Επανελέγχονται με κατεπείγουσα εισαγγελική παραγγελία όλες οι αποφάσεις της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών (ΔΕΔ) με τις οποίες μειώθηκαν ή και διαγράφηκαν στο σύνολό τους πρόστιμα 137.401.000 ευρώ που είχαν επιβληθεί σε φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις για μεγάλες υποθέσεις φοροδιαφυγής. Από το κόσκινο του εισαγγελέα Διαφθοράς θα περάσουν μία προς μία οι υποθέσεις που επανεξετάστηκαν κατά το χρονικό διάστημα από 1/8/2013 έως 31/7/2016 και για τις οποίες εκδόθηκε απόφαση για μείωση ή διαγραφή του καταλογισθέντος ποσού άνω των 150.000 ευρώ.
Αντικείμενο της εισαγγελικής έρευνας είναι να διακριβωθεί εάν οι επίμαχες αποφάσεις της ΔΕΔ στηρίχτηκαν πραγματικά σε νέα στοιχεία που προσκόμισαν οι προσφεύγοντες, τα οποία δικαιολογούν τις ιλιγγιώδεις μειώσεις ή τις διαγραφές, ή αν σημειώθηκαν και υπόγειες διεργασίες προς όφελος φοροφυγάδων και προς μεγάλη ζημία του ελληνικού δημοσίου.
Η αποκάλυψη ήρθε από… λίστες
Ολα ξεκίνησαν μετά το κομβικής σημασίας ερώτημα που απηύθυνε τον περασμένο Αύγουστο προς την τότε Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων (ΓΓΔΕ), νυν Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), ο οικονομικός εισαγγελέας Παναγιώτης Αθανασίου, το οποίο αφορούσε τα κριτήρια με βάση τα οποία εξετάζονται από τη ΔΕΔ οι προσφυγές που καταθέτουν, ως έχουν βεβαίως δικαίωμα, οι πολίτες κατά των προστίμων τα οποία τους καταλογίζουν οι φορολογικές αρχές (ΚΕΦΟΜΕΠ κ.λπ.).
Το ερώτημα του οικονομικού εισαγγελέα παρέμεινε αναπάντητο, όπως προκύπτει από την έγγραφη αλληλογραφία του με τη ΔΕΔ. Η φορολογική υπηρεσία όμως του απέστειλε τις λίστες (τρεις τον αριθμό) με τις περίπου 1.500 υποθέσεις που είχε διεκπεραιώσει και τα ποσά τα οποία τελικώς καταλόγιζε στους προσφεύγοντες.
Ο κ. Αθανασίου, εξετάζοντας αυτές τις λίστες στις οποίες αναγραφόταν το αρχικό πρόστιμο που είχε καταλογίσει το Κέντρο Ελέγχου Φορολογούμενων Μεγάλου Πλούτου (ΚΕΦΟΜΕΠ) και αυτό που τελικά παρέμενε μετά τη δεύτερη κρίση της ΔΕΔ, διαπίστωσε ότι σε πάρα πολλές περιπτώσεις υπήρχε τεράστια ψαλίδα ανάμεσα στα δύο νούμερα. Προέκυπτε δηλαδή διαγραφή ή μείωση μεγάλων ποσών ύψους εκατομμυρίων ευρώ που είχαν καταλογιστεί από τις φορολογικές αρχές αλλά όχι και το εάν είχαν γίνει μετά την προσκόμιση νέων στοιχείων και ποιων.
Είναι πολλά τα λεφτά
Από τις πιο κραυγαλέες περιπτώσεις για τις οποίες θα γίνει επανέλεγχος τώρα είναι οι διαγραφές εκατομμυρίων ευρώ στον Δημήτρη Κοντομηνά, σε μέλη της οικογένειας του Χρήστου Καλογρίτσα, στον Στέφανο Κωστούλα, γαμπρό της οικογένειας Χόντου, στον Παναγιώτη Μαρινόπουλο, της γνωστής οικογένειας και μέτοχο της πτωχευμένης πλέον ομώνυμης εταιρείας, στον Γιάννη Πάριο, στην Τζένιφερ-Ανδρονίκη Αθανασιάδη, στη Real Estate Holding Establishment κ.ά. (σχετικός πίνακας με τις πιο μεγάλες διαγραφές παρατίθεται στις επόμενες σελίδες).
Ενδεικτικά μόνο:
* Το ποσό που είχε καταλογιστεί στον Δ. Κοντομηνά από το ΚΕΦΟΜΕΠ ήταν 57.958.634,25 ευρώ, εκ των οποίων η ΔΕΔ διέγραψε 16.227.847,90.
* Τα ποσά που καταλόγισε το ΚΕΦΟΜΕΠ σε τέσσερα μέλη της οικογένειας του Χρ. Καλογρίτσα και στον πρώην σύζυγο της Κωνσταντίας Καλογρίτσα ανέρχονταν συνολικά σε περίπου 78 εκατ. ευρώ και η ΔΕΔ τα μείωσε στα 38 εκατ. ευρώ.
* Στην Αικατερίνη Μπουλινάκη το ΚΕΦΟΜΕΠ είχε καταλογίσει 1.095.323 ευρώ και η ΔΕΔ έριξε τον ποσό στα 100 ευρώ!
* Στον Π. Μαρινόπουλο έγινε από τη ΔΕΔ πλήρης διαγραφή ποσού 1.132.392 ευρώ.
* Στον Ιωάννη Βαρθακούρη (Πάριος) από 1.436.110 ευρώ που του είχε καταλογίσει το ΚΕΦΟΜΕΠ η ΔΕΔ μείωσε το ποσό στα 1.309 ευρώ.
Μετά τις διαπιστώσεις αυτές, η επόμενη κίνηση ήταν μονόδρομος για τον κ. Αθανασίου. Διαβίβασε όλα τα στοιχεία που του απεστάλησαν στην Εισαγγελία Διαφθοράς για ενδελεχή διερεύνηση της υπόθεσης.
Ο… εσωτερικός έλεγχος
Στο μεταξύ, και αφού η εισαγγελέας Διαφθοράς Ελένη Ράικου χρέωσε την υπόθεση στον επίκουρο εισαγγελέα Διαφθοράς Αντώνη Ελευθεριάνο, ο ίδιος ο Γιώργος Πιτσιλής, γενικός γραμματέας της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (τότε Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων) ενημέρωνε εγγράφως τόσο τον κ. Αθανασίου όσο και την κ. Ράικου (με κοινοποίηση στην εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ξένη Δημητρίου και στον υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο) ότι θα διενεργούνταν έκτακτος εσωτερικός έλεγχος σε όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες (ΚΕΦΟΜΕΠ, ΚΕΜΕΕΠ και ΔΕΔ) για την ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή των διαδικασιών ελέγχου και των διαδικασιών επίλυσης διαφορών.
Οι εισαγγελείς βέβαια από την πλευρά τους δεν επαφίενται –και ευλόγως– στα αποτελέσματα ενός εσωτερικού ελέγχου, που προφανώς διενεργείται από πρόσωπα τα οποία υπηρετούν στις υπό έλεγχο φορολογικές υπηρεσίες, αλλά σκοπεύουν, σύμφωνα με πληροφορίες του Documento, να ορίσουν ανεξάρτητους πραγματογνώμονες για να ελέγξουν όλα τα στάδια καταλογισμού των προστίμων.
Κι επειδή μήνες μετά ουδέν νεότερο στοιχείο έχει διαβιβαστεί στον εισαγγελέα Διαφθοράς, συντάχθηκε νέα κατεπείγουσα εισαγγελική παραγγελία για τη διαβίβαση των πλήρων φακέλων των επίμαχων υποθέσεων και όχι μόνο των πινάκων από τους οποίους προκύπτουν μεν οι τυχόν μειώσεις ή και διαγραφές αλλά όχι και τα στοιχεία που τις δικαιολογούν.
Εξωτερική απειλή οι εισαγγελείς!
Τα εύλογα ερωτήματα που ανακύπτουν από όλη αυτή την ιστορία, η οποία εκκρεμεί εδώ και μήνες, σχετίζονται με δυσλειτουργίες των φορολογικών υπηρεσιών που οδηγούν σε απίστευτα χρονοβόρες διαδικασίες, με μεγάλο χαμένο το δημόσιο ταμείο και σε πολλές περιπτώσεις εμπλεκόμενους πολίτες ή επιχειρήσεις οι οποίες βρίσκονται σε πολύχρονη ομηρία, κάτι που δεν θα συνέβαινε εάν υπήρχε ένας ενιαίος τρόπος ελέγχου.
Διαφαίνεται μάλιστα και μια τουλάχιστον επιφυλακτική στάση των ίδιων υπηρεσιών προς την Οικονομική Εισαγγελία.
Την ίδια ώρα, η σύσταση αυτοτελούς δομής, ο υποστηρικτικός δηλαδή μηχανισμός της Οικονομικής Εισαγγελίας για υποθέσεις φορολογικού και ποινικού ενδιαφέροντος, που θα έλυνε πολλά ζητήματα, εξακολουθεί να παραμένει κενό γράμμα, καθώς το επίμαχο «σχέδιο οδικού χάρτη» γράφεται και ξαναγράφεται ύστερα από διαφωνίες που φέρεται να προβάλλει σε επιμέρους ζητήματα η ΑΑΔΕ.
Εντύπωση πάντως και μεγάλα ερωτήματα για το πώς εκλαμβάνουν ορισμένοι παράγοντες τον θεσμικό και ουσιαστικό ρόλο των εισαγγελέων στον αγώνα για την πάταξη της φοροδιαφυγής προκαλεί και μια αχαρακτήριστη αναφορά που είχε συμπεριληφθεί σε πολυσέλιδο επιχειρησιακό σχέδιο της ΓΓΔΕ του 2016 (Διεύθυνση Στρατηγικού Σχεδιασμού και Οικονομικής Διοίκησης).
Σε έναν πίνακα όπου καταγράφονταν διάφορα συμπεράσματα αναφορικά με τη λειτουργία της ΓΓΔΕ, στο κεφάλαιο «Απειλές εξωτερικού περιβάλλοντος» γινόταν λόγος για παρεμβάσεις στο έργο της ΓΓΔΕ από εξωτερικούς φορείς στους οποίους συμπεριλαμβάνονταν… οι εισαγγελείς και ο γενικός επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης!
Σε επόμενη έκδοση η συγκεκριμένη «απειλή» είχε απαλειφθεί, προφανώς από κάποιους που αντελήφθησαν τι ζητήματα εγείρει μια τέτοια αναφορά.
To Documento, με αφορμή και τον εσωτερικό έλεγχο που διενεργείται, απευθύνθηκε στην ΑΑΔΕ με έγγραφο ερώτημα προς τον γενικό γραμματέα κ. Πιτσιλή εάν υπάρχουν ενδείξεις ότι έχουν σημειωθεί «λάθος χειρισμοί» στους επανελέγχους από τη ΔΕΔ.
Η απάντηση ήρθε από πηγές της ΑΑΔΕ, οι οποίες απλώς επιβεβαίωσαν το ρεπορτάζ. Μας ειπώθηκε συγκεκριμένα ότι «έχει διαταχθεί εσωτερικός έλεγχος παράλληλα στο ΚΕΦΟΜΕΠ, στο ΚΕΜΕΕΠ και στη ΔΕΔ. Ολοι οι έλεγχοι είναι ακόμη σε εξέλιξη και περιμένουμε τα αποτελέσματά τους».
Πλούσια αλληλογραφία και αποτέλεσμα μηδέν
Πολλά είναι τα ερωτήματα τα οποία προκύπτουν από την προσεκτική μελέτη των εγγράφων που έχουν ανταλλαγεί μεταξύ εισαγγελέων και εμπλεκόμενων υπηρεσιών.
Τον Αύγουστο του 2016 (29/8) με έγγραφό του προς την τότε Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων (νυν ΑΑΔΕ) και συγκεκριμένα προς τη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών, με κοινοποίηση και στον γενικό γραμματέα Δημοσίων Εσόδων, ο εισαγγελέας Οικονομικού Εγκλήματος Π. Αθανασίου ζητούσε να του χορηγηθούν «εντός τριών εργάσιμων ημερών» οι πράξεις των ελεγκτικών υπηρεσιών της φορολογικής διοίκησης (ΚΕΦΟΜΕΠ κ.λπ.) που επανεξέτασε η ΔΕΔ έπειτα από υποβολή ενδικοφανών προσφυγών των φορολογουμένων και για τις οποίες λήφθηκε κατά το χρονικό διάστημα 2013-16 απόφαση μείωσης ή και διαγραφής ποσού από 150.000 και πάνω.
Ειδικότερα ο οικονομικός εισαγγελέας ζητούσε:
* Τον αύξοντα αριθμό των υποθέσεων.
* Τον αριθμό και την ημερομηνία έκδοσης της πράξης προσδιορισμού του φόρου εισοδήματος, ΦΠΑ κ.λπ.
* Το όνομα ή την επωνυμία του καθ’ ου την πράξη με το ΑΦΜ του, το ποσό του φόρου εισοδήματος, ΦΠΑ κ.λπ. που προσδιορίστηκε με την πράξη, την ημερομηνία θεώρησης του σχετικού ελέγχου και την εκδούσα ελεγκτική υπηρεσία της φορολογικής διοίκησης (ΚΕΦΟΜΕΠ κ.λπ.).
* Τον αριθμό και την ημερομηνία υποβολής της ενδικοφανούς προσφυγής κατά των πράξεων καταλογισμού.
* Τον αριθμό και την ημερομηνία έκδοσης της σχετικής απόφασης της ΔΕΔ και το ποσό του φόρου εισοδήματος, ΦΠΑ κ.λπ. που προσδιορίστηκε με την απόφαση της ΔΕΔ.
Και όλα αυτά εφόσον με την απόφαση της ΔΕΔ μειώθηκε ή διαγράφηκε το ποσό που προσδιορίστηκε με την προσβαλλόμενη πράξη κατά 150.000 ευρώ και άνω.
Τέλος, ο οικονομικός εισαγγελέας ζητούσε –για προφανείς λόγους– να ενημερωθεί εάν οι ενδικοφανείς προσφυγές εξετάζονται αποκλειστικά με κριτήριο την ημερομηνία υποβολής, δηλαδή αυστηρά και μόνο κατά χρονολογική σειρά προτεραιότητας, ή και με άλλα κριτήρια και ποια είναι αυτά.
Η χρονοβόρα διαδικασία
Πέρασαν δύο μήνες, μέχρι η τότε ΓΓΔΕ (νυν ΑΑΔΕ) να απαντήσει (7/10) με έγγραφό της στο αίτημα του οικονομικού εισαγγελέα Π. Αθανασίου για παράδοση των στοιχείων που ζητούσε σχετικά με τις ελεγχόμενες υποθέσεις και τις διαφορές στα καταλογισθέντα πρόστιμα. Τον ενημέρωνε για τις… δυσκολίες που ανακύπτουν προκειμένου να απαντηθούν σε εύλογο χρόνο τα ερωτήματά του. Και αυτό επειδή δεν τηρείται αρχείο για τη διακριτή παρακολούθηση των στοιχείων που ζητούσε και άρα η εξαγωγή και η χορήγησή τους θα μπορούσαν να γίνουν μόνο μετά την προσεκτική ανάγνωση της κάθε απόφασης.
Δεδομένου όμως –όπως τονιζόταν στην απάντηση προς τον οικονομικό εισαγγελέα, με κοινοποίηση και προς την εισαγγελέα Αρείου Πάγου, την εισαγγελέα Διαφθοράς και τον υπουργό Οικονομικών– του πλήθους των σχετικών υποθέσεων, θα έπρεπε να δεσμευθεί εξειδικευμένο προσωπικό για ικανό χρονικό διάστημα και ως εκ τούτου η διαδικασία θα ήταν ιδιαιτέρως χρονοβόρα.
Τον ενημέρωναν λοιπόν ότι μπορούν να του διαβιβάσουν άμεσα όλο το φυσικό αρχείο με τα αντίγραφα όλων των διερευνώμενων αποφάσεων της ΔΕΔ και του συνέστηναν για αποτελεσματικότερη συνεργασία να τους γνωστοποιήσει τους λόγους για τους οποίους ζητεί τις συγκεκριμένες πληροφορίες. Εάν δηλαδή η έρευνά του αφορά τυχόν συγκεκριμένες υποθέσεις στο πλαίσιο προκαταρκτικής εξέτασης για να του παρασχεθούν στοιχεία κατά προτεραιότητα.
Το έγγραφο έφερε την υπογραφή του (και νυν) γενικού γραμματέα Γεώργιου Πιτσιλή.
Χαρακτηριστικές περιπτώσεις «ελάφρυνσης» προστίμων
Από όλες τις υποθέσεις που αναγράφονται στην τελευταία λίστα, ο εισαγγελέας θα ερευνήσει όσες αφορούν μείωση προστίμου από 150.000 ευρώ και πάνω. Το Documento δημοσιεύει ενδεικτικά τις περιπτώσεις που οι μειώσεις ξεπερνούν τις 500.000 ευρώ.
1. Οι φάκελοι που έχουν εκκαθαριστεί από τη ΔΕΔ και διαβιβάστηκαν στον οικονομικό εισαγγελέα αφορούν περίπου 1.500 περιπτώσεις φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων. Ανάλογα με το χρονικό διάστημα της εκκαθάρισης, συμπεριλήφθηκαν σε τρεις μεγάλες λίστες. Η τελευταία από αυτές, που είναι στη διάθεση του Documento, αφορά το πιο πρόσφατο χρονικό διάστημα και περιλαμβάνει 467 περιπτώσεις.
2. Από τις 467 περιπτώσεις θα επανελεγχθούν όλες όσες παρουσιάζουν απόκλιση 150.000 ευρώ και πάνω από τον αρχικό καταλογισμό του ΚΕΦΟΜΕΠ στον δεύτερο της ΔΕΔ. Ανάμεσα σε αυτές τις περιπτώσεις (οι περισσότερες) περιλαμβάνονται και μειώσεις ή πλήρεις διαγραφές και ιλιγγιωδών ποσών, που ανέρχονται ακόμη και σε εκατομμύρια ευρώ.
3. Σε 70 περιπτώσεις τα ποσά που καταλόγισε το ΚΕΦΟΜΕΠ μηδενίστηκαν μετά τον έλεγχο της ΔΕΔ. Το συνολικό χρηματικό ποσό που σβήστηκε από τους μηδενισμούς ανέρχεται σε 24.251.000 ευρώ. Σε 73 περιπτώσεις η ΔΕΔ μείωσε τα ποσά μέχρι και 50.000 ευρώ, σε 44 περιπτώσεις οι μειώσεις είναι από 50.000 ως 200.000 ευρώ, σε 45 περιπτώσεις τα πρόστιμα που σβήστηκαν ξεκινούν από 200.000 και φτάνουν μέχρι τις 500.000 ευρώ και σε 23 περιπτώσεις το ποσό της μείωσης ξεκινά από 500.000 και φτάνει στο 1 εκατομμύριο ευρώ. Τέλος, υπάρχουν και 24 περιπτώσεις στις οποίες οι μειώσεις των αρχικών προστίμων ξεπερνούν κατά περίπτωση το 1 εκατομμύριο, φτάνοντας μέχρι και τα 26 εκατ. ευρώ.
Η συνολική διαφορά των προστίμων που επέβαλε το ΚΕΦΟΜΕΠ συγκριτικά με τα αντίστοιχα που επιβλήθηκαν από τη ΔΕΔ ανέρχεται σε περίπου 137.401.000 ευρώ.
