Η ταινία «Η πιο σκοτεινή ώρα» εξαρτάται από τη συζήτηση για το κατά πόσον η Βρετανία θα έπρεπε να είχε αναζητήσει κάποιον συμβιβασμό με τον Χίτλερ ή να συνεχίσει να τον πολεμά. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Χίτλερ δεν έδειξε καμία εχθρότητα στη Μεγάλη Βρετανία, την οποία θεωρούσε ως πιθανό σύμμαχο και προσφέρθηκε να εγγυηθεί την ασφάλεια και την ακεραιότητα της βρετανικής αυτοκρατορίας. Έτσι έκανε την πρόταση να μην ενοχλήσει τη Βρετανία στην αποικιακή της πολιτική, εφόσον αυτή αναγνωρίσει τη γερμανική κυριαρχία στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Ο Χίτλερ ήθελε να έχει λυμένα τα χέρια για να επιτεθεί στη Σοβιετική Ένωση, την οποία έβλεπε ως την πιο θανάσιμη απειλή για τον παγκόσμιο πολιτισμό.
Η “σκηνή στο τρένο” (“train scene”) φαίνεται να είναι η στιγμή κλειδί όταν ο Τσόρτσιλ αποφασίζει να συνεχίσει τον αγώνα. Πηγαίνει σε ένα τρένο του μετρό για πρώτη φορά και ρωτά τους ανθρώπους τι σκέφτονται για τον πόλεμο, αν έχουν ακόμα τη βούληση να πολεμήσουν.
Ίσως να πιστεύετε ότι μια ταινία του Β’ΠΠ θα ήταν τουλάχιστον απαλλαγμένη από προπαγάνδα των διαφυλετικών ζευγαριών. Λάθος κάνετε. Κατάφεραν να βρουν έναν τρόπο να την βάλουν, ακόμα και εδώ. Στο τρένο είναι ένας χαρωπός νεαρός μαύρος άντρας, που προφανώς έχει σχέση με μια λευκή γυναίκα από τον τρόπο που του φέρεται και τον κοιτάζει. Το ζευγάρι είναι σε όλη την σκηνή ιδιαίτερα εμφανές και ενεργό, αφού «τυχαία» βρίσκονται κοντά στην θέση που είναι ο Τσώρτσιλ….
Υπάρχει μια ενδιαφέρουσα στιγμή, όταν κάποιος λέει στον Τσώρτσιλ σχετικά με τον πόλεμο, ότι “μερικοί άνθρωποι λένε ότι είναι ένα χαμένος αγώνας” (lost cause). “Οι χαμένοι αγώνες είναι οι μόνοι που αξίζει να αγωνιστούμε”, απαντάει. Στη συνέχεια ο μαύρος και η λευκή γυναίκα ανταλλάσσουν μεταξύ τους βλέμματα και κουνάνε συγκαταβατικά τα κεφάλια τους, σαν να είχαν κάποια ιδιαίτερη εμπειρία στο θέμα.
Τι υπονοείται εδώ; Ο φοβερός αγώνας ενάντια στην «προκατάληψη» που ίσως είχε η γυναίκα να αντιμετωπίσει ως φιλενάδα ενός μαύρου άντρα;
“Εάν ο εχθρός εμφανιζόταν σε αυτούς τους δρόμους τι θα κάνατε”, ρωτάει τον κόσμο ο Τσώρτσιλ. Και μια γυναίκα απαντάει “θα πολεμούσαμε τους φασίστες“. Προσέξτε, όχι θα πολεμούσαμε τους Γερμανούς ή θα πολεμούσαμε τους εχθρούς, ούτε θα πολεμούσαμε για την πατρίδα, αλλά τους “φασίστες”. Νομίζω είναι ξεκάθαρο το μήνυμα.
Ο μαύρος είναι επίσης υπερπατριώτης. “Ποτέ δεν θα πάρουν τη (πλατεία) Picadilly!” αναφωνεί.
Ο Τσόρτσιλ τελειώνει αναφέροντας ένα κομμάτι από το βιβλίο “Lays of Ancient Rome” του Άγγλου ιστορικού, ποιητή και πολιτικού Thomas Babington Macaulay (Τόμας Μπαμπίνγκτον Μακουλάι). Ο μαύρος τον βοηθά συμπληρώνοντας τις τελευταίες γραμμές. Ο Macaulay είναι ένας πολύ μικρός Άγγλος ποιητής.
Ακόμη και οι άνθρωποι που είναι καλά εξοικειωμένοι με την αγγλική λογοτεχνία θα μπορούσαν να έχουν πολύ λίγη γνώση για το έργο του. Αλλά αυτός ο «χαρισματικός» μαύρος τον ξέρει από έξω. Έχει εισχωρήσει στα βάθη της αγγλικής λογοτεχνίας.
Ο σκηνοθέτης της ταινίας, Joe Wright είναι παντρεμένος με μια Ινδή γυναίκα την Anoushka Shankar (κόρη του Ravi Shankar). Ίσως αυτό έπαιξε κάποιον ρόλο στο να προβληθεί το “ιδανικό” του διαφυλετικού ζευγαρώματος.
