Η κλιματική αλλαγή μάς επηρεάζει όλους. Η πρόσφατη έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) δεν θα μπορούσε να είναι πιο σαφής ως προς την κλίμακα της απειλής που αντιμετωπίζουμε. Ο περιορισμός της παγκόσμιας υπερθέρμανσης κατά 1,5 βαθμό, συγκριτικά με τους 2 βαθμούς που προβλέπει η Συμφωνία του Παρισιού, θα μπορούσε να μειώσει κατά εκατοντάδες εκατομμύρια τον αριθμό των ανθρώπων που εκτίθενται στις κλιματικές καταστροφές και στον κίνδυνο της φτώχειας. Εντούτοις, χωρίς βαθιές και επείγουσες αλλαγές σε κάθε τομέα της οικονομίας, της κοινωνίας και της καθημερινής μας ζωής, ο κόσμος θα ξεπεράσει τους 1,5 βαθμούς Κελσίου μέσα σε μόλις 12 χρόνια.
Η κλιματική αλλαγή είναι άδικη. Ενα πολύ μικρό ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού είναι υπεύθυνο για το μεγαλύτερο ποσοστό των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου που προκαλούν την κλιματική αλλαγή. Ωστόσο, είναι οι πιο φτωχοί, τα πιο ευάλωτα μέλη της κοινωνίας και εκείνοι που έχουν συμβάλει λιγότερο στις παγκόσμιες εκπομπές αερίων που υφίστανται τις μεγαλύτερες επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Η επίδραση της κλιματικής αλλαγής και οι αυξανόμενες ανισότητες γίνονται πολύ περισσότερο αισθητές στις πόλεις. Τυφώνες, καύσωνες, πλημμύρες και ξηρασίες αποτελούν πλέον κάθε χρόνο μία πραγματικότητα για τις πόλεις σε όλο τον κόσμο. Πολύ συχνά, οι πιο ηλικιωμένοι, οι νέοι, οι αποκλεισμένοι και περιθωριοποιημένοι πολίτες κινδυνεύουν περισσότερο να χάσουν τα σπίτια τους, τις εργασίες τους ή ακόμη και τις ζωές τους, όταν ξεσπάνε τέτοιου είδους καταστροφές.
Για τον λόγο αυτό εμείς, οι δήμαρχοι της Βαρκελώνης, του Μιλάνου και της Αθήνας, είμαστε προσηλωμένοι στο να αναλάβουμε επείγουσες δράσεις για το κλίμα που να ωφελούν ισότιμα όλους τους πολίτες. Ως ηγετικά μέλη του δικτύου πόλεων C40, εργαζόμαστε για τη ραγδαία μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, η οποία συνδέεται με τον περιορισμό της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας. Είμαστε εξίσου σαφείς ότι οι πόλεις δεν μπορούν να εκπληρώσουν την υπόσχεση της Συμφωνίας του Παρισιού παρά μόνο με την προϋπόθεση ότι και οι δικές μας ενέργειες θα μειώσουν την ανισότητα και θα φέρουν κοινωνική δικαιοσύνη για όλους τους πολίτες.
Εδώ στην Αθήνα έχουμε δεσμευτεί να επικαιροποιήσουμε το Σχέδιο Κλιματικής Δράσης μας μέχρι το 2020, έτσι ώστε να επιτύχουμε τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού ως μέρος της Στρατηγικής Ανθεκτικότητας για το 2030 της πόλης μας. Εχουμε θέσει ως προτεραιότητα την προστασία των πιο ευάλωτων συμπολιτών μας απέναντι σε ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως οι καύσωνες, καθώς και τη μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή των εμπλεκόμενων φορέων σε κάθε σχετική διαδικασία λήψης απόφασης. Προωθώντας λύσεις που έχουν ως επίκεντρο τη φύση και γαλάζιες/πράσινες υποδομές στις λιγότερο προνομιούχες περιοχές της πόλης, στόχος μας είναι να προετοιμαστούμε όλοι μας καλύτερα ενόψει των αναπόφευκτων συνεπειών της κλιματικής αλλαγής.
Στη Βαρκελώνη πρόσφατα έχουμε δημοσιεύσει το Σχέδιο για το Κλίμα 2018 – 2030 που διασφαλίζει ότι θα ανταποκριθούμε πλήρως στους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού. Αναγνωρίζουμε ότι η μείωση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και η κλιματική προσαρμογή είναι καθοριστικοί παράγοντες για το μέλλον της ανθρωπότητας, ενώ αποδίδουμε μεγάλη βαρύτητα στην κλιματική δικαιοσύνη και τη συμμετοχή των πολιτών. Ο μεγάλος στόχος είναι να μηδενίσουμε την ενεργειακή φτώχεια μέχρι το 2030. Η «Δέσμευση των Πολιτών για τη Βιωσιμότητα» περιλαμβάνει παράλληλα αντίστοιχες δεσμεύσεις της κοινωνίας των πολιτών, δηλαδή ενώσεων, πανεπιστημίων, σχολείων και επιχειρήσεων, να επιτύχουν μία περισσότερο δίκαιη, ευημερούσα και αυτάρκη Βαρκελώνη.
Στο Μιλάνο έχουμε εισαγάγει πολιτικές για την αντιμετώπιση της σπατάλης τροφίμων, την προμήθεια ηλεκτρικών λεωφορείων και τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας, ενώ παράλληλα βελτιώνουμε την ποιότητα ζωής των πιο ευάλωτων συμπολιτών μας. Για παράδειγμα, εστιατόρια και καταστήματα που δωρίζουν το αχρησιμοποίητο φαγητό τους σε φιλανθρωπίες καταβάλλουν 20% λιγότερους φόρους. Η στενή συνεργασία με επιχειρήσεις, την κοινωνία των πολιτών και τις κοινότητες είναι παράγοντας κλειδί για την επίτευξη τολμηρών και δίκαιων κλιματικών δράσεων στις πόλεις μας.
Η δέσμευσή μας για τολμηρή και δίκαιη δράση για το κλίμα είναι απερίφραστη. Τριάντα μία (31) πόλεις παγκοσμίως, που αντιπροσωπεύουν 100 εκατομμύρια ανθρώπους, έχουν από τώρα δεσμευτεί να ενισχύσουν τις δράσεις τους κατά της κλιματικής αλλαγής. Αυτή η δέσμευση του δικτύου C40 θα βοηθήσει να επιτευχθούν μείζονα περιβαλλοντικά, κοινωνικά και οικονομικά οφέλη για χαμηλότερες εισοδηματικά και ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες στις πόλεις. Αλλά μόνοι μας δεν μπορούμε να εξασφαλίσουμε τις βιώσιμες, δίκαιες και ευημερούσες πόλεις του μέλλοντος.
Καλούμε, λοιπόν, την Ευρωπαϊκή Ενωση να αναβαθμίσει τους στόχους της για την κλιματική αλλαγή. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να υιοθετήσει τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού για το όριο του 1,5 βαθμού Κελσίου και των μηδενικών καθαρών εκπομπών, ως επιδιώξεις μιας μακροπρόθεσμης ευρωπαϊκής στρατηγικής. Το συγκεκριμένο όραμα μπορεί να υλοποιηθεί μόνο με αντίστοιχες κοινωνικές, οικονομικές και ενεργειακές πολιτικές, έναν συνεπή ευρωπαϊκό προϋπολογισμό που θα αφορά δράσεις για το κλίμα μετά το 2020 – συμπεριλαμβανομένων μέτρων για τη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων – καθώς και έναν ενισχυμένο στόχο για μείωση των εκπομπών μέχρι το 2030.
Καλούμε επίσης τα κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης να ενισχύσουν τους σχετικούς με το κλίμα στόχους τους και να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα προκειμένου να διασφαλίσουν την εφαρμογή τους, ώστε να επιτευχθεί άμεσα και πλήρως η Συμφωνία του Παρισιού.
Τέλος, ζητάμε από κάθε ευρωπαίο πολίτη να αναγνωρίσει αυτή τη μοναδική ιστορική στιγμή. Οι αποφάσεις που καλούμαστε να πάρουμε τους επόμενους μήνες και χρόνια σχετικά με την ενέργεια που χρησιμοποιούμε, τους τρόπους που ταξιδεύουμε, την τροφή που καταναλώνουμε και το είδος των πόλεων που δημιουργούμε, θα καθορίσουν τον κόσμο που θα κληρονομήσουν τα παιδιά μας. Ιδέες σχετικά με το πώς θα επιταχύνουμε τη δράση για το κλίμα και τη διατήρηση της παγκόσμιας υπερθέρμανσης κάτω από τον 1,5 βαθμό Κελσίου θα πρέπει να βρίσκονται στο επίκεντρο των επερχόμενων ευρωπαϊκών εκλογών. Ας μη χάσει λοιπόν κανείς από εμάς, που προσβλέπουμε σε ένα πιο βιώσιμο, δικαιότερο και υγιέστερο μέλλον για όλους, αυτή την ευκαιρία να συμβάλουμε στη δημιουργία του μέλλοντος που επιθυμούμε.
Ο Γιώργος Καμίνης είναι δήμαρχος Αθηναίων. Η Αντα Κολάου είναι δήμαρχος της Βαρκελώνης. Ο Τζουζέπε Σάλα είναι δήμαρχος του Μιλάνου
