιαίτερα να βρει να βρει συμμάχους.
Ως εκ τούτου ένα πιθανό σενάριο είναι εκείνο ενός «μεγάλου συνασπισμού» μεταξύ του Δημοκρατικού Κόμματος και εκείνου του Μπερλουσκόνι, ενδεχόμενο που απέκλειαν αμφότερα τα κόμματα στη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου. Ποιος θα αναλάβει τα ηνία σε μια τέτοια κυβερνητική συμμαχία παραμένει ασαφές: ο Ματέο Ρέντσι δέχεται έντονα εσωκομματικά πυρά, ο Μπερλουσκόνι από την άλλη ερίζει με τον ηγέτη της Λέγκας του Βορρά, Ματέο Σαλβίνι για την πρωτοκαθεδρία στην κεντροδεξιά, ενώ μετά την καταδίκη του το 2013 για φορολογική απάτη απαγορεύεται ούτως ή άλλως να διεκδικήσει δημόσιο αξίωμα. Δεν αποκλείεται, λοιπόν, να παραμείνει στο Παλάτσο Κίτζι (πρωθυπουργικό μέγαρο) ο Πάολο Τζεντιλόνι.
Αυξημένο ενδιαφέρον στις αγορές
Οι αγορές παρακολουθούν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον την αναμέτρηση, χωρίς να έχουν γίνει -μέχρι στιγμής τουλάχιστον- ορατά κάποια σημάδια πανικού. Εκείνο το οποίο τους προκαλεί τη μεγαλύτερη ανησυχία είναι η πιθανότητα να μην εξασφαλίσει κανένα κόμμα ή συνασπισμός την αυτοδυναμία. Φόβοι εκφράζονται και για την κυβερνητική απειρία του M5s καθώς και για την πρόθεσή του να προωθήσει αλλαγές στον κλάδο της βιομηχανίας, ενώ στα αυτιά πολλών ηχούν ακόμη οι φωνές του αντισυστημικού κινήματος για δημοψήφισμα με θέμα την έξοδο της χώρας από την ευρωζώνη.
Η αλήθεια είναι ότι οι πιθανότητες ενός Italexit είναι πολύ περιορισμένες, αφού τόσο το Κίνημα 5 Αστέρια όσο και η Λέγκα του Βορρά έχουν κατεβάσει τους τόνους αναφορικά με την παραμονή της χώρας στο κοινό νόμισμα καθώς η Ιταλία δείχνει να ξεπερνά τη μεγαλύτερη ύφεση στη σύγχρονη ιστορία της. Χώρια που μια έξοδος από το ευρώ απαιτεί διακομματική υποστήριξη και αλλαγή του Συντάγματος, ώστε να μπορέσουν να στηθούν κάλπες για ένα τέτοιο δημοψήφισμα.
