Στο Ιερό Πηδάλιο της Αγίας του Θεού Εκκλησίας, στον υπό ερμηνεία του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου Α’ Κανόνα του Μεγάλου Βασιλείου αναφέρει :
Σχισματικοί δε ονομάζονται εκείνοι όπου διαφέρονται προς την Καθολικήν Εκκλησία, όχι για δόγματα Πίστεως αλλά για κάποια ζητήματα εκκλησιαστικά και ευκολοϊάτρευτα.
Αιρετικοί δε ονομάζονται εκείνοι, των οποίων η διαφορά παρευθύς και αμέσως είναι περί της εις Θεόν πίστεως, ήτοι οι κατά την πίστιν και τα δόγματα χωρισμένοι από τους Ορθοδόξους και παντελώς απομακρυσμένοι.
Δι’ ό και Γεώργιος ο Σχολάριος εν τω κατά Σιμωνίας , αιρετικός είναι λέγει : Κάθε ένας όπου ή κατ’ ευθείαν ή πλαγίως πλανάται περί των άρθρων της πίστεως.
Και οι πολιτικοί νόμοι φασιν· Αιρετικός εστί, και τοις των αιρετικών υπόκειται νόμοις, ο μικρόν γουν τι της ορθής πίστεως παρεκκλίνων.
Το επί δόγμασιν είτε μικροίς, είτε μεγάλοις αμαρτάνειν , ταυτον εστί· εξ αμφοτέρων γαρ ο νόμος του Θεού αθετείται.
Και ο Φώτιος, γράφων προς τον Ρώμης Νικολαον· και γαρ εστίν όντως τα κοινά πάσιν άπαντα φυλάττειν επάναγκες, και προ γε των άλλων τα περι πίστεως.
Ένθα και το παρεκκλίναι μικρόν, αμαρτείν εστίν αμαρτία την προς θάνατον.
Διαφέρουσι δε οι αιρετικοί από τους απίστους, καθ ‘ ότι οι μεν αιρετικοί δεν φρονούσιν ορθώς τα των Χριστιανών, οι δε άπιστοι τελείως δεν δέχονται την ένσαρκον του Θεού Λόγου οικονομίαν.
Ερμηνεία εις τον ΙΕ’ Ιερόν Κανόνα της
Πρωτοδευτέρας Αγίας Συνόδου υπό αοιδίμου Επισκόπου Νικοδήμου Μίλας
Ο ΚΑΝΩΝ ούτως είναι συμπλήρωμα του ΙΓ ‘ και του ΙΔ’ Κανόνος της παρούσης Συνόδου, επιτάσσει δε, ίνα, εφ ‘ όσον πρέπει να υφίσταται η σχέσις εκείνη ( σχέσις υποταγής δηλονότι και πειθαρχίας) του μεν Πρεσβυτέρου προς τον Επίσκοπον , του δε Επισκόπου προς τον Μητροπολίτην, πολλώ μάλλον δέον όπως υπάρχη η τοιαύτη σχέσις προς τον Πατριάρχην, εις ον την κανονική υπακοήν χρεωστούσαν άπαντες :
οι Μητροπολίται, οι Επίσκοποι, οι Πρεσβύτεροι τε και λοιποί Κληρικοί του περί ούτε πρόκειται Πατριαρχείου.
Καθορίσας ταύτα περί της τον Πατριάρχην υπακοής, ο Κανών ποιείται γενικήν παρατήρησιν και επί των τριών ( ΙΓ’ – ΙΔ ‘-ΙΕ’) Κανόνων, δι’ ης λέγει, ότι τα εκδοθέντα προστάγματα ισχύουσι μόνον καθ’ ην περίπτωσιν υπεισάγονται σχίσματα ένεκεν αναπόδεικτων τινών παραβάσεων του Πατριάρχου , του Μητροπολίτου και του Επισκόπου.
Εάν όμως ο Επίσκοπος τις ή Μητροπολίτης ή Πατριάρχης άρξηται να διακήρυξη δημόσια επ’ εκκλησίας αιρετικήν τινά διδαχήν, αντικείμενην προς την Ορθοδοξίαν, τότε οι προαναφερθέντες ΚΕΚΤΗΝΤΑΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΑΜΑ ΚΑΙ ΧΡΕΟΣ ΝΑ ΑΠΟΣΧΟΙΝΙΣΘΩΣΙ ΠΑΡΑΥΤΑ του Επισκόπου, Μητροπολίτου και Πατριάρχου εκείνου, διο ου μόνον εις ουδεμίαν θέλουσιν υποβληθή κανονική ποινήν, αλλά θέλουσι επαινεθή εισέτι, καθ’ όσον διά τούτο ΔΕΝ ΚΑΤΕΚΡΙΝΑΝ ΚΑΙ ΔΕΝ ΕΠΑΝΕΣΤΑΤΗΣΑΝ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΩΝ ΝΟΜΙΜΩΝ ΕΠΙΣΚΟΠΩΝ, ΑΛΛΑ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΨΕΥΔΕΠΙΣΚΟΠΩΝ ΚΑΙ ΨΕΥΔΟΔΙΔΑΣΚΑΛΩΝ, ούτε και εγκατέστησαν τοιουτοτρόπως σχίσμα εν τη Εκκλησία αλλά αντιθέτως,ΑΠΗΛΑΞΑΝ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑΝ, ΕΝ ΟΣΩ ΗΔΥΝΗΘΗΣΑΝ του ΣΧΙΣΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΔΙΑΙΡΕΣΕΩΣ.
ΕΙΘΕ, ΟΙ ΕΙΛΙΚΡΙΝΩΣ ΠΟΘΟΥΝΤΕΣ ΤΟΥΤΟ, ΟΠΩΣ ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΠΟΙΗΣΩΣΙ ΔΕΟΝΤΩΣ ΤΟ ΕΝ ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΩ ΚΕΚΤΗΜΕΝΟ ΑΥΤΟΙΣ “ΔΙΚΑΙΩΜΑ” ΑΜΑ ΔΕ ΚΑΙ “ΧΡΕΟΣ” ΑΥΤΩΝ ΚΑΙ ΣΠΕΥΣΩΣΙ ΠΑΡΑΥΤΑ ΝΑ ΕΚΠΛΗΡΩΣΩΣΙ ΤΟ ΥΠΟ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΑΥΤΩΝ ΕΝΔΕΙΚΝΥΟΜΕΝΟΝ ΙΕΡΟΝ ΑΥΤΟΙΣ ΚΑΘΗΚΟΝ.
ΔΙΟΤΙ ΕΚΕΙΝΟΙ, ΟΙΤΙΝΕΣ ΝΟΜΙΖΟΥΣΙ ΚΑΙ ΦΡΟΝΟΥΝ ΟΤΙ “ΧΡΕΟΣ” ΤΟΥΤΟ ΔΥΝΑΤΑΙ ΝΑ ΕΚΠΛΗΡΩΘΗ ΜΟΝΟΝ ΟΤΑΝ Η ΣΥΝΤΕΛΟΥΜΕΝΗ ΠΡΟΔΟΣΙΑ ΦΘΑΣΕΙ ΕΙΣ ΤΟ ” ΚΟΙΝΟ ΠΟΤΗΡΙΟΝ”, ΩΣ ΛΕΓΟΥΝ, ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΟΤΙ ΟΥΔΕΝ ” ΧΡΕΟΣ” ΤΟΤΕ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΝΑ ΕΚΠΛΗΡΩΣΟΥΝ, ΕΠΕΙΔΗ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΠΛΕΟΝ ΑΡΓΑ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΔΙΟΤΙ ΘΑ ΤΥΓΧΑΝΟΥΝ ΟΥΤΟΙ ΣΥΝΕΡΓΟΙ ΚΑΙ ΗΘΙΚΟΙ ΑΥΤΟΥΡΓΟΙ ΤΟΥ ΤΟΙΟΥΤΟΙ ΚΑΤΑΝΤΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΑΣΙΑΣ, ΔΙΑ ΤΗΣ ΑΔΙΑΚΡΙΤΟΥ ΤΟ ΠΕΠΛΑΝΗΜΕΝΗΣ ΤΑΥΤΗΣ “ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΣ” ΚΑΙ ΠΑΡΑΝΟΜΟΥ ΚΑΙ ΚΑΝΟΝΙΚΩΣ ΑΣΥΝΕΠΟΥΣ ” ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ” ΑΥΤΩΝ.
ΑΙ ΣΥΝΕΠΕΙΑΙ, ΟΘΕΝ, ΜΙΑΣ ΤΟΤΕ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΩΣ ΤΩΝ ΤΟΙΟΥΤΩΝ ΠΟΙΜΕΝΩΝ, ΔΕΝ ΘΑ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΠΡΑΞΙΝ ΟΜΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΘΗΚΟΝΤΟΣ, ΑΛΛΑ ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗΝ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΙΝ ΠΡΟΣ ΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟΝ ΤΟ ΟΠΟΙΟΝ ΕΚ ΠΡΟΜΕΛΕΤΗΣ ΑΝΕΜΕΝΟΝ ΝΑ ΠΕΡΙΠΕΣΟΥΝ !
ΤΟΤΕ ΟΜΩΣ, ΕΙΝΑΙ ΖΗΤΗΜΑ ΑΝ ΟΙ ΤΟΙΟΥΤΟΙ ΓΙΝΟΥΝ ΠΑΡΑΔΕΚΤΟΙ ΩΣ ΑΛΗΘΕΙΣ ΠΟΙΜΕΝΕΣ ΥΠΟ ΤΟΥ ΑΓΩΝΙΖΟΜΕΝΟΥ ΑΚΑΙΝΟΤΟΜΗΤΟΥ ΠΛΗΡΩΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ, ΔΙΟΤΙ Ο ΚΥΡΙΟΣ ΗΜΩΝ ΔΕΧΕΤΑΙ ΤΟΥΣ ΜΕΤΑΝΟΟΥΝΤΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΝΔΕΚΑΤΗΝ, ΟΥΧΙ ΟΜΩΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΔΩΔΕΚΑΤΗΝ, ΚΑΘ ‘ ΗΝ ” ΚΛΕΙΕΤΑΙ Η ΘΥΡΑ” ΚΑΙ ΟΙ ΘΕΛΟΝΤΕΣ ΤΟΤΕ ΕΙΣΕΛΘΕΙΝ ΕΥΡΙΣΚΟΝΤΑΙ
“ΕΞΩ ΤΟΥ ΝΥΜΦΩΝΟΣ “, ΔΙΑ ΝΑ ΑΚΟΥΣΩΣΙΝ ΑΚΟΛΟΥΘΩΣ ΤΟ ΦΟΒΕΡΟΝ ” ΟΥΚ ΟΙΔΑ ΥΜΑΣ ” !
ΟΠΕΡ ΚΑΙ ΑΠΕΥΧΟΜΕΘΑ.
