Επιστολή με θέμα «Σχετικά με την Αγία Σοφία Τραπεζούντας» απέστειλαν οι Έλληνες αρχαιολόγοι, προς:
Την Τουρκική Δημοκρατία / Γενική Διεύθυνση Βακουφίων
Και κοινοποίησή της προς
Τουρκική Δημοκρατία / Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού
Τουρκικό Τεχνικό Επιμελητήριο / (Παράρτημα Τραπεζούντας)
Πρεσβεία της Τουρκίας στην Αθήνα
Ελληνική Δημοκρατία / Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού
Γραφείο Υπουργού, Γραφείο Υφυπουργού, Γραφείο Γεν. Γραμματέως, Γραφείο Γενικής Διευθύντριας Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς
Ελληνική Δημοκρατία / Υπουργείο Εξωτερικών
Γραφείο Υπουργού, Α4 Δ/νση Τουρκίας
Ελληνική Εθνική Επιτροπή UNESCO
Μέλη ΣΕΑ
Και ΜΜΕ
Στην επιστολή τους αναφέρουν:
«Παρακολουθώντας το ζήτημα της μετατροπής της Αγίας Σοφίας Τραπεζούντας σε τζαμί, ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων εκφράζει την ανησυχία του για την αλλαγή του καθεστώτος χρήσης του εν λόγω μνημείου που έως το 2013 λειτουργούσε ως μουσείο.
Όπως γνωρίζετε, η Αγία Σοφία Τραπεζούντας αποτελεί ένα εξέχον βυζαντινό μνημείο του Πόντου, ίδρυμα του Μανουήλ Α΄ Κομνηνού (1238-1263), διακοσμημένο με μοναδικής τέχνης τοιχογραφίες. Αποτελεί αντιπροσωπευτικό μνημείο όχι μόνο για την ιστορία και τον πολιτισμό της Τουρκίας, αλλά και για όλον τον κόσμο.
Θα θέλαμε να σημειώσουμε ότι η Αγία Σοφία δεν μετατράπηκε σε τζαμί αμέσως μετά την κατάληψη της Τραπεζούντας από τους Οθωμανούς το 1461, αλλά, σύμφωνα με ιστορικές πηγές, το τελευταίο τρίτο του 16ου αιώνα και ενώ τα παρακείμενα κτήρια του μοναστηριού εξακολουθούσαν να χρησιμοποιούνται για αρκετά χρόνια μετά από μοναχούς. Επομένως, ο συχνά διατυπωμένος συσχετισμός του μνημείου με το πρόσωπο του Μωάμεθ Β΄ του Πορθητή δεν είναι βάσιμος.
Παράλληλα, η περιορισμένη πρόσβαση των επισκεπτών στην Αγία Σοφία, μετά την επαναφορά της θρησκευτικής χρήσης σε αυτήν το 2013, τους αποκλείει από την δυνατότητα κατανόησης και απόλαυσης του μνημείου. Θα θέλαμε να υπογραμμίσουμε ότι, σύμφωνα με τους διεθνείς κανόνες, κάθε χώρα θα πρέπει να προσφέρει καθολική πρόσβαση στα πολιτιστικά αγαθά και μνημεία της επικράτειάς της.
Επιπλέον, εκφράζουμε την αγωνία μας για το μέλλον αυτού του μοναδικού αυτού κτηρίου, με αφορμή δημοσιεύματα για νέες επικείμενες εργασίες στο μνημείο, με τις οποίες θα αλλοιωθεί περαιτέρω ο αυθεντικός ιστορικός χαρακτήρας του.
Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων ζητεί από την Υπηρεσία σας η Αγία Σοφία Τραπεζούντας να επανέλθει στο καθεστώς των μουσείων, ώστε όλοι οι επισκέπτες να έχουν ελεύθερη πρόσβαση σε αυτό το εμβληματικό μνημείο της Τουρκίας, χωρίς να υποτιμάται ή να αλλοιώνεται η ιστορική και καλλιτεχνική του αξία.
Για το Διοικητικό Συμβούλιο του ΣΕΑ,
Η Πρόεδρος Σταματία Μαρκέτου
Ο Γενικός Γραμματέας Θεμιστοκλής Βάκουλης».
ΠΗΓΗ: ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΩΝ, 28.5.2019, αρ. πρωτ.: 529.
