Του Γιώργου Λεκάκη
Μια κοινή αποστολή υποβρύχιας αρχαιολογίας Αλβανίας-Αμερικής βρήκε 22 αμφορείς, ηλικίας τουλάχιστον 2.500 ετών, στο Ιώνιο (και όχι Ιόνιο) Πέλαγος στις αλβανικές ακτές, οι οποίοι θα μπορούσαν να αποδοθούν σε ένα αρχαίο ναυάγιο.
Το ερευνητικό σκάφος «Hercules» / “Ηρακλής” του Ναυτικού Ιδρύματος RPM εδήλωσε την περασμένη Παρασκευή 12 Ιουλίου 2019 ότι βρήκε 22 αμφορείς – με ένα στενό λαιμό, που χρησιμοποιούνταν για το κρασί ή έλαιο – σε βάθος 40-60 μ., διάσπαρτους γύρω από τον πυθμένα, κοντά σε βραχώδεις ακτές της χερσονήσου Καραμπουρούν.
Ο αρχαιολόγος Mateusz Polakowski εδήλωσε ότι πιστεύει ότι οι αμφορείς, είναι κορινθιακοί (τύπου Α) και χρονολογούνται μεταξύ του 7ου και του 5ου αιώνα π.Χ.
«Εάν βρεθούν και τα απομεινάρια ενός ναυαγίου, θα έχει ανακαλυφθεί το πιο αρχαίο πλοίο, που ταξίδεψε ποτέ κατά μήκος των αλβανικών ακτών», εδήλωσε ο κ. Polakowski.
Ο πρόεδρος του RPM, James Goold, θεώρησε την περιοχή ως «μία από τις σημαντικότερες από όλες τις ανακαλύψεις μας… (και) θα είναι πολύ σημαντική από ιστορική και αρχαιολογική άποψη», εάν επιβεβαιωθεί ναυάγιο.
Ο Αλβανός αρχαιολόγος Neritan Ceka εδήλωσε ότι παρόμοιοι αμφορείς από την κορινθιακή (τότε) Κέρκυρα έχουν βρεθεί στο Δυρράχιο και την Απολλωνία, και σε άλλες περιοχές εσωτερικά της Β. Ηπείρου (νυν Αλβανίας), κάτι που δείχνει το εντατικό εμπόριο κατά το δεύτερο μισό του 7ου αιώνα π.Χ. κατά μήκος των αλβανικών ακτών.
Από το 2004, η RPM έχει χαρτογραφήσει τον θαλάσσιο βυθό της Αλβανίας για τα αρχαία και σύγχρονα ναυάγια, με σχέδιο να ανοίξει ένα «υποβρύχιο μουσείο στην δυτική Αλβανία»… – σ.σ.: Κάτι για το οποίο έχει καθυστερήσει πολύ η Ελλάδα, έχοντας πολύ σημαντικότερους υποβρύχιους ιστορικούς χώρους από την Αλβανία… – βλ. Γ. Λεκάκης «Αρχαία και σύγχρονα ναυάγια των ελληνικών θαλασσών».
«Θα ήταν σίγουρα μια εξαιρετική αφετηρία για ένα εθνικό πρόγραμμα γύρω από το οποίο θα δημιουργηθεί ένα μουσείο και θα δείξει τον κεντρικό ρόλο της περιοχής όπου σήμερα κείται η Αλβανία στην αρχαιότητα», εδήλωσε ο κ.Goold.
Ο κ. N. Ceka δήλωσε ότι οι αλβανικές Αρχές σχεδιάζουν ένα νέο τετραετές έως πενταετές πρόγραμμα με την RPM και το μη κερδοσκοπικό Ινστιτούτο Ναυτικής Αρχαιολογίας με έδρα το Τέξας, για να διερευνήσουν τις δυνατότητες ανασκαφής ναυαγίων, μια οικονομικά δαπανηρή και επιστημονικά λεπτή διαδικασία.
Η έρευνα στην Αλβανία έχει μέχρι στιγμής αποκαλύψει 28 περιοχές ναυαγίων, αρκετές ανασκαφές αμφορέων και επί πλέον ευρήματα από νοτιότερα σημεία, Αγ. Σαράντα, Βουθρωτό, και Δυρράχιο και σχεδιάζει να πάει βόρεια του Δυρραχίου αργότερα.
Η παρουσία της RPM τα τελευταία 12 χρόνια ήταν ένα «τεράστιο βήμα» για την επιστήμη της υποβρύχιας αρχαιολογίας στην Αλβανία, σύμφωνα με τον κ. Auron Tare, επί κεφαλής της Επιστημονικής και Τεχνικής Επιτροπής για την Παγκόσμια Υποβρύχια Κληρονομιά της UNESCO.
«Εάν επιβεβαιωθεί ότι το ναυάγιο αυτό μπορεί να συσχετιστεί με την ίδρυση δύο μεγάλων αρχαίων ελληνικών πόλεων στα παράλια της Αλβανίας, του Δυρραχίου και της Απολλωνίας, και οι δύο πύλες της Εγνατίας οδού, του αρχαίου δρόμου προς το εμπόριο με την Ανατολή», εδήλωσε ο κ. Tare.
«Ανακαλύψαμε όχι μόνο αρχαία ναυάγια, αλλά και έναν ικανό αριθμό ναυαγίων του Α΄ και του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, που ρίχνουν φως σε ένα άγνωστο κεφάλαιο της ιστορίας», δήλωσε ο κ. Tare.
Η Αλβανία προσπαθεί να προστατεύσει και να επωφεληθεί από την πλούσια υποβρύχια κληρονομιά της, με ελάχιστη χρηματοδότηση…
ΠΗΓΗ: AP News, 12.7.2019.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ: βλ. Γ. Λεκάκης «Αρχαία και σύγχρονα ναυάγια των ελληνικών θαλασσών».
