Η Ευρώπη «φτύνει» την υπογραφή της

Την ώρα που η συμφωνία στο μεταναστευτικό ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την Τουρκία «κλυδωνίζεται», εξαιτίας της άγριας κόντρας που έχει ξεσπάσει μεταξύ της Γερμανίας και της Τουρκίας με αφορμή την απαγόρευση από πλευράς Βερολίνου στο καθεστώς Ερντογάν να διοργανώσει προεκλογικές συγκεντρώσεις για το δημοψήφισμα της 16ης Απριλίου σε γερμανικές πόλεις με ισχυρό το τουρκικό στοιχείο, αποδεικνύεται και σε ποσοτικά στοιχεία πως οι πρόσφυγες είναι ανεπιθύμητοι στην Ευρώπη.

Οι ευρωπαϊκές χώρες, 16 μήνες μετά τη συμφωνία που είχε υπογραφεί μεταξύ των 28 κρατών – μελών της Ε.Ε. για την απορρόφηση 160.000 προσφύγων, οι οποίοι δικαιούνται άσυλο από την Ελλάδα και την Ιταλία, έχουν προχωρήσει στη μετεγκατάσταση μόλις 13.564 ανθρώπων (9.610 από την Ελλάδα και 3.936 από την Ιταλία), ποσοστό που βάσει του αρχικού σχεδιασμού ανέρχεται σε μόλις 8% επί του συνόλου.

Μάλιστα, τις υποχρεώσεις τους ως προς το ακέραιο του προβλεπόμενου βάσει πληθυσμού, γεωγραφικής έκτασης και οικονομικής κατάστασης, έχουν εκπληρώσει μόνο η Μάλτα και η Φινλανδία.

Κατά τη διάρκεια ενημέρωσης που πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα στην έδρα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις Βρυξέλλες, ο αρμόδιος επίτροπος για θέματα Μετανάστευσης – και εμπνευστής του σχεδίου της μετεγκατάστασης – Δημήτρης Αβραμόπουλος υπήρξε ιδιαίτερα επικριτικός σχετικά με τη… μη διάθεση των Ευρωπαίων εταίρων να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του ιδιαίτερα φιλόδοξου σχεδίου για την αντιμετώπιση της μεγαλύτερης ανθρωπιστικής κρίσης και βίαιης μετατόπισης πληθυσμών από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Μάλιστα ο Έλληνας επίτροπος δεν δίστασε να προειδοποιήσει τους εταίρους ότι, σε περίπτωση που έως τον Σεπτέμβριο δεν έχουν εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του ο καθένας, τους περιμένει η επιβολή «βαριών κυρώσεων», δίχως όμως να διευκρινίσει αν θα είναι ποινές οικονομικής ή άλλης φύσεως, όπως π.χ. εξαίρεση από κοινοτικά πακέτα και επιδοτήσεις.

«Θέλω να είμαι ξεκάθαρος. Δεν υπάρχουν δικαιολογίες για τα κράτη – μέλη. Παραμένει δυνατή η μετεγκατάσταση 160.000 προσφύγων από την Ελλάδα και την Ιταλία μέχρι τον Σεπτέμβριο, εφόσον υπάρχει πολιτική βούληση και επιμονή για την επίτευξη του συγκεκριμένου σκοπού», επισήμανε ο Αβραμόπουλος. Με εξαίρεση τον Φεβρουάριο, οπότε σημειώθηκε «ρεκόρ» με 1.940 μετεγκαταστάσεις να ολοκληρώνονται, ο ρυθμός απορρόφησης απέχει πολύ από τον στόχο των 3.000 προσφύγων ανά μήνα από την Ελλάδα και τουλάχιστον 1.500 από την Ιταλία.

Η Ουγγαρία, η Αυστρία και η Πολωνία (τρεις από τις χώρες που συμμετέχουν στην «άτυπη συμμαχία» του Βίσεγκραντ) έχουν αρνηθεί να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα μετεγκατάστασης. Η Τσεχία, η Βουλγαρία, η Κροατία και η Σλοβακία έχουν δεχθεί στα εδάφη τους ελάχιστο αριθμό προσφύγων, ενώ η Βρετανία επέλεξε και αυτή να μη συμμετέχει στο πρόγραμμα.

«Δεν είναι στις προθέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης να καταφύγει στη μέθοδο των απειλών. Γι’ αυτό και προς το παρόν δεν εξετάζουμε τη λήψη αυστηρών μέτρων εις βάρος αυτών οι οποίοι δεν ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις τους. Προσπαθούμε, μέσω του διαλόγου, να πείσουμε τα μέλη ώστε να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα. Αλλά στην περίπτωση που εξακολουθήσουν να τηρούν την ίδια αρνητική στάση και στο μέλλον, τότε η επιλογή της λήψης αυστηρών κυρώσεων ενδεχομένως να είναι μια από τις αναγκαίες επιλογές μας», πρόσθεσε ο Ευρωπαίος επίτροπος.

Τα 28 κράτη – μέλη κλήθηκαν επίσης να στηρίξουν τη νεοσύστατη Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και να αυξήσουν τον αριθμό επαναπροωθήσεων των μεταναστών, οι οποίοι εντοπίζονται να έχουν εισέλθει παράνομα στην Ευρώπη και δεν δικαιούνται άσυλο. Σε αυτό το σημείο αξίζει να τονιστεί πως από τις 15 Μαρτίου η Γερμανία έχει ανακοινώσει ότι θα ξεκινήσει τις επαναπροωθήσεις όσων μεταναστών συλλαμβάνονται να έχουν εισέλθει παράτυπα στη χώρα προς τα «κράτη – υποδοχείς» στην Ευρώπη. Δηλαδή, ως επί το πλείστον, την Ελλάδα και την Ιταλία.

Παρότι η ατζέντα της επικαιρότητας έχει «στρέψει το βλέμμα» της από τη μεταναστευτική κρίση, η κατάσταση στα κέντρα πρώτης υποδοχής και προσωρινής φιλοξενίας, τόσο στη Ελλάδα όσο και στην Ιταλία, παραμένει τραγική. Μόλις την περασμένη εβδομάδα η ιταλική ακτοφυλακή προχώρησε στη διάσωση άλλων 3.000 μεταναστών και προσφύγων από τη Μέση Ανατολή και την Αφρική, οι οποίοι επιχείρησαν να φθάσουν στη Σικελία μέσα σε ένα υπερφορτωμένο δουλεμπορικό.

Αλλά και στην Ελλάδα οι ροές από τα τουρκικά παράλια μπορεί εδώ και έναν χρόνο να έχουν περιοριστεί σε έναν αριθμό 100 ανθρώπων κατά μέσον όρο καθημερινά, όμως επιβαρύνουν ακόμα περισσότερο τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, όπου εδώ και μήνες παραμένουν εγκλωβισμένοι περισσότεροι από 15.000 πρόσφυγες και μετανάστες.

Και φυσικά ανά πάσα στιγμή ελλοχεύει ο κίνδυνος κατάρρευσης της συμφωνίας, εξαιτίας της παρεκκλίνουσας και εντελώς απρόβλεπτης συμπεριφοράς του καθεστώτος Ερντογάν και των κατά καιρούς απειλών που «εξαπολύουν» μέλη της κυβέρνησης του ΑΚP, αλλά και του ίδιου του Τούρκου προέδρου, για «άνοιγμα της κάνουλας» που θα «επιτρέψει» στο μεγαλύτερο ποσοστό των τριών και πλέον εκατομμυρίων προσφύγων και οικονομικών μεταναστών, οι οποίοι αυτή τη στιγμή παραμένουν σε τουρκικό έδαφος, να περάσουν στην Ελλάδα.

Εδώ θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και το νέο προσφυγικό κύμα από τη Συρία και το Ιράκ, εξαιτίας των εκκαθαρίσεων που πραγματοποιεί ο στρατός του Άσαντ σε πόλεις – προπύργια των αντικαθεστωτικών Σύρων αλλά και της ανακατάληψης πόλεων στο Βόρειο Ιράκ, οι οποίες είχαν καταληφθεί τα τελευταία χρόνια από το ISIS, από τα συμμαχικά στρατεύματα και τον κουρδικό στρατό.

Ο αριθμός τους, σύμφωνα με πρόχειρους υπολογισμούς, δεν αποκλείεται να ανέλθει σε τουλάχιστον 500.000 ανθρώπους, ανάμεσά τους πολλές οικογένειες με μικρά παιδιά.