Συνολικά 152 ελληνικά νησιά, νησίδες και βραχονησίδες από τη Ζουράφα, ανατολικά της Σαμοθράκης, έως τη Γαύδο στο Λιβυκό Πέλαγος, διεκδικεί η Τουρκία, βάσει της απόρρητης λίστας «Egemenligi Anlasmalarla Yunanistan’a Devredilmemis Ada Adacιkve Kayalιklar», δηλαδή «νησιά, νησίδες και βραχονησίδες των οποίων η κυριότητα δεν παραχωρήθηκε στην Ελλάδα με διεθνείς συμφωνίες και συνθήκες», όπως ισχυρίζονται οι Τούρκοι ότι συμβαίνει.
Πρόκειται για μικρά νησιωτικά συμπλέγματα στο κεντρικό και νότιο Αιγαίο καθώς και για νησιά και νησίδες γύρω από την Κρήτη, ανάμεσά τους και η Γαύδος. Ο συνολικός τους αριθμός αγγίζει τα… 152.
Η λίστα κοινοποιήθηκε με εσωτερικό έγγραφο σε όλες τις τουρκικές πρεσβείες για ενημέρωση των κατά τόπους υπουργείων Εξωτερικών.
Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι η Τουρκία ενημερώνει για να «έχει να λέει» την επαύριο μιας στρατιωτικής ενέργειας.
H ΝΟΤΑΜ Α5977/18 με ισχύ μέχρι τις 28 Δεκεμβρίου 2018, με την οποία η τουρκική ΥΠΑ ενημερώνει τη διεθνή κοινότητα ότι «..η Ελλάδα παραβιάζει τις Συνθήκες Λωζάνης και Παρισίων που αποστρατιωτικοποιούν τα νησιά του Αν Αιγαίου, διότι εκτελεί ασκήσεις στα νησιά Σαμοθράκη, Αη Στράτη,Ψαρά, Χίο, Ικαρία, Λήμνο, Λέσβο, Σάμο, Τήλο, Χάλκη, Καστελόριζο και Πάτμο. Επειδή τα νησιά αυτά έχουν, βάση των Συνθηκών, καθεστώς αποστρατιωτικοποίησης απαγορεύεται να περιλαμβάνονται σε στρατιωτικές ασκήσεις ή εκπαίδευση..» βασίζεται εν μέρει στην συγκεκριμένη λίστα.
«Μεταξύ των προβλημάτων αυτών είναι και το καθεστώς κυριαρχίας ορισμένων νησίδων και βραχονησίδων και το γεγονός ότι δεν υπάρχουν θαλάσσια σύνορα, καθορισμένα από μια διεθνή συμφωνία, η οποία να είναι σε ισχύ ανάμεσα σε Τουρκία και Ελλάδα», είπε χαρακτηριστικά ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου.
«Στο πλαίσιο αυτό, έχουμε εξαγγείλει ότι δεν πρόκειται να δεχτούμε de facto καταστάσεις που θα επιχειρήσει να δημιουργήσει η Ελλάδα πάνω σε γεωγραφικούς σχηματισμούς με αμφισβητούμενο καθεστώς και ότι οι πρωτοβουλίες αυτές δεν μπορούν να έχουν κάποιο αποτέλεσμα από νομική άποψη. Παράλληλα με τις εξαγγελίες αυτές, οι απόψεις μας διατυπώνονται σε κάθε επίπεδο προς τις ελληνικές αρχές ενώ διαβιβάζονται από το υπουργείο Εξωτερικών διαβήματα διαμαρτυρίας με σκοπό να καταγραφεί και γραπτώς η στάση μας».
Απαράδεκτους και προκλητικούς χαρακτήρισε ο Τομεάρχης Εξωτερικών της Νέας Δημοκρατίας Γιώργος Κουμουτσάκος τους νέους χάρτες που επανέφερε η Τουρκία με την αφαίρεση των νησιών.
Οι χαράξεις τους βασίζονται στη μέση γραμμή ανάμεσα στις ηπειρωτικές ακτές της Τουρκίας και των απέναντι κρατών ενώ αγνοούνται απολύτων όλα τα νησιά, ανεξαρτήτου μεγέθους, όπως η Ρόδος, η Κάρπαθος, η Κρήτη ακόμη και η Κύπρος.
Η βιομηχανική παραγωγή τουρκικών ΝΟΤΑΜ για την αποστρατιωτικοποίηση των νήσων αποτελεί μια καλά στημένη τουρκική μεθόδευση, ώστε, να αποκτήσει το πλεονέκτημα, η Τουρκία να στοιχειοθετήσει νομικά ότι η Ελλάδα είναι αυτή που παραβιάζει τη Συνθήκη της Λωζάνης.
Όμως η πιστή εφαρμογή της Συνθήκης της Λωζάνης σε καμία περίπτωση και σε κανένα σημείο δεν ευνοεί ούτε επιτρέπει επεκτατικές βλέψεις σε βάρος της Ελλάδας.
Αυτό η Άγκυρα το γνωρίζει καλώς. Και γι αυτό ακριβώς το λόγο, ο μοναδικός τρόπος για να μπορέσει να εφαρμόσει την επιθετική πολιτική της σε βάρος της Ελλάδας είναι να επικαλεστεί η Τουρκία, ως συμβαλλόμενο μέρος της Συνθήκης της Λωζάννης, την ουσιώδη παραβίαση της Συνθήκης από την Ελλάδα.
Η μακροσκελής λίστα EGAYDAAK συντάχθηκε το 1996, χρονιά που επίσημα η Τουρκία, στο πλαίσιο αναθεωρητισμού στο Αιγαίο- έθεσε για πρώτη φορά επίσημα ζήτημα «γκρίζων ζωνών», προκαλώντας θερμό επεισόδιο στις βραχονησίδες Ιμια ανατολικά της Καλύμνου.
Συναντάμε το περιβόητο αρκτικόλεξο EGAYDAAK το 1996 μέσω ενός εγχειριδίου που εκδόθηκε από τις Ακαδημίες Πολέμου της Τουρκίας. Από τότε ο όρος αυτός επανέρχεται στην επικαιρότητα σε τακτά χρονικά διαστήματα.
Τα νησιά, οι νησίδες και οι βραχονησίδες που περιέχονται στις λίστες-«λάστιχο» των Τούρκων αξιωματούχων είναι: Φούρνοι, Θύμαινα, Οινούσσες (Βόρειο Αιγαίο), Αγαθονήσι, Αρκιοί, Φαρμακονήσι, Καλόλιμνος, Πλάτη, Γυαλί, Κίναρος, Σύρνα (Νότιο Αιγαίο), Διονυσάδες, Δία, Κουφονήσι, Γαϊδουρονήσι, Γαύδος (Κρητικό Πέλαγος).
Στη λίστα των 16 νησιών και νησίδων προστίθενται κατά καιρούς ακόμη εννέα: Ζουράφα, Αντίψαρα (Βόρειο Αιγαίο), Καλόγερος (Κεντρικό Αιγαίο), Λέβιθα, Γλάρος, Περγούσα, Κανδελιούσα, Μικρός και Μεγάλος Αδελφός, Μικρό και Μεγάλο Σοφράνο (Νότιο Αιγαίο).
Δεν είναι τυχαίο ότι στη δεύτερη εκδοχή των τουρκικών ενστάσεων για το καθεστώς αυτών των νησιών, νησίδων και βραχονησίδων, περιλαμβάνονται και βραχονησίδες-κλειδιά, όπως η Ζουράφα στο Θρακικό Πέλαγος ανατολικά της Σαμοθράκης και οι Καλόγεροι Β.Α. της Ανδρου, τεράστιας εθνικής σημασίας, αντιστρόφως ανάλογης με το μέγεθός τους.
Να σημειωθεί επίσης ότι τα μεγαλύτερα από τα 152 νησιά κατοικούνται τα περισσότερα όπως οι Οινούσσες, οι Φούρνοι, η Θύμαινα, το Αγαθονήσι, οι Αρκιοί, η Γαύδος κ.ά.
Σύμφωνα με τον Μ.Τσαβουσογλου, στο Αιγαίο Πέλαγος «υπάρχει μια σειρά από αλληλένδετα προβλήματα, κάτι που αποτελεί και πάγια γραμμή της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής απέναντι στην κυριότητα ορισμένων νησίδων και βραχονησίδων και σε σύνδεση πως δεν υπάρχουν μεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδας θαλάσσια σύνορα που να έχουν καθοριστεί με διεθνή συμφωνία που να έχει ισχύ».
Η Τουρκία υποστηρίζει ότι στη Συνθήκη της Λοζάνης (1923) με την οποία επικυρώθηκε η ελληνική κυριαρχία στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, τα οποία είχαν απελευθερωθεί κατά τον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο (1912-1913), όπως επίσης και στη Συνθήκη Ειρήνης των Παρισίων (1947), με την οποία η ηττημένη Ιταλία παραχώρησε στην Ελλάδα την κυριαρχία της Δωδεκανήσου, υπάρχουν νησιά, νησίδες και βραχονησίδες με αμφισβητούμενο καθεστώς αφού δεν αναφέρονται ονομαστικά στις συνθήκες αυτές.
Οι τουρκικοί ισχυρισμοί ωστόσο απορρίπτονται από τις ίδιες τις συνθήκες, για τις οποίες μάλιστα το τελευταίο διάστημα ο πρόεδρος Ταγίπ Ερτογάν θέτει ευθέως ζήτημα αναθεώρησής τους.
Σύμφωνα με το άρθρο 12 της Συνθήκης της Λοζάνης, «η Ελλάδα αποκτά την κυριαρχία όλων των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου, εκτός της Ιμβρου, Τενέδου και Λαγoυσώv νήσων».
Ενώ στο άρθρο 16 της ίδιας συνθήκης ρητά αναφέρεται ότι «η Τουρκία παραιτείται από οποιαδήποτε αξίωση από τα προαναφερθέντα νησιά και συνεπώς δεν επιτρέπεται καμία αμφισβήτηση από καvέvαν της εθνικής κυριαρχίας της Ελλάδας επί των νήσων του Αιγαίου».
Οσον αφορά τη Συνθήκη Ειρήνης των Παρισίων, η Ιταλία παραχώρησε στην Ελλάδα την κυριαρχία των νησιών Αστυπάλαια, Ρόδος, Χάλκη, Κάρπαθος, Κάσος, Τήλος, Νίσυρος, Κάλυμνος, Λέρος, Πάτμος, Λειψοί, Σύμη, Κως και Καστελόριζο, καθώς και τις παρακείμενες σε αυτές νησίδες.
Με την υπογραφή της Συνθήκης Ειρήνης των Παρισίων, η Ελλάδα έγινε το διάδοχο κράτος στις συμφωνίες που είχε υπογράψει η Ιταλία με την Τουρκία νωρίτερα, το 1932, και αφορούσαν τον καθορισμό της συνοριακής γραμμής των Δωδεκανήσων, που τότε ανήκαν στην Ιταλία, με την τουρκική επικράτεια. Αλλωστε η Τουρκία δεν ήταν καν στο τραπέζι των Παρισίων αφού δεν συμμετείχε στον πόλεμο…
Αρα δεν έχει και κανένα λόγο στην διεκδίκηση των όρων που αναφέρονται στην συνθήκη. Αλλωστε δεν είχε υπάρξει καμία πρόβλεψη για απιστρατικοποίηση των Δωδεκανήσων στην ιταλο-τουρκική σύμβαση του 1932.
