Τις μέρες που η παγκόσμια οικονομική ελίτ συγκεντρωνόταν στο Νταβός της Ελβετίας –απόντων πολλών πολιτικών ηγετών, οι οποίοι είχαν άλλα προβλήματα να λύσουν– δινόταν στη δημοσιότητα και η έκθεση της οργάνωσης Oxfam για την παγκόσμια ανισότητα. Είκοσι έξι ζάμπλουτοι άνθρωποι διαθέτουν περιουσία ίση με την περιουσία του μισού πληθυσμού της Γης, ενώ ο πλούτος της τάξης των δισεκατομμυριούχων αυξάνεται καθημερινά κατά 2,5 δισεκατομμύρια δολάρια.
Σ’ αυτό το φόντο οι εκπρόσωποι του χρηματοπιστωτικού τομέα, των «επενδυτών» και όσων παίρνουν τις οικονομικές (και επιβάλλουν τις πολιτικές) αποφάσεις εξέφρασαν την ανησυχία τους για την αυξανόμενη πολιτική πόλωση, για την αστάθεια του παγκόσμιου συστήματος και την «άνοδο του λαϊκισμού», ο οποίος, όπως ειπώθηκε, διαβρώνει τα θεμέλια της δημοκρατίας.
Και ποια είναι η απάντηση αυτής της «παγκόσμιας ηγεσίας»-ελίτ; Η χρήση μιας γλώσσας που συχνά περιλαμβάνει φράσεις όπως «ανάγκη αλλαγής του κόσμου» ή «να κάνουμε τον κόσμο μας ένα καλύτερο μέρος για να ζεις» («making the world a better place to live»). Και φυσικά στην πρωτοπορία της καλής μάχης για την αλλαγή θα βρίσκεται αυτή η ίδια ελίτ.
Ιδρύματα όπως το Clinton Global Initiative (Μπιλ Κλίντον), το Aspen Institute, το Rockfeller Foundation ή η κακόφημη τράπεζα Goldman Sachs (με ειδίκευση στο να μετατρέπει υπαλλήλους της σε πρωθυπουργούς, όπως ο Μόντι και ο Παπαδήμος) επιχειρούν να μας πείσουν ότι ένας νέος κόσμος είναι εφικτός. Ομως ένας κόσμος στον οποίο κανένα από τα συμφέροντά τους δεν θα θιγεί. Θυμίζουν τη ρήση του πρίγκιπα Ντον Φαμπρίτσιο από τον «Γατόπαρδο» του Λαμπεντούζα, ο οποίος, βλέποντας την κοινωνική του τάξη να δύει, ενόψει της ενοποίησης της Ιταλίας, δηλώνει με νόημα: «Εάν θέλουμε να μείνουν τα πράγματα ακριβώς όπως έχουν, τότε πρέπει να αλλάξουν».
Από κοντά και οι «φιλάνθρωποι» του πλούτου, όπως ο Μπιλ Γκέιτς, οι οποίοι υψώνουν τη σημαία του ανθρωπισμού και της «εταιρικής κοινωνικής ευθύνης», δίνοντας «κάτι» από την περιουσία τους για να μην τους πειράξουν την υπόλοιπη. Κάποιοι άλλοι -όπως ο Ελον Μασκ- εξαργυρώνουν το δικαίωμά τους στον πλούτο με αντάλλαγμα την ελπίδα μιας τεχνολογικής ουτοπίας από την οποία δήθεν θα ωφεληθεί η «ανθρωπότητα».
Πίσω απ’ όλα αυτά κρύβεται η βαθιά ανησυχία τους για την αυξανόμενη πόλωση και τον διχασμό του κόσμου. Ο φόβος ότι το μη προνομιούχο κομμάτι του μπορεί να γίνει μια εύφλεκτη ύλη και ένας ανεξέλεγκτος παράγοντας των εξελίξεων. Η απουσία του Μακρόν και της Μέι από το Νταβός το πιστοποιεί. Οσο για την υποκριτική έγνοια τους για την «άνοδο του λαϊκισμού»; Μην ανησυχείτε. Οπως λέει ο οικονομικός αναλυτής Αντίτια Τσακραμπόρτι, «οι σούπερ πλούσιοι δεν μισούν όλους τους λαϊκιστές – μόνο εκείνους που αρνούνται να τους κάνουν πλουσιότερους»!
Η οικονομική και τεχνολογική αλλαγή αναμφίβολα δημιουργεί πλούτο, όμως οι ισχυροί του χρήματος και της πολιτικής τον καρπώνονται αποκλειστικά, αφήνοντας το μεγαλύτερο τμήμα της κοινωνίας στην απλή επιβίωση και στη φτώχεια. Δεν μπορούμε να αφήσουμε την αναγκαία σήμερα κοινωνική αλλαγή στα χέρια αυτών που την καταστρέφουν συνειδητά και καθολικά. Κάθε αλλαγή οφείλει να είναι προϊόν κινητοποίησης της κοινωνίας και όχι αντικείμενο δημόσιων σχέσεων στο κάθε Νταβός.
