Η κατάσταση δυσκολεύει ακόμη περισσότερο λόγω της μειωμένης παραγωγής λιγνίτη
Στο ίδιο έργο θεατές κινδυνεύουν να βρεθούν οι καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου στην Ελλάδα. Το πάθημα από τον χειμώνα του 2017 δεν έγινε μάθημα, όταν το εθνικό σύστημα τέθηκε τότε σε συναγερμό λόγω της αυξημένης κατανάλωσης φυσικού αερίου, χωρίς να υπάρχουν οι αντίστοιχες αποθηκευτικές υποδομές που θα εξασφάλιζαν τις απαραίτητες ποσότητες για την κάλυψη των αναγκών.
Eτσι, αυτές τις ημέρες, ακριβώς δύο χρόνια μετά, ο διαχειριστής του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου καταγράφει καταναλώσεις-ρεκόρ όλων των εποχών, χωρίς να έχουν ληφθεί τα απαιτούμενα μέτρα ώστε να εξασφαλιστεί η ασφάλεια εφοδιασμού της χώρας.
Η απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας να δεσμευθούν ποσότητες Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG) στη δεξαμενή της Ρεβυθούσας από τους ηλεκτροπαραγωγούς έχει προκαλέσει συμφόρηση στην ομαλή τροφοδοσία του συστήματος, ενώ κανείς δεν θέλει να φανταστεί το σενάριο της διακοπής των ροών από την Τουρκία ή τη Βουλγαρία, πράγμα που έχει συμβεί στο παρελθόν με πολύ σοβαρές επιπτώσεις.
Η κατάσταση δυσκολεύει ακόμη περισσότερο λόγω της μειωμένης παραγωγής λιγνίτη, κάτι που οδηγεί τις μονάδες της ΔΕΗ σε καθεστώς μειωμένης λειτουργίας ή ακόμη και εκτός λειτουργίας. Ετσι, το βάρος πέφτει στις μονάδες φυσικού αερίου, οι οποίες την προηγούμενη εβδομάδα είχαν παραγωγή 50% μεγαλύτερη σε σχέση με τις λιγνιτικές.
Από τα στοιχεία της αγοράς προκύπτει ότι οι πολύ χαμηλές θερμοκρασίες της προηγούμενης εβδομάδας οδήγησαν σε αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας κατά 6,6% και σε άνοδο της μέσης Οριακής Τιμής Συστήματος (ΟΤΣ) κατά 6,1% σε εβδομαδιαία βάση, ενώ, από την άλλη μεριά, οι εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκαν κατά σχεδόν 50%, λόγω μεγάλης ζήτησης και στα γειτονικά κράτη, όπου επικρατούσαν παρόμοιες καιρικές συνθήκες.
Τα καιρικά φαινόμενα αλλάζουν και γίνονται αστάθμητα λόγω της κλιματικής αλλαγής. Την ώρα που η Αυστραλία υποφέρει από πρωτόγνωρους καύσωνες, η Ευρώπη βουλιάζει στο χιόνι, θρηνώντας από την αρχή της χρονιάς 21 θύματα από χιονοστιβάδες.
Καμία χώρα, όμως, δεν επιτρέπεται να επαφίεται στις ευνοϊκές μετεωρολογικές συνθήκες για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της. Αντίθετα, πρέπει να εκπονεί εγκαίρως έναν στρατηγικό σχεδιασμό για την ενεργειακή ασφάλεια και ανεξαρτησία της.
Η επαπειλούμενη νέα ενεργειακή κρίση, μόλις δύο χρόνια μετά την προηγούμενη και χωρίς αυτή τη φορά να υπάρχουν προβλήματα στην Κεντρική Ευρώπη (τον χειμώνα του 2017 είχαν βγει εκτός λειτουργίας οι πυρηνικοί σταθμοί στη Γαλλία), φέρνει και από αυτή την άποψη στο προσκήνιο το σημαντικό έργο της Πλωτής Μονάδας LNG (FSRU) στην Αλεξανδρούπολη, το οποίο θα αποτελέσει μια πρόσθετη δεξαμενή ασφαλείας για την απρόσκοπτη παροχή φυσικού αερίου στην Ελλάδα.
Πέραν όμως της αντιμετώπισης κρίσεων που οφείλονται σε δυσμενείς καιρικές συνθήκες, η Πλωτή Μονάδα LNG της Αλεξανδρούπολης θα συμβάλει ουσιαστικά στην ενεργειακή ασφάλεια της Ελλάδας και σε περίπτωση διακοπής της λειτουργίας κάποιων αγωγών λόγω βλάβης, ανωτέρας βίας ή τρομοκρατικών χτυπημάτων. Είναι διεθνώς αποδεκτό ότι η μεταφορά LNG με πλοία είναι ασφαλέστερη και πιο ευέλικτη σε σχέση με τη μεταφορά φυσικού αερίου μέσω αγωγών. Ακόμη, ειδικά για τη χώρα μας θα πρέπει να ληφθεί επιπλέον υπόψη ότι, μετά το 2021, όλοι οι αγωγοί φυσικού αερίου προς την Ελλάδα θα διέρχονται μέσω Τουρκίας.
Η Τουρκία, παρόλο που μέσω αυτής θα διέρχονται οι περισσότεροι νέοι αγωγοί φυσικού αερίου (TANAP, Turkish Stream), έχει ήδη στα παράλιά της εγκατεστημένες και σε λειτουργία τρεις μονάδες FSRU, ώστε να εξασφαλίζει αφενός την ασφάλεια τροφοδοσίας σε φυσικό αέριο και αφετέρου να έχει την ευελιξία να επιλέγει μέσα από ένα πλήθος προμηθευτών, αυξάνοντας τον ανταγωνισμό και επιτυγχάνοντας καλύτερες τιμές.
Στη Γερμανία, επίσης σταυροδρόμι αγωγών φυσικού αερίου, ήδη ξεκινούν την υλοποίηση του πρώτου FSRU της χώρας. Η Κροατία προετοιμάζεται για τη λειτουργία αντίστοιχης μονάδας στο Κερκ, ενώ εκείνο που έχει προκαλέσει παγκόσμιο ενδιαφέρον είναι ότι ακόμη και η μεγαλύτερη παραγωγός φυσικού αερίου στον κόσμο, η Ρωσία, εγκατέστησε ένα FSRU στην περιοχή του Καλίνινγκραντ, ώστε να εξασφαλίσει τον αδιάκοπο εφοδιασμό της στρατηγικής αυτής περιοχής με φυσικό αέριο σε περίπτωση διακοπής της ροής μέσω αγωγών.
Και βέβαια, πέρα από την ασφάλεια εφοδιασμού, οι επενδύσεις σε Πλωτές Μονάδες LNG έχουν και σοβαρά οικονομικά πλεονεκτήματα, αφού είναι χαμηλότερου κόστους σε σχέση με αγωγούς μήκους χιλιάδων χιλιομέτρων, σε αρκετές περιπτώσεις και με υποθαλάσσια τμήματα, οι οποίοι μάλιστα τις περισσότερες φορές σε αναγκάζουν εν συνεχεία να αγοράζεις και από έναν συγκεκριμένο προμηθευτή. Τα FSRUs, από την άλλη πλευρά, σου δίνουν τη δυνατότητα επιλογής πολλών προμηθευτών, με συνέπεια τον ανταγωνισμό στις τιμές προς τον τελικό καταναλωτή. Παράδειγμα, η Λιθουανία, η οποία, θέτοντας σε λειτουργία το 2014 το FSRU στην Κλαϊπέντα, κατάφερε να μειώσει τις τιμές εισαγωγής του φυσικού αέριου κατά 30%.
