Οι άλλοτε επικεφαλής των ομίλων ΔΕΛΤΑ και ΦΑΓΕ διέβλεψαν τις εξελίξεις, αποχώρησαν με μεγάλα κέρδη και τώρα κάνουν μπίζνες είτε σε άλλες αγορές είτε με εντελώς διαφορετικό αντικείμενο
Από τον Σταύρο Χαρίτο
Την πλάτη τους στην Ελλάδα γυρίζουν δύο ιστορικές επιχειρηματικές οικογένειες, οι οποίες, παρότι δημιουργήθηκαν και γιγαντώθηκαν, δραστηριοποιούμενες εδώ και δεκαετίες στην εγχώρια αγορά γάλακτος, στα χρόνια της κρίσης, αλλά και νωρίτερα, επέλεξαν τη φυγή.
Η οικογένεια Δασκαλόπουλου με τη ΔΕΛΤΑ και η οικογένεια Φιλίππου με τη ΦΑΓΕ κατέγραψαν το δικό τους success story στην ελληνική αγορά, παίζοντας πρωταγωνιστικό ρόλο στα επιχειρηματικά δρώμενα με εξαγορές, νέα εργοστάσια, ποικιλία προϊόντων και τζίρους, που τους κατέτασσαν στους leaders της ελληνικής αγοράς και όχι μόνο. Ο ένας, ενεργώντας ως κλασικός επιχειρηματίας, που έχει ως απώτερο σκοπό το κέρδος και διαβλέποντας προφανώς τόσο την κρίση που ερχόταν με σφοδρότητα στην Ελλάδα, αλλά και το ξεθώριασμα της αγοράς του λευκού χρυσού, που δεν είναι άλλος από το γάλα και τα προϊόντα του, έφυγε… νωρίς.
Το 2007 που πούλησε ο Δ. Δασκαλόπουλος τη ΔΕΛΤΑ στη MIG και μάλιστα σε εντυπωσιακά υψηλή χρηματιστηριακή τιμή (σ.σ.: λέγεται ότι η MIG δαπάνησε τότε πάνω από 420.000.000 ευρώ), οι αγελάδες ήταν παχιές και η ρευστότητα, τραπεζική κυρίως, ξεχείλιζε από τα πορτοφόλια των επιχειρηματιών. Πολλοί από αυτούς σήμερα βρίσκονται στην ουρά έξω από τα τμήματα αναδιάρθρωσης δανείων των τραπεζών για ρυθμίσεις, «κουρέματα» και αναδιαρθρώσεις.
Ο ανταγωνιστής
Ο ανταγωνιστής του κ. Δασκαλόπουλου τότε, η οικογένεια των Κ. και Ι. Φιλίππου, προέβαινε σε σημαντικές επενδύσεις, που σε διάστημα μικρότερο της δεκαετίας αναγκάστηκε, όχι απλώς να πάρει πίσω, αλλά και να οδηγήσει στην απόγνωση δεκάδες εργαζομένους και παραγωγούς στο όνομα μιας ακραιφνούς ανάπτυξης, που αποδείχθηκε μάταιη και φρούδα. Αποσύρθηκαν εντελώς από την παραγωγή γάλακτος και εστίασαν στο γιαούρτι, το οποίο και εκμεταλλεύτηκαν προσοδοφόρα, καθιστώντας το σοβαρό εξαγώγιμο προϊόν. Η ΦΑΓΕ πουλάει σε όλες τις μεγάλες αγορές της Ευρώπης και των ΗΠΑ. Και όχι μόνο αυτό, αντί να επενδύει σε μονάδες στην Ελλάδα, πράττει το αντίθετο, δημιουργεί εργοστάσια στο εξωτερικό, έχοντας ταυτόχρονα τη φορολογική έδρα της στο Λουξεμβούργο.
Με την Ελλάδα πια στον κλοιό των Μνημονίων, της τρόικας και των περικοπών, οι δύο επιχειρηματικές οικογένειες διάλεξαν τον εύκολο δρόμο της αποεπένδυσης, του κλεισίματος παραγωγικών μονάδων και της πώλησης των… ασημικών τους. Στρεφόμενοι στις αγορές του εξωτερικού με τα κεφάλαια που συσσώρευσαν από τις επιχειρηματικές δράσεις τους, επέλεξαν χαμηλό προφίλ, κρίνοντας και συχνά κατακρίνοντας τις εκάστοτε κυβερνητικές επιλογές.
Τα καρτέλ του γάλακτος, τα σκάνδαλα, η μείωση της ζήτησης και οι ακριβές τιμές αποτελούν το σπιράλ της κρίσης και τα μεγάλα ονόματα του χώρου δεν εξάντλησαν τα περιθώρια για να τα αποτρέψουν και να τα αναχαιτίσουν προς όφελος της ελληνικής βιομηχανίας και της οικονομίας, με ό,τι κι αν αυτό συνεπάγεται για τις θέσεις εργασίας και τις αντοχές των ανθρώπων της υπαίθρου που βιοπορίζονται από την πώληση του γάλακτος. Αυτό που λέγεται πρωτογενής παραγωγή.
Οπως, επίσης, δεν θα μπορούσε να παραβλέψει κανείς ότι οι γαλακτοβιομηχανίες βρίσκονται αντιμέτωπες με μια πρωτοφανή πτώση της ζήτησης. Η κατηγορία του γάλακτος, θεωρούμενη αμυντική, καθώς ταυτίζεται με μια ανελαστική δαπάνη, είχε διατηρηθεί στο ύψος της ακόμη και μετά το σκάνδαλο των διοξινών αλλά και την αποκάλυψη του καρτέλ μεταξύ ελληνικών βιομηχανιών.
Παρ’ όλα αυτά, το 2015, βάσει των στοιχείων της IRI, οι πωλήσεις γάλακτος υποχώρησαν σε σύγκριση με το 2014 κατά 4,9% σε όγκο και κατά 7,30% σε αξία. Η τάση διατηρήθηκε και μάλιστα ενισχύθηκε το 2016, καθώς στο πρώτο πεντάμηνο της προηγούμενης χρονιάς συνολικά το γάλα ψυγείου κατέγραφε μείωση του όγκου πωλήσεων κατά 15,2% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2015.
Παρότι το γάλα στην Ελλάδα έχει την υψηλότερη λιανική τιμή πανευρωπαϊκά (στα σούπερ μάρκετ πωλείται έως 1,70 ευρώ/λίτρο), έχει πάψει από καιρό να θεωρείται «λευκός χρυσός» για παραγωγούς και βιομηχάνους. Ο κλάδος στην Ελλάδα παραμένει ζημιογόνος καθ’ όλη τη διάρκεια των ετών που η κρίση διαρκεί στη χώρα μας, για την ακρίβεια από το 2009. Προφανώς και προκαλεί προβληματισμό η άποψη που εξέφρασε προ εικοσαημέρου ο κ. Δασκαλόπουλος, όταν στο πλαίσιο εκδήλωσης για το fund Diorama, στο οποίο συμμετέχουν ο ίδιος και μια σειρά επιχειρηματιών και τραπεζιτών, όπως ο Ν. Νανόπουλος (σ.σ.: πρώην πρόεδρος της Eurobank), διερωτούνταν «είναι χώρα η Ελλάδα για να επενδύσει κανείς;».
Η απόφαση της γαλακτοβιομηχανίας ΦΑΓΕ να πουλήσει το εργοστάσιο παραγωγής παστεριωμένου γάλακτος μακράς διάρκειας στο Αμύνταιο και να επικεντρωθεί πλέον κυρίως στο γιαούρτι και στις διεθνείς δραστηριότητές της, που την έχουν καταστήσει έναν από τους leaders στην αγορά των ΗΠΑ, αποδεικνύουν ότι ο «λευκός χρυσός» ξεθώριασε.
Μεγέθη
Η συγκεκριμένη εταιρία, η οποία, όπως τονίστηκε, έχει πλέον έδρα το Λουξεμβούργο, πραγματοποιεί πωλήσεις 648.200.000 δολαρίων, εκ των οποίων πάνω από το 82% προέρχεται από το εξωτερικό. Εσοδα που στην απόλυτη πλειονότητά τους προέρχονται από το γιαούρτι.
Σημειώνεται ότι η εταιρία είχε ήδη από το 2007 αποχωρήσει από την αγορά φρέσκου γάλακτος, αλλά παρέμενε ενεργή έως πρότινος στις κατηγορίες του γάλακτος υψηλής παστερίωσης και μακράς διαρκείας, καθώς και στο σοκολατούχο γάλα.
Σημειωτέον ότι τα ηνία του ομίλου ΦΑΓΕ έχουν περάσει στους Θανάση (γιος του Γιάννη) και Κύρο (γιος του Κυριάκου) Φιλίππου. Ο όμιλος ανακοίνωσε νέα επένδυση, ύψους 100.000.000 ευρώ, για τη δημιουργία μονάδας παραγωγής γιαουρτιού στη βιομηχανική ζώνη της πόλης Bettembourg στο Λουξεμβούργο.
Σημειωτέον ότι πρόκειται για τη δεύτερη επένδυση εκτός Ελλάδας. Η θυγατρική FAGE USA Dairy Industry προχώρησε στη δημιουργία νέας γραμμής παραγωγής στο εργοστάσιο του Johnstown, η οποία διπλασιάζει την παραγωγική δυναμικότητα της μονάδας. Υπολογίζεται ότι η παραγωγική δυναμική θα φτάσει στους 160.000 τόνους γιαουρτιού ετησίως, από περίπου 120.000 τόνους. Ενδιαφέρον στοιχείο είναι πως για την επένδυση η FAGE USA Dairy Industry έλαβε επιχορήγηση από το Empire State Development, τον φορέα για την οικονομική ανάπτυξη της Πολιτείας της Νέας Υόρκης.
Οικογένεια Φιλίππου: Από το εξωτερικό το 84,3% του τζίρου της επιχείρησης!
Σήμερα, ο όμιλος Φιλίππου, πέραν της ΦΑΓΕ, δραστηριοποιείται σε ένα ευρύ πεδίο στην ευρύτερη αγορά των τροφίμων, κυρίως μέσω των εταιριών ΕΒΓΑ, Hellenic Quality Foods (HQF), Μόρνος Α.Ε. κ.ά.
Ωστόσο, η ΦΑΓΕ πλέον πραγματοποιεί το 84,3% του τζίρου της εκτός Ελλάδος, κάτι που είχε επιπτώσεις στις υπόλοιπες δραστηριότητες εντός Ελλάδος.
Δεν έχουν περάσει δύο χρόνια από το κλείσιμο του εργοστασίου παραγωγής χαρτιού, που ανήκει στη βιομηχανία ΒΙΣ, στον Βόλο. Επίσης, σε πρόγραμμα αναδιάρθρωσης έχει περάσει και η εταιρία τροφίμων Elbisco με αλλαγές στη γραμμή παραγωγής και κινήσεις οικονομίας κλίμακος. Σε κάθε περίπτωση το ζητούμενο είναι η λειτουργία των μονάδων και η διατήρηση των θέσεων εργασίας.
Η αφετηρία
Φέτος η ΦΑΓΕ συμπληρώνει 91 χρόνια παρουσίας. Για την ακρίβεια, ξεκίνησε τη λειτουργία της το 1926 με το πρώτο γαλακτοπωλείο της στην Αθήνα. Από την περιοχή του Γαλατσίου, λοιπόν, άρχισε να γίνεται γνωστό το γευστικό γιαούρτι των Φιλίππου.
Ο μπαρμπα-Θανάσης, καταγόμενος από τη Δωρίδα -και συγκεκριμένα από το χωριό Δάφνος-, ήξερε την υψηλή τέχνη του γάλακτος και δημιουργούσε θαύματα.
Κάπως έτσι, το 1954 δημιουργήθηκε το πρώτο δίκτυο για τη χονδρική πώληση γιαουρτιού στην Ελλάδα και το 1964 άνοιξε το πρώτο εργοστάσιο παραγωγής γιαουρτιού της εταιρίας. Αξιοποιώντας την κινητικότητά τους, οι δύο γιοι του επιχειρηματία θα στραφούν αμέσως στην οικογενειακή εταιρία.
Ο Κυριάκος Φιλίππου μάλιστα, παρότι σπούδασε χημικός, θα εγκαταλείψει μια στρωμένη καριέρα στην Αγροτική Τράπεζα για να δραστηριοποιηθεί από τη δεκαετία του 1970 κυρίως στην παραγωγή και τη διανομή ελληνικού παραδοσιακού γιαουρτιού. Κατά την περίοδο αυτή, τα καταστήματα λιανικής πώλησης πουλούσαν το γιαούρτι χύμα. Ωστόσο, το 1975 -οπότε το εργοστάσιο μεταφέρθηκε στη Μεταμόρφωση- άρχισε η εισαγωγή επώνυμων προϊόντων γιαουρτιού στην ελληνική αγορά.
Τα προϊόντα αυτά έφεραν το σήμα ΦΑΓΕ και πωλούνταν σε μικρότερα και σφραγισμένα κύπελλα με όμορφα σχεδιασμένη συσκευασία. Η ΦΑΓΕ, εκτός από γιαούρτι, διαθέτει στην αγορά ευρύ φάσμα επώνυμων γαλακτοκομικών προϊόντων, όπως επιδόρπια γάλακτος, γάλατα, κρέμες γάλακτος και τυρί.
Ο Γιάννης Φιλίππου θα είναι το εμπορικό μυαλό και ο Κυριάκος το… πιο βιομηχανικό. Στη συνέχεια έρχεται η επέκταση στη διεθνή αγορά, με εξαγωγές γιαουρτιού στο Ηνωμένο Βασίλειο (το 1983), μετά σε Ιταλία και σε άλλες χώρες, αλλά και στις ΗΠΑ το 1998.
Σήμερα, το ελληνικό στραγγιστό γιαούρτι της εταιρίας απευθύνεται σε 40 διαφορετικές χώρες σε όλο τον κόσμο.
Δ. Δασκαλόπουλος: Κριτική στα Μνημόνια, έργα τέχνης και άλλες εταιρίες
Το… άγχος με την παραγωγή ο άλλοτε ιδιοκτήτης της ιστορικής βιομηχανίας γάλακτος ΔΕΛΤΑ αλλά και πρώην πρόεδρος του ΣΕΒ κ. Δασκαλόπουλος δεν το έχει πια. Είτε διαβλέποντας από το 2007 τι μέλλει γενέσθαι στην ελληνική οικονομία, αλλά και στον κλάδο που δραστηριοποιείται, είτε γιατί είχε ζηλέψει την τέχνη της διαχείρισης κεφαλαίων, αποφάσισε να εγκαταλείψει και να ασχοληθεί με αντικείμενα που τον ενδιέφεραν. Ο κ. Δασκαλόπουλος αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους συλλέκτες έργων τέχνης στη χώρα μας.
Ο κ. Δασκαλόπουλος συμμετέχει σε think tanks, μερικά από τα οποία δημιουργεί ο ίδιος, θέτοντας ερωτήματα προς προβληματισμό σχετικά με την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής ή ποιοι είναι οι πραγματικοί λόγοι που οδήγησαν τη χώρα σε τόσο βαθιά ύφεση.
Στις σπάνιες παρεμβάσεις του, όπως, κατά την παρουσίαση του fund Diorama, το οποίο έχει υπό διαχείριση κεφάλαια 135.000.000 ευρώ, με τον ίδιο να έχει βάλει τα 50.000.000 ευρώ, αναφέρει ότι «επί επτά χρόνια τώρα αντιμετωπίζουμε την κρίση με τον ίδιο τρόπο: ψάχνουμε τη “δόση” μας, αποκηρύσσουμε τους δανειστές και τα Μνημόνια και στο τέλος υπογράφουμε».
Σύμφωνα με τον κ. Δασκαλόπουλο, «κάνουμε αντίσταση στο όνομα των ανέργων, των φτωχών και των χαμηλοσυνταξιούχων και ο αριθμός τους, αντί να μειώνεται, αυξάνεται, διότι προτιμάμε τις διαμάχες του αέρα αντί για πράξεις… Χρειαζόμαστε έναν ριζικό μετασχηματισμό του πολιτικού συστήματος, της οικονομίας και των θεσμών. Ενα δικό μας σχέδιο εξόδου από την κρίση».
Μετά την αποχώρησή του από τη Vivartia, ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος έμεινε μακριά από τις επενδύσεις για μία πενταετία. Οταν αποφάσισε να δραστηριοποιηθεί εκ νέου, στήριξε την κόρη του Αλεξάνδρα στην εξαγορά δύο ραδιοφωνικών σταθμών, του Εν Λευκώ και του Play 88,9.
Στη συνέχεια, μέσω του fund Damma Holdings ανακοίνωσε το 2013 την εξαγορά της ιταλικής Sireclab, που δραστηριοποιείται στην τεχνολογία LED. H εξαγορά, η οποία έγινε από κοινού με τον Γιώργο Δαυίδ της Coca Cola Τρία Εψιλον, προέβλεπε και τη δημιουργία μονάδας στην Ελλάδα. Ακολούθησαν η εξαγορά του 33,9% της Ελληνικής Ζυθοποιίας Αταλάντης, η απόκτηση του 5% στην Κορρές και η συμμετοχή με 7,5% στη Μέγας Γύρος.
Κατά τα άλλα, με το Diorama, ο στόχος του κ. Δασκαλόπουλου, δέκα χρόνια μετά την αποχώρησή του από την οικογενειακή γαλακτοβιομηχανία, είναι η στήριξη και η εξαγωγική ανάπτυξη ελληνικών επιχειρήσεων. Το Diorama έχει μέχρι σήμερα επενδύσει:
■ 7.200.000 ευρώ στην Atlas Tapes, μια καθετοποιημένη εταιρία που δραστηριοποιείται στις αυτοκόλλητες ταινίες και η οποία εξάγει πάνω από το 80% των πωλήσεών της.
■ 7.000.000 ευρώ στην εταιρία Damavand, η οποία δραστηριοποιείται στη μεταποίηση αγροτικών προϊόντων με αυξανόμενη εξαγωγική βάση.
■ 12.000.000 ευρώ στην εταιρία InternetQ, η οποία δραστηριοποιείται στην παροχή μουσικής μέσω κινητών τηλεφώνων ή tablets.
Είναι προφανές ότι ο «λευκός χρυσός» για τον πρώην ιδιοκτήτη της ΔΕΛΤΑ και πρώην πρόεδρο του ΣΕΒ έχει χάσει τη λάμψη του…
Πηγή: http://www.dimokratianews.gr
