Ο,τι σκεφτόμαστε, αυτό και γινόμαστε

Το βιβλίο-πραγματεία του Πλάτωνος Δρακούλη για την ερμηνεία της μοίρας ως αποτέλεσμα του ανθρώπινου χαρακτήρα

H διάνοια όχι μόνον ελκύει στοχασμούς, αλλά και εξαποστέλλει. Η ατμόσφαιρα βρίθει στοχασμών εξαποστελλομένων από διάφορες διάνοιες. Οι ομοφυείς στοχασμοί συναντώνται και οι διάνοιες οι οποίες τους εξαποστέλλουν βρίσκονται σε συνάφεια. Αναλόγως του ποιου των στοχασμών τους οποίους εξαποστέλλεις είναι και οι σχέσεις τις οποίες προτίθεται να συνάψεις. Εάν εξαποστέλλεις στοχασμούς σθένους, υγείας, πλούτου, στοργής, γενναιότητος, τα πρόσωπα μετά των οποίων θα σχετισθής είναι σθεναρά, υγιή, πλούσια, φιλόστοργα, γενναία. Ομως, εάν δεν ξεκινάς από ορμέμφυτα δικαιοσύνης και ανιδιοτέλειας, δεν θα ωφεληθής από τις σχέσεις τους.

Ο υστερόβουλος στοχασμός σου θα αφυπνίζη και στους άλλους μια υστερόβουλη χορδή. Οι υστερόβουλοι συναντώμενοι, βλάπτουν ο ένας τον άλλον. Επίσης, οι εγωιστές και οι άδικοι. Ποτέ δεν προέκυψε κάτι τι μεγάλο από τη συνάντηση υστερόβουλων, παρά μόνο μεγάλο κακό. Οι μεγάλες αρμονίες προέκυψαν μόνον από την αλληλοεπικοινωνία των ανιδιοτελών».

Πλάτωνος Δρακούλη «Στοιχεία Βιονομίας», εκδόσεις Ιδεοθέατρον, σελ. 86.

Το βιβλίο με τίτλο «Το Μυστικό» της Αυστραλής Rhonda Byrne κυκλοφόρησε το 2006 και πούλησε παγκοσμίως περισσότερα από 19.000.000 αντίτυπα. Εγινε γνωστό και ως «το βιβλίο της έλξης». Αυτό το εγχειρίδιο αυτοβοήθειας μιλούσε για τον τρόπο με τον οποίο μπορεί κάθε άνθρωπος να ανακαλύψει τη φύση του και να αξιοποιήσει το τεράστιο δυναμικό του, εκμεταλλευόμενος τον συμπαντικό νόμο της έλξης. Ο,τι σκέφτεσαι για εσένα και τους άλλους το έλκεις, ό,τι οραματίζεσαι το υλοποιείς, ό,τι λογίζεσαι γίνεσαι. Αυτό είναι εν τάχει το σκεπτικό του έργου, που συζητήθηκε όσο λίγα τα πρώτα έτη έπειτα από την έκδοσή του.

Είναι κρίμα που ο κόσμος, που δήλωνε «εντυπωσιασμένος» από το «βάθος της σκέψης» και την «ευρηματικότητα» της συγγραφέως, δεν γνώριζε το έργο του Πλάτωνος Δρακούλη (1858-1944) με τον σχετικά αδιάφορο τίτλο «Στοιχεία Βιονομίας». Είναι μακράν καλύτερο, πολύ πιο επεξεργασμένο, εύληπτο και ωφέλιμο για το κοινό – παρόλο που η… ηλικία του είναι μεγαλύτερη του αιώνος.

Αυτό το βιβλίο θα μπορούσε να αποτελέσει μια εμπεριστατωμένη πραγματεία αλλά και επέκταση της φράσης του Ηρακλείτου «ήθος ανθρώπω δαίμων», δηλαδή της ερμηνείας της μοίρας ως αποτέλεσμα του ανθρώπινου χαρακτήρα.
Ο Πλάτων Δρακούλης από τις πρώτες κιόλας αράδες του βιβλίου κατακτά την εκτίμηση του αναγνώστη, επειδή -κατά έναν τρόπο που φαντάζει ανεξήγητος- δείχνει ότι ξέρει για τι γράφει, τα εννοεί και τα υπερασπίζεται με το προσωπικό παράδειγμά του. Ο συγγραφέας εργάστηκε ως κοινωνιολόγος, δημοσιογράφος και καθηγητής Ελληνικών στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης – θέση από την οποία παραιτήθηκε, επειδή δεν δεχόταν να διδάσκει ελληνικά με ερασμιακή προφορά. Παρόλο που αποτέλεσε έναν από τους πρωτεργάτες του ελληνικού σοσιαλιστικού κινήματος, οι αντιλήψεις και η κοσμοθέασή του κάθε άλλο παρά υλιστικές ήταν.

Το σύμπαν του Δρακούλη είναι δημιούργημα που πάλλεται από τη θεία πνοή, βρίθει ορατών τε και αοράτων οντοτήτων και ανταποδίδει κάθε σκέψη με αντίστοιχο γεγονός και δυνατότητα. Ο άνθρωπος, που περιστοιχίζεται από δυνάμεις λεπτοφυείς και ισχυρές, μπορεί να έλξει επάνω του όλα όσα σκέφτεται, ποθεί και επεξεργάζεται πνευματικά.

Επίσης, ταξινομεί και ερμηνεύει τις ανθρώπινες εμπειρίες και σχέσεις με μέθοδο συνδυαστική της αριστοτέλειας λογικής και της πλατωνικής ενόρασης: «Ο υστερόβουλος στοχασμός σου θα αφυπνίζη και στους άλλους μια υστερόβουλη χορδή. Οι υστερόβουλοι συναντώμενοι, βλάπτουν ο ένας τον άλλον». Αυτά τα λόγια άπαντες έχουν διαπιστώσει ότι ισχύουν, άνευ εξαιρέσεως. Οι ιδιοτελείς συνάπτουν ιδιοτελείς σχέσεις, με κατάληξη τη βλάβη. Μόνο οι ανεξίδοξοι και οι ανιδιοτελείς οικοδομούν την αρμονία.

Το έχουμε δει να γίνεται, να επαναλαμβάνεται, να επιβεβαιώνεται και μερικοί εξ ημών αρνούμαστε να το πιστέψουμε και επιμένουμε να ακολουθούμε την οδό που καταλήγει στην απώλεια: η ίδια συνταγή με την ίδια μέθοδο δεν μπορεί να καταλήξει σε διαφορετικά αποτελέσματα.
Δεν μπορούν εκείνοι που συντονίστηκαν με το κακό, το σκότος, τη μικρότητα να πράξουν κάτι θετικό, φωτεινό και μεγάλο. Ακόμα και οι προθέσεις των ανθρώπων ακολουθούν τους φυσικούς νόμους και τροχοδρομούν πάνω σε ράγες που έχουν εκ των προτέρων κατασκευαστεί από τους ίδιους τους φορείς των σκέψεων και των συναισθημάτων.

Τα «Στοιχεία Βιονομίας», επίσης, δεν έχουν εφαρμογή μόνο στα άτομα, αλλά και στα σύνολα. Αν μια κοινωνία συντονίζεται με την ανομία, την πάση θυσία επιδίωξη της ύλης, τον αμοραλισμό και την ηθική διάλυση, θα έλξει τις συνέπειες αυτών. Αναπόφευκτο τούτο, μα και δίκαιο.

Παναγιώτης Λιάκος