Το αυξανόμενο παγκόσμιο χρέος, η συνεχιζόμενη κατάρρευση του νομίσματος και της οικονομίας της Τουρκίας, καθώς επίσης οι εντάσεις μεταξύ των υπερχρεωμένων Η.Π.Α., της Ρωσίας και της Κίνας, δεν αποτελούν καλούς οιωνούς για την περιοχή μας και για τον πλανήτη.
Εντείνονται οι ανησυχίες στον πλανήτη, λόγω της συνεχούς αύξησης του παγκοσμίου χρέους, ιδιωτικού και δημοσίου, στα 237 τρις $ ή στο 318% περίπου του ΑΕΠ – εκ των οποίων τα 70 τρις $ αφορούν τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις, τα 64 τρις $ τα κράτη, τα 58 τρις $ τις τράπεζες και τα 45 τρις $ τα νοικοκυριά, παρουσιάζοντας μία αύξηση κατά 4 τρις $ σε σχέση με το 2017 (γράφημα).
Απέναντι σε κάθε οικονομική υποχρέωση βέβαια, άρα απέναντι στο χρέος, υπάρχει ένα αντίστοιχο περιουσιακό στοιχείο – οπότε το χρέος θα μπορούσε να θεωρηθεί ως μία μορφή πλούτου αυτών που δανείζουν, ενώ είναι θετικό μόνο εάν χρησιμοποιείται για επενδυτικούς/παραγωγικούς σκοπούς και όχι για καταναλωτικούς. Το πρόβλημα τώρα ξεκινάει όταν αυξάνονται τα επιτόκια δανεισμού, οπότε οι τόκοι εξυπηρέτησης του – κάτι που ήδη συμβαίνει σήμερα, με αφετηρία τις Η.Π.Α.
Περαιτέρω, η τουρκική λίρα συνεχίζει την ακάθεκτη καθοδική της πορεία, ευρισκόμενη ήδη στο 1:4,08 σε σχέση με το δολάριο – ακολουθούμενη από την άνοδο των επιτοκίων του δεκαετούς ομολόγου της που πλησιάζουν στο 13%. Η υποτίμηση της, η οποία μειώνει δραματικά την αγοραστική αξία των εισοδημάτων των Πολιτών της, οφείλεται αφενός μεν στο τεράστιο έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της που συνεχίζει να αυξάνεται (γράφημα, +55% το εμπορικό της έλλειμμα), αφετέρου στον πενταπλασιασμό του ιδιωτικού χρέους της σε σχέση με το 2008 – γεγονός που σημαίνει πως η άνοδος του ΑΕΠ της στηρίζεται στην επί πιστώσει κατανάλωση που γνωρίζουμε πολύ καλά πόσο έχει κοστίσει.
Στα πλαίσια αυτά, το εξαιρετικά υψηλό εξωτερικό της χρέος ύψους 455 δις $ περίπου ή 53% του ΑΕΠ (γράφημα, μπλε στήλες αριστερή κάθετος το εξωτερικό χρέος, διακεκομμένη γραμμή δεξιά κάθετος το ΑΕΠ) γίνεται συνεχώς μεγαλύτερο σε όρους του δικού της νομίσματος – οπότε η εξυπηρέτηση του πολύ πιο δύσκολη, υπενθυμίζοντας πως μία χώρα κινδυνεύει να χρεοκοπήσει όταν το εξωτερικό της χρέος υπερβαίνει το 50% του ΑΕΠ της.
Ως εκ τούτου είναι απαραίτητη η αύξηση των βασικών επιτοκίων εκ μέρους της κεντρικής της τράπεζας για να πάψει να υποτιμάται η λίρα (γράφημα δεξιά, εξέλιξη της ισοτιμίας ως προς το ευρώ) πυροδοτώντας τον πληθωρισμό – κάτι που όμως θα είχε ως αποτέλεσμα τη χρεοκοπία επιχειρήσεων και ιδιωτών, λόγω της υπερχρέωσης τους, καθώς επίσης τη ραγδαία πτώση του ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας της, λόγω της μείωσης της κατανάλωσης και των επενδύσεων.
Η Τουρκία λοιπόν ευρίσκεται σε πολύ δύσκολη οικονομική θέση, πόσο μάλλον εάν συμπεριλάβει κανείς το κόστος των πολέμων, στους οποίους έχει εμπλακεί – οπότε αποτελεί μεγάλο κίνδυνο για την Ελλάδα, επειδή ίσως ο πρόεδρος της θελήσει να «εξάγει» τα προβλήματα της χώρας του, με στόχο να στρέψει το ενδιαφέρον του τουρκικού πληθυσμού σε άλλα θέματα και όχι στη σταδιακή εξαθλίωση του.
Συνεχίζοντας, οι υπερχρεωμένες Η.Π.Α. ευρίσκονται επίσης σε δύσκολη θέση, ενώ έχει ξεκινήσει ένα κύμα χρεοκοπιών μικρών εταιρειών που ασφαλίζουν τα δάνεια στα αυτοκίνητα – με τις επισφάλειες να υπολογίζονται στα 280 δις $ (πηγή). Την ίδια στιγμή η Κίνα απειλεί με υποτίμηση του νομίσματος της στα πλαίσια του εμπορικού πολέμου που έχει ξεκινήσει μεταξύ των δύο χωρών, μειώνοντας επί πλέον τις αγορές αμερικανικών ομολόγων – ακολουθούμενη από την Ιαπωνία, οι επενδυτές της οποίας πούλησαν ομόλογα των Η.Π.Α. αξίας 33,7 δις $ μόνο το Φεβρουάριο, με αποτέλεσμα να δυσκολεύεται ο δανεισμός της υπερδύναμης, καθώς επίσης να αυξάνονται τα επιτόκια της (πηγή).
Ολοκληρώνοντας, εντείνεται παράλληλα η επιθετικότητα των Η.Π.Α. απέναντι στη Ρωσία – στην οποία οι νέες κυρώσεις που επιβλήθηκαν, σε σχέση με τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία στο εξωτερικό, είχαν ως αποτέλεσμα την κατάρρευση τόσο του νομίσματος (-3% το ρούβλι έναντι του δολαρίου), όσο και του χρηματιστηρίου της (-12% σε όρους δολαρίου).Έτσι το θέμα της Συρίας αποκτά μία ιδιαίτερη σημασία – ειδικά οι προειδοποιήσεις της Ρωσίας, η οποία ανακοίνωσε πως δεν θα ανεχθεί καμία αμερικανική επίθεση στη Συρία, η οποία θα είχε επακόλουθα για τους στρατιώτες της που ευρίσκονται εκεί.
Analyst Team
Analyst
