Η αριστεία την οποία επικαλείται συχνά ο πρόεδρος της ΝΔ Κυριάκος Μητσοτάκης αναμφίβολα τον χαρακτηρίζει ως δανειολήπτη και συναλλασσόμενο με τις τράπεζες.
Ο Κυρ. Μητσοτάκης, παρότι ανήκει σε μια από τις πιο πλούσιες οικογένειες της Ελλάδας, κατάφερε να πάρει δάνεια για την επιχείρηση Κήρυξ ΑΕ, της οποίας πλειοψηφικός μέτοχος είναι ο ίδιος, και αφενός να μην πληρώνει ούτε ένα ευρώ για κάποια από αυτά για έντεκα χρόνια, αφετέρου να κάνει ρυθμίσεις που δεν είναι συνήθεις για το επιχειρηματικό γίγνεσθαι.
Η ίδια η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) σε πόρισμά της αναφέρει ότι «για τη χορήγηση του δανείου εφαρμόστηκαν διαδικασίες αξιολόγησης και υπήρξαν παραλείψεις της τράπεζας, πιστοδοτικών και λειτουργικών παραγόντων, οι οποίες απείχαν τουλάχιστον της συνήθους τραπεζικής πρακτικής». Το χειρότερο είναι ότι όλα αυτά τα περίεργα και πιθανόν παράνομα, που συνιστούν έτσι κι αλλιώς τραπεζικό σκάνδαλο χορήγησης τριών εκατ. ευρώ, συνέβησαν για να εισπράξει χρήματα μια εταιρεία που είχε πέσει έξω και την εποχή που άρχισε να παίρνει τα δάνεια είχε συσσωρεύσει ζημίες άνω του ενός εκατομμυρίου ευρώ. Η δανειοδότηση συνεχίστηκε και όταν η Κήρυξ ΑΕ, η οποία εξέδιδε την εφημερίδα «Κήρυκας Χανίων», σταμάτησε κάθε εκδοτική δραστηριότητα.
Περίεργη –σίγουρα ζηλευτή– είναι και η διαδικασία ρύθμισης αυτών των δανείων, τα οποία φαίνεται ότι ρυθμίζονται όταν εξαγγέλλεται η σύσταση επιτροπής της Βουλής για την εξέταση δανείων στα ΜΜΕ. Ο Κυρ. Μητσοτάκης και η εταιρεία του για έντεκα χρόνια δεν πληρώνουν, το δάνειο δεν καταγγέλλεται και ρυθμίζεται μόλις πρόσφατα, με αποπληρωμή και με δικαίωμα και πάλι του κ. Μητσοτάκη να κάνει νέα ρύθμιση. Αναμφίβολα επιχειρηματική αριστεία, η οποία πρέπει να συγκινήσει τους εισαγγελείς.
Ενα δάνειο, μα τι δάνειο!
Η εταιρεία του Κυρ. Μητσοτάκη, Κήρυξ ΑΕ, στην οποία συμμετέχουν επίσης ο πατέρας του Κωνσταντίνος Μητσοτάκης και μέλη της οικογένειας, έχει πάρει από την Πειραιώς και την Παγκρήτια Συνεταιριστική Τράπεζα συνολικά πέντε δάνεια.
Η Πειραιώς δίνει δάνειο 300.000 ευρώ στην Κήρυξ ΑΕ τον Απρίλιο του 2005, ως κεφάλαιο κίνησης, με διάρκεια αποπληρωμής δυόμισι χρόνων και περίοδο χάριτος έξι μηνών. Τον Ιούνιο του 2005 κλείνει η εφημερίδα «Κήρυκας Χανίων», την οποία εκδίδει η εταιρεία, ενώ είναι γνωστό στα Χανιά (και πολύ περισσότερο στην τράπεζα) ότι η εταιρεία έχει ζημίες και οφειλές προς το δημόσιο.
Οι εξασφαλίσεις που παίρνει η τράπεζα είναι προβληματικές. Δεν απαιτεί να μπει ως εξασφάλιση το ιδιόκτητο κτίριο της εταιρείας στο οποίο στεγάζεται η εφημερίδα, αλλά ένα άλλο ακίνητο, το οποίο έχει ήδη βάρη υποθήκης από άλλο δάνειο της Παγκρήτιας. Πρόκειται για ακίνητο στα περίχωρα των Χανίων, στην περιοχή Νεροκούρος. Το υπό υποθήκη ακίνητο αποτιμάται σε 324.000 ευρώ αλλά η υπάρχουσα υποθήκη είναι 160.000, οπότε πρακτικά η Πειραιώς δίνει δάνειο 300.000 ευρώ με υποθήκη μόλις 164.000. Ως περαιτέρω εγγύηση δίνεται η υπογραφή του επίτιμου προέδρου της ΝΔ Κων. Μητσοτάκη. Η τράπεζα για κάποιο λόγο τη θεωρεί περιουσιακό στοιχείο, αλλά δεν αρκεί για να πληρώσει από μόνη της τα δάνεια.
Ετσι, η εταιρεία, δηλαδή πρακτικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης και η οικογένειά του, τα επόμενα χρόνια δεν πληρώνουν ούτε ένα ευρώ, αλλά η τράπεζα περιέργως δεν καταγγέλλει το δάνειο.
Η υπόθεση του δανείου φτάνει στην επιτροπή της Βουλής που εξετάζει τα δάνεια που δόθηκαν στα ΜΜΕ, μέσα από την ανάλυση που κάνει η Τράπεζα της Ελλάδος στην έκθεσή της που συντάχθηκε με εισαγγελική εντολή (12919/18.5.2015). Η τράπεζα αναγκάζεται να παραδώσει στοιχεία για το δάνειο στη Βουλή, από τα οποία προκύπτει ότι «από το 2007 που έληξε ο συμβατικός χρόνος του δανείου μέχρι τις 2/11/2016 που καταγγέλθηκε το δάνειο δεν καταβλήθηκε ούτε ένα ευρώ» (σχόλιο του βουλευτή Σπύρου Λάππα για το έγγραφο 254 της επιτροπής).
Σκανδαλώδης είναι όμως και η ρύθμιση του δανείου. Τα χρέη στην Τράπεζα Πειραιώς το 2016 έχουν φτάσει τις 718.132 ευρώ και η τράπεζα ρυθμίζει το δάνειο, δίνοντας τη δυνατότητα στον Κ. Μητσοτάκη και στην εταιρεία του να δίνουν 3.000 ευρώ τον μήνα για δύο χρόνια. Με τη λήξη της σύμβασης, στις 2/11/2018, ο οφειλέτης Μητσοτάκης θα καταβάλει ποσό 646.132 ευρώ ή θα ζητήσει νέα ρύθμιση, όπως προβλέπει η σύμβαση. Αναμφίβολα πρόκειται για πρωτοφανή ρύθμιση, που δεν απευθύνεται σε άπορους αλλά σε αυτή την κατηγορία που ο Γιάννης Στουρνάρας περιέγραψε στη Βουλή ως «στρατηγικούς κακοπληρωτές», δηλαδή αυτούς που μπορούν να πληρώσουν αλλά δεν το κάνουν.
Τα δάνεια της Παγκρήτιας
Η μεγάλη συνεταιριστική τράπεζα της Κρήτης, η Παγκρήτια, έχει δώσει τέσσερα δάνεια στον «Κήρυκα Χανίων» του Κυρ. Μητσοτάκη. Τα τρία από αυτά αφότου έχει ήδη κλείσει η εφημερίδα. Σύμφωνα με τους ανθρώπους της εταιρείας, «από το 2004, το καταστατικό της εταιρείας είχε αλλάξει, συμπεριλαμβάνοντας δραστηριότητες πέραν των εκδόσεων». Το μεγάλο μέρος των δανείων φαίνεται πως δόθηκε για την ανέγερση κτιρίου στα Χανιά, στο οποίο στεγάζεται κατάστημα της γνωστής αλυσίδας Marks and Spencer. Ποσό όμως 554.000 ευρώ, σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν κατατεθεί στην επιτροπή της Βουλής, έχουν χρησιμοποιηθεί για λόγους άλλους από αυτούς για τους οποίους εγκρίθηκε το δάνειο.
Τόσο η εκταμίευση των δανείων όσο και όσα ακολούθησαν, με κατάληξη τη ρύθμιση που έγινε και σε αυτά, αποτελούν «ασυνήθιστη» τραπεζική πρακτική, όπως κομψά διατυπώνεται στα έγγραφα της ΤτΕ.
Η Κήρυξ ΑΕ παίρνει το πρώτο δάνειο από την Παγκρήτια, ύψους 120.000 ευρώ, το 2004, με προσημείωση ακινήτου στον Νεροκούρο Χανίων. Τον Ιούνιο του 2005, ενώ δηλαδή η εταιρεία είναι ζημιογόνα και ήδη επιβαρυμένη με δάνειο 300.000 ευρώ από την Πειραιώς, δίνεται νέο δάνειο 1.300.000 ευρώ για την ανέγερση τετραώροφου συγκροτήματος στο κέντρο των Χανίων. Ως υποθήκη μπαίνει το ίδιο το κτίριο και τα μελλοντικά μισθώματα.
Βάσει της σύμβασης, το δάνειο πρέπει να εκταμιεύεται σταδιακά, ανάλογα με την εξέλιξη των εργασιών ανέγερσης. Το 2008, όμως, ενώ έχει αποπερατωθεί μικρό τμήμα του έργου, σύμφωνα με τα στοιχεία της επιτροπής της Βουλής εκταμιεύεται το σύνολο σχεδόν του δανείου (1.144.000 ευρώ). Η Παγκρήτια Τράπεζα μάλιστα προχωρά και σε τρίτο δάνειο 850.000 ευρώ προς την εταιρεία Κήρυξ ΑΕ, παρότι οι όροι της προηγούμενης σύμβασης δεν είχαν εκπληρωθεί. Διευθύνων σύμβουλος και πρόεδρος στον «Κήρυκα Χανίων» την επίμαχη περίοδο είναι ο Ευάγγελος Σπανουδάκης, ο οποίος ταυτόχρονα ήταν πρόεδρος στην εταιρεία Ανάπτυξη ΑΕ, στην οποία μετείχε και η Παγκρήτια Συνεταιριστική Τράπεζα.
Το σύνολο αυτών των δανείων ρυθμίστηκε τον Αύγουστο του 2016, με χρόνο αποπληρωμής 23 έτη και η Κήρυξ ΑΕ πήρε κεφάλαιο κίνησης 120.000 ευρώ μετά την υπογραφή.
Η οικογένεια Μητσοτάκη φαίνεται μέσω της Κήρυξ ΑΕ να χρωστάει 2.783.000 ευρώ για δάνεια που δόθηκαν με παρατυπίες και πρωτοφανείς διευκολύνσεις, οι οποίες φυσικά δεν δίνονται σε επιχειρήσεις που πραγματικά έχουν ανάγκη για να μην κλείσουν. Επί έντεκα χρόνια η οικογένεια δεν πλήρωσε ούτε ένα ευρώ για το δάνειο των 300.000 ευρώ από την Πειραιώς και παρ’ όλα αυτά το δάνειο δεν καταγγέλθηκε. Προφανώς πρόκειται για αριστεία στη διαχείριση χρεών. Το θέμα είναι αν ο Κυρ. Μητσοτάκης εννοεί έτσι την επιχειρηματικότητα, η οποία μάλλον προϋποθέτει να λέγεσαι Μητσοτάκης.
