Στοιχεία-σοκ για τα ψυχιατρεία: Χάος με υπεράριθμους και ελλείψεις προσωπικού

Δραματικά στοιχεία για τις υπηρεσίες που παρέχονται στον τομέα της Ψυχικής Υγείας στη χώρα μας αποκαλύπτει η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων Δημόσιων Νοσοκομείων (ΠΟΕΔΗΝ). Μονάδες Ψυχικής Υγείας που κλείνουν και υπηρεσίες που συνεχώς συρρικνώνονται, εκτίναξη στις νοσηλείες οξέων περιστατικών, υπεράριθμοι ασθενείς, εισαγγελικές παραπομπές για τα δύο ψυχιατρεία της Αττικής, Δαφνί και Δρομοκαϊτειο από κάθε σημείο της νότιας Ελλάδας, δομές χωρίς το αναγκαίο προσωπικό: αυτά είναι τα κομμάτια του εύθραυστου παζλ της Ψυχικής Υγείας, κατά την ΠΟΕΔΗΝ. Αλλά και τα αριθμητικά δεδομένα που παραθέτει δεν αφήνουν κανένα παράθυρο αισιοδοξίας: στα δύο ψυχιατρικά νοσοκομεία της Αττικής εξετάζονται κάθε χρόνο 150.000 περιστατικά στο πλαίσιο των τακτικών ιατρείων και νοσηλεύονται τουλάχιστον 10.000 ασθενείς.

Η ηγεσία του υπουργείου Υγείας σχεδιάζει την ψυχιατρική μεταρρύθμιση, βασικοί άξονες της οποίας θα είναι η κατάργηση των τριών ψυχιατρείων της χώρας (Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής, Δρομοκαϊτειο, Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης), η ανάπτυξη ψυχιατρικών κλινικών σε επτά νοσοκομεία της περιφέρειας και η ένταξη όλων των δομών ψυχικής υγείας, όπως ξενώνες, οικοτροφεία, διαμερίσματα, Κέντρα Ψυχικής Υγείας, στις Υγειονομικές Περιφέρειες (ΥΠΕ) με την παράλληλη αποσύνδεσή τους από τα ψυχιατρικά νοσοκομεία ή κλινικές όπου μέχρι τώρα υπάγονται διοικητικά και ιατρικά. «Παράσταση αυτοαποθέωσης της Πολιτικής Ηγεσίας του Υπουργείου Υγείας» χαρακτηρίζει η ΠΟΕΔΗΝ το εγχείρημα που βρίσκεται σε εξέλιξη και τους επικεφαλής «αρχιτέκτονες παράδοσης της Ψυχικής Υγείας στις Μ.Κ.Ο., την ΑΕΜΥ και τον Ιδιωτικό Τομέα».

Με βάση το σχέδιο που προωθείται προς ψήφιση και εφαρμογή, τα Κέντρα Ψυχικής Υγείας μεταφέρονται οργανικά, Διοικητικά, λειτουργικά στις Υγειονομικές Περιφέρειες (ΥΠΕ) κάτι που σημαίνει πως δρομολογείται ό,τι έγινε στα Κέντρα Υγείας αστικού και αγροτικού τύπου που μεταφέρθηκαν στις ΥΠΕ, με περιορισμένους πόρους.

«Βρίσκονται εκτός τόπου και χρόνου καθότι σήμερα δεν υφίσταται ούτε στο κατ’ ελάχιστο τομεοποιημένο δίκτυο υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας που να καλύπτει τις ανάγκες σε συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες αναφοράς. Ποτέ δεν υπήρξε και κάθε ημέρα χειροτερεύουν τα πράγματα αφού κλείνουν δραστηριότητες και μονάδες και ταυτόχρονα αυξάνεται η ζήτηση σε υπηρεσίες. Ούτε κατά διάνοια δεν λειτουργεί σήμερα ολοκληρωμένο δίκτυο υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας (Πρωτοβάθμιων, Εισαγωγών, Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης) ανά συγκεκριμένο πληθυσμό αναφοράς» καταγγέλλει η ΠΟΕΔΗΝ. Επικαλείται δε το πλήθος των εισαγωγών οξέων περιστατικών, με εισαγγελική παραγγελία στα Ψυχιατρικά Νοσοκομεία και τις Ψυχιατρικές Κλινικές των Νοσοκομείων, που ανέρχεται στο 60% των συνολικών εισαγωγών.

Μελανή ρουτίνα στη νοσοκομειακή πραγματικότητα αποτελούν οι υπεράριθμοι ασθενείς που εισάγονται στα Ψυχιατρικά Νοσοκομεία και τις Ψυχιατρικές Κλινικές και νοσηλεύονται σε ράντζα. «Πολιτική Ψυχικής Υγείας κάνουν οι εισαγγελείς, οι οποίοι παραπέμπουν ασθενείς για εισαγωγή από τα σύνορα και τα νησιά της χώρας, στα δύο Ψυχιατρικά Νοσοκομεία Δαφνί – Δρομοκαίτειο, αν και μεσολαβούν στην διαδρομή πολλές Ψυχιατρικές Κλινικές οξέων περιστατικών Γενικών Νοσοκομείων» διαπιστώνει η Ομοσπονδία. Ο αριθμός των εισαγωγών στα τρία Ψυχιατρικά Νοσοκομεία είναι στο 80% των συνολικών εισαγωγών (10.000 κατ’ έτος).

Αλλά και η Πρωτοβάθμια Περίθαλψη στηρίζεται κυρίως στα έκτακτα και τακτικά εξωτερικά ιατρεία των δύο Ψυχιατρικών Νοσοκομείων όπου κάθε χρόνο εξετάζονται 100.000 περιστατικά, ενώ άλλα 50.000 εξετάζονται συνολικά στις Πρωτοβάθμιες Υπηρεσίες των δύο Νοσοκομείων (90.000 στο Δαφνί και 60.000 στο Δρομοκαϊτειο).

Ανύπαρκτο το δίκτυο κοινωνικής επανένταξης

Σύμφωνα με την Ομοσπονδία, δεν υφίσταται ολοκληρωμένο δίκτυο κοινωνικής επανένταξης των ψυχικά πασχόντων, καθότι δεν λαμβάνονται μέτρα από το Κράτος για την επαγγελματική τους αποκατάσταση και δεν διατίθεται ούτε μία θέση επιδοτούμενης εργασίας.

Είναι ενδεικτικό ότι καταργήθηκε το θεραπευτικό κίνητρο 160 ευρώ το μήνα για όσους ασθενείς συμμετέχουν σε εργασίες εντός των Ψυχιατρικών Νοσοκομείων, λόγω έλλειψης κονδυλίων. «Έτσι οι ξενώνες και τα διαμερίσματα προσφέρουν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης στους φιλοξενούμενους, μετεξελίσσονται όμως σε μικρά άσυλα αφού οι φιλοξενούμενοι ασθενείς μετατρέπονται σε χρόνιοι» περιγράφει τη ζοφερή πραγματικότητα η Ομοσπονδία.

Κλείνουν Ψυχιατρεία, ανοίγουν κλινικές με το σταγονόμετρο και υπό όρους

«Η Κυβέρνηση πανηγυρίζει για τις Ψυχιατρικές Κλινικές που άνοιξαν. Οι τρεις λειψές που άνοιξαν δείχνουν ακριβώς την ολιγωρία. Στα τρία χρόνια Κυβέρνησης Σύριζα- Ανέλ, άνοιξαν τρεις Ψυχιατρικές Κλινικές σε Γενικά Νοσοκομεία που η οργανική τους ένταξη και οι εργασίες κατασκευής ξεκίνησαν πριν από δέκα χρόνια» καταγέλλει η ΠΟΕΔΗΝ.

Στο Ιπποκράτειο Θεσσαλονίκης άνοιξε κλινική με 10 κλίνες η οποία όμως δεν θα εφημερεύει για οξέα Ψυχιατρικά περιστατικά επί ένα χρόνο.

Ωστόσο, το Δημόσιο Σύστημα Ψυχικής Υγείας μόνο για την αποσυμφόρηση των ασθενών και την κατάργηση των ράντζων που αναπτύσσονται στις Μονάδες οξέων περιστατικών, χρειάζεται τουλάχιστον 20 ακόμη Ψυχιατρικές κλίνες σε Γενικά Νοσοκομεία των 15 κλινών.

«Η συρρίκνωση και η κατάργηση των Ψυχιατρικών Νοσοκομείων προωθείται για ξεφόρτωμα από τον Κρατικό Προϋπολογισμό της Δαπάνης λειτουργίας των Ψυχιατρικών Νοσοκομείων, στα πλαίσια της επίτευξης των υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων λόγω της λήξης των κοινοτικών προγραμμάτων για την Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση» είναι η εκτίμηση της ΠΟΕΔΗΝ.

Εκτός της εξοικονόμησης πόρων, προωθείται η «εσωτερική αυτορρύθμιση του συστήματος» όπως την ονομάζει η ΠΟΕΔΗΝ, δηλαδή η εξεύρεση λύσεων για την φροντίδα από τους ίδιους τους ασθενείς ή τις οικογένειές τους.

Η ΑΕΜΥ Α.Ε. και οι Μ.Κ.Ο. θα αναλάβουν στο εξής την Ψυχοκοινωνική Αποκατάσταση με χρήματα από την Ευρωπαϊκή Ένωση.