Πώς θα είναι ο κόσμος το 2040; Ο γνωστός μελλοντολόγος Ray Hammond, σε συνεργασία με την Allianz Partners, παρουσιάζει τις επτά μεγαλύτερες τάσεις που θα καθορίσουν τον τρόπο που θα ζούμε, θα εργαζόμαστε και θα ενεργούμε μέσα στις επόμενες δύο δεκαετίες…

“Το μέλλον εξαρτάται από αυτό που κάνουμε στο παρόν” έλεγε ο Mahatma Gandhi.

Ρίχνοντας μια ματιά στα πρωτοσέλιδα της εποχής μας, είναι εύκολο να καταλάβουμε τις εξελίξεις στη σύγχρονη κοινωνία. Η ψηφιοποίηση αλλάζει τον τρόπο που ζούμε, η παγκοσμιοποίηση μετασχηματίζει τον τρόπο με τον οποίο εργαζόμαστε και η κλιματική αλλαγή θέτει πολλά ερωτηματικά για την επιβίωσή μας ως είδος. Ορισμένες αλλαγές είναι γρήγορες και εμφανείς, άλλες είναι πιο ύπουλες.

Τάση 1: Η πληθυσμιακή «έκρηξη»

Ο πληθυσμός του πλανήτη είναι περίπου 7,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι. Μέχρι το 2040, θα είναι πάνω από 9 δισεκατομμύρια και στην αλλαγή του αιώνα, 11,2 δισεκατομμύρια. Οσοι περισσότεροι τόσο το καλύτερο; ΟΧΙ ακριβώς. Οι πόροι της γης δεν πολλαπλασιάζονται με την ίδια ταχύτητα. Πώς θα τραφούν τόσα πολλά στόματα;

Πιστεύετε ότι δεν υπάρχει αρκετή τροφή για όλους. Ο Hammond διαφωνεί. Η αλήθεια είναι ότι το 90% της γεωργίας σήμερα παρουσιάζει πολύ χαμηλά επίπεδα παραγωγικότητας και σχεδόν το ήμισυ των παραγόμενων τροφίμων χάνεται στις αλυσίδες διανομής του αναπτυσσόμενου κόσμου. Η υψηλότερη παραγωγικότητα στον κλάδο της γεωργίας και τα λιγότερα απόβλητα μπορούν να ικανοποιήσουν την πείνα όλων.

Μια μεγαλύτερη πρόκληση θα είναι το πόσιμο νερό. Αντίθετα με τις κοινές πεποιθήσεις, δεν υπάρχει μικρή ποσότητα γλυκού νερού, υποστηρίζει ο Hammond. Το θέμα είναι ότι το μεγαλύτερο μέρος βρίσκεται στους πόλους, σε απομακρυσμένες περιοχές. Εγκαταστάσεις αφαλάτωσης χαμηλού κόστους, χαμηλής ενέργειας και μικρής κλίμακας θα χρειαστούν για να αντιμετωπίσουν την ανάγκη για νερό πολλών αναπτυσσόμενων εθνών στο μέλλον, με την ανανεώσιμη ενέργεια να διαδραματίζει βασικό ρόλο.

Τάση 2: Ο «γρίφος» του κλίματος

Παγκόσμια υπερθέρμανση; Ποιος νοιάζεται αν το θερμότερο έχει ανέβει κάποιους βαθμούς; Η πραγματικότητα δεν είναι τόσο απλή, διακυβεύονται πολλά περισσότερα από έναν υψηλό λογαριασμό ρεύματος λόγω κλιματιστικών. Οι δασικές πυρκαγιές στην Καλιφόρνια, οι τυφώνες στις Φιλιππίνες, οι πλημμύρες στην Κίνα, ο καύσωνας στην Ινδία, οι μεγάλοι καταστροφικοί τυφώνες στην Καραϊβική και οι ξηρασίες στο Κέιπ Τάουν και την Αυστραλία είναι όλα προειδοποιητικά σημάδια. Αυτά τα ακραία καιρικά φαινόμενα θα γίνουν συχνότερα και πιο σοβαρά εάν η Γη θερμανθεί κατά 1,5 °C έως το 2040, μια δυνατότητα που επισημαίνεται από την Διακυβερνητική Ομάδα του ΟΗΕ για την Αλλαγή του Κλίματος.

Ακόμα και περιοχές που δεν είχαν αντιμετωπίσει ποτέ θύελλες, τυφώνες και κυκλώνες στο παρελθόν ίσως χρειαστεί να προετοιμαστούν για μεγάλες καταιγίδες. Από την Κίνα μέχρι την Ευρώπη, οι κυβερνήσεις καθώς και οι πολίτες αρχίζουν να συνειδητοποιούν τη σημασία της παρακολούθησης του αποτυπώματος άνθρακα.

Ο Hammond προειδοποιεί ότι ακόμα και αν ληφθούν σήμερα δραστικά μέτρα για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 80%, μια σειρά από άγρια και ακραία καιρικά φαινόμενα έως το 2040 είναι αναπόφευκτα. Ο αριθμός των ετήσιων ακραίων καιρικών φαινομένων διπλασιάστηκε μεταξύ 1980 και 2004. Θα διπλασιαστεί και πάλι μέχρι το 2040.

Τάση 3: Η επανάσταση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας

Χρειαζόμαστε ενέργεια για να βαδίσουμε προς το μέλλον – κυριολεκτικά! Γι ‘αυτό πρέπει να κοιτάξουμε πέρα από τα ορυκτά καύσιμα και να χρησιμοποιήσουμε ανανεώσιμες πηγές όπως ο ήλιος, ο άνεμος, η βιομάζα, οι υδροηλεκτρικές και γεωθερμικές πηγές.

Αυτή τη στιγμή, μόνο το 8,4% της παγκόσμιας ηλεκτρικής ενέργειας προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές. Μέχρι το 2050, σχεδόν οι μισές από τις ανάγκες θα καλυφθούν από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ο Hammond βλέπει την πρωτοφανή πρόοδο που έχει επιτευχθεί στον τομέα ως την έναρξη μιας επανάστασης στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Τα τελευταία οκτώ χρόνια, οι ηλιακοί συλλέκτες, που συλλαμβάνουν το φως του ήλιου και το μετατρέπουν σε ηλεκτρική ενέργεια, έχουν γίνει 86% φθηνότεροι, ενώ το κόστος ενέργειας από υπεράκτια αιολικά πάρκα έχει μειωθεί σχεδόν στο ένα τέταρτο. Οι ηλιακοί συλλέκτες έχουν γίνει δύο φορές πιο αποδοτικοί και μια μεγάλη ανεμογεννήτρια παράγει 40% περισσότερη ισχύ. Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, οι εξελίξεις αυτές θα καταστήσουν φθηνότερες τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας από σε σχέση με τα ορυκτά καύσιμα μέχρι το 2020.

Η οικονομικά αποδοτική αποθήκευση, το κομμάτι που λείπει από το παζλ, πλησιάζει στο να λυθεί και με την ανάπτυξη μπαταριών που αποθηκεύουν ενέργεια για συννεφιασμένες και χωρίς αέρα ημέρες.

Και η τεχνολογία και το κόστος κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση, λέει ο Hammond. Το κόστος των συστημάτων συσσωρευτών μειώθηκε κατά περίπου δύο τρίτα τα τελευταία πέντε χρόνια, ενώ οι επενδύσεις για την ανάπτυξή τους προβλέπεται να φθάσουν τα 620 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2040.

Τάση 4: Η διάσταση της παγκοσμιοποίησης

Η παγκοσμιοποίηση έχει συμβάλει περισσότερο στη μείωση της παγκόσμιας φτώχειας τα τελευταία 25 χρόνια από ό, τι η ξένη βοήθεια από πλούσια έθνη από το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.

Πάνω από 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τις συνθήκες ακραίας φτώχειας και το ποσοστό της παγκόσμιας φτώχειας είναι τώρα χαμηλότερο από ποτέ. Μέχρι το 2050, η φτώχεια αναμένεται να εξαλειφθεί παντού εκτός από την Αφρική. Μπορούμε να πούμε με ασφάλεια ότι θα μπορούσε να είναι ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της εποχής μας και εν μέρει οφείλεται και στην παγκοσμιοποίηση .

Ο Hammond απορρίπτει τους φόβους ότι η πρόσφατη εμπορική διαμάχη ΗΠΑ-Κίνας σηματοδοτεί το τέλος της παγκοσμιοποίησης. Ο υπόλοιπος κόσμος διαπραγματεύεται νέες συμφωνίες και απομακρύνει τα εμπόδια που στέκονται στο δρόμο τους. Για παράδειγμα: η συμφωνία ελευθέρων συναλλαγών ΕΕ-Ιαπωνίας τον Φεβρουάριο του 2019 και η πρόοδος που αφορά το Σύμφωνο Συνολικής Περιφερειακής Οικονομικής Συνεργασίας (RCEP), τη μεγαλύτερη εμπορική συμφωνία στον κόσμο.

Τάση 5: Η υπόθεση της υγειονομικής περίθαλψης

Πέντε επαναστάσεις θα μετατρέψουν τον τρόπο εφαρμογής της ιατρικής στο μέλλον.

• Εξατομικευμένη ιατρική – βασισμένη σε μεμονωμένη ανάλυση DNA και ηλεκτρονικά δεδομένα υγείας που συλλέγονται από ασθενείς
• Το φάρμακο των βλαστικών κυττάρων – η χρήση βλαστικών κυττάρων για την αποκατάσταση και την αναγέννηση ιστών και οργάνων
• Φάρμακα νανο-κλίμακας – παράδοση φαρμάκων και ανάπτυξη σε υπο-μικροσκοπικά επίπεδα
• Τροποποίηση γονιδίων – τροποποίηση ανθρώπινου DNA για βελτίωση της υγείας
• Ψηφιακή υγεία – χρήση τεχνητής νοημοσύνης και τεχνολογίας για τη διάγνωση και την παρακολούθηση της υγείας των ασθενών

Μαζί, όλα τα παραπάνω θα φέρουν επανάσταση στην υγειονομική περίθαλψη. Στο μέλλον, τα άτομα θα συλλέγουν τα δικά τους δεδομένα υγείας, οι γενετιστές θα εξαλείψουν κληρονομικές ασθένειες, η τεχνητή νοημοσύνη θα εντοπίζει τις ασθένειες και οι θεραπείες θα προσαρμοστούν σε κάθε ασθενή.

Τάση 6: Το  digital disruption

Καθώς τα smartphones γίνονται ακόμα πιο έξυπνα, η συνδεσιμότητά γίνεται ταχύτερη και τα κοινωνικά μέσα, η οικονομία διαμοιρασμού και οι κινητές πληρωμές κερδίζουν έδαφος, οι κοινωνικοοικονομικές αλλαγές είναι αναπόφευκτες. Τα παραδοσιακά επιχειρηματικά μοντέλα των βιομηχανιών όπως η φιλοξενία, η κινητικότητα και οι χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες τίθενται υπό αμφισβήτηση και η ψηφιοποίηση αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο εργαζόμαστε, κινούμαστε ακόμη και τον τρόπο με τον οποίο βρίσκουμε την αγάπη.

Όσο αφορά το επιχειρηματικό περιβάλλον, το λεγόμενο «δικτυακό φαινόμενο» που χαρακτηρίζει τις επιχειρήσεις που λειτουργούν με βάση το διαδίκτυο δίνει στις νεοφυείς εταιρίες την ευκαιρία να πλουτίσουν και να αναπτυχθούν με γρήγορους ρυθμούς. Ωστόσο υπάρχουν πολλές ανησυχίες για το μέλλον της απασχόλησης.

Παρόλο που η τεχνητή νοημοσύνη και η αυτοματοποίηση θα συρρικνώσουν το εργατικό δυναμικό μέχρι το 2040, θα συνεχίσει να υπάρχει η ανάγκη για ανθρώπινη παρουσία, λέει ο Hammond. Θα υπάρξουν νέα δεδομένα όσο αφορά την απασχόληση των ανθρώπων. Σκεφτείτε τους συμβούλους ζωής, τους καλλιτέχνες τατουάζ, τους συμβούλους για τα κατοικίδια ζώα, τους εκπαιδευτές γυμναστικής… Μερικές από τις πιο σημαντικές δουλειές σήμερα δεν θεωρούνται «εργασία» και δεν πληρώνονται – μητρότητα, φροντίδα της οικογένειας, νοικοκυριό ή φροντίδα παιδιού. Αυτοί οι ρόλοι θα μπορούσαν να αποκτήσουν επαγγελματική αξία, λέει ο Hammond. Ως εκ τούτου, το φάσμα των υπηρεσιών που παρέχονται από τον άνθρωπο θα διευρυνθεί.

Μετά τα μέσα της δεκαετίας του 2030, το κύμα του digital disruption θα είναι σαρωτικό, σύμφωνα με τον Hammond. Τότε πολλοί άνθρωποι δεν θα μπορούν να βρουν αμειβόμενη εργασία. Αλλά οι μηχανές θα δημιουργήσουν πλούτο και οι φόροι γι ‘αυτόν τον πλούτο θα χρηματοδοτήσουν τις κοινωνίες. Προς το παρόν, οι έξι πιο πολύτιμες εταιρίες στον κόσμο δραστηριοποιούνται σήμερα στον τομέα της τεχνολογίας. Οι φόροι από τα ρομπότ μπορούν να χρηματοδοτήσουν ένα «καθολικό εισόδημα» για όσους δεν μπορούν να βρουν δουλειά.

Τάση 7: Το πρόβλημα της φτώχειας

Παρά τις θετικές επιπτώσεις της παγκοσμιοποίησης, υπάρχουν 2 δισεκατομμύρια άνθρωποι που εξακολουθούν να είναι παγιδευμένοι σε ακραία φτώχεια σε 58 έθνη. Με μικρή πρόσβαση στην ηλεκτρική ενέργεια, την εκπαίδευση, την υγειονομική περίθαλψη και άλλες βασικές ανάγκες, ζουν στο περιθώριο. Η δύσκολη κατάσταση των ανθρώπων αυτών θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στο μέλλον μας, προειδοποιεί ο Hammond. Στο μέλλον, ο ανεπτυγμένος κόσμος θα πρέπει να αναλάβει το τεράστιο οικονομικό κόστος που θα προκαλέσουν τα  αδύναμα κράτη στην παγκόσμια οικονομία. Επιπλέον, πολλοί άνθρωποι για να αντιμετωπίσουν τη φτώχεια, θα μεταναστεύσουν παράνομα σε πλούσια κράτη, προκαλώντας τεράστια πολιτική και οικονομική αστάθεια.

Με δεδομένες τις συνέπειες, η έντονη φτώχεια θα μπορούσε να αποτελέσει ένα από τα καθοριστικά ζητήματα του αιώνα.

Διαβάστε εδώ ολόκληρη την έκθεση.

Πηγή: allianz.com