Τη δημιουργία ενός νέου οργανισμού για τη δεοντολογία, ο οποίος θα ορίζει προδιαγραφές συμπεριφοράς για όλους τους θεσμούς της Ε.Ε., η δημόσια εικόνα των οποίων έχει αμαυρωθεί από το σκάνδαλο Qatargate, που αποκαλύφθηκε στα τέλη της περυσινής χρονιάς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, πρότεινε η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η δημιουργία ενός τέτοιου οργανισμού κατέστη περισσότερο επείγουσα, αφού το Βέλγιο απήγγειλε κατηγορίες σε βάρος ευρωβουλευτών και άλλων που συνδέονται με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ότι έλαβαν μετρητά από το Κατάρ, τη χώρα που φιλοξένησε το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου και θέλησε μ’ αυτό τον τρόπο να επηρεάσει τις αποφάσεις του νομοθετικού σώματος της Ε.Ε., κάτι που το εμιράτο αρνείται.
Ο νέος φορέας, με αντιπροσώπους από τους θεσμούς και πέντε ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες, θα επιδιώξει να συμφωνηθούν κοινές προδιαγραφές πριν από τις ευρωβουλευτικές εκλογές του Ιουνίου 2024.
«Η δημοκρατία μπορεί να ακμάζει μόνον όταν οι πολίτες εμπιστεύονται τους θεσμούς τους. Οι άνθρωποι σε όλη την Ευρώπη δεν ξεχωρίζουν αν ένα σκάνδαλο συνέβη στον έναν ή τον άλλο θεσμό» ανέφερε σε δήλωσή της η αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Βιέρα Γιούροβα.
Σε δημοσκόπηση που δημοσιοποιήθηκε την Τρίτη, το 60% των πολιτών της Ε.Ε. ανέφερε ότι δεν είναι ικανοποιημένο από τις προσπάθειες της Ε.Ε. να καταπολεμήσει γενικά τη διαφθορά – καταγράφοντας αύξηση 12 ποσοστιαίων μονάδων από τα μέσα του 2019.
Οι κανόνες θα ισχύουν για τις περισσότερες από 1.000 θέσεις απασχόλησης της Ε.Ε., περιλαμβανομένων αυτών των μελών του συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, των δικαστών του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ευρωβουλευτών.
Το νέο σώμα δεν θα διεξάγει έρευνες, όπως ήθελαν μερικοί, αλλά θα ορίζει προδιαγραφές για την αποδοχή δώρων, φιλοξενίας ή ταξιδιών, για τις συναντήσεις με λομπίστες και οικονομικά συμφέροντα και για τις προϋποθέσεις για τις δραστηριότητες των αξιωματούχων μετά τη λήξη της θητείας τους.
Οι προδιαγραφές δεν πρόκειται να χαλαρώσουν αυστηρότερες κατευθυντήριες οδηγίες, όπως αυτές που αφορούν τα οικονομικά συμφέροντα υψηλόβαθμων αξιωματούχων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Ενδέχεται να αυστηροποιήσουν κανόνες για τους ευρωβουλευτές, οι οποίοι τώρα δεν χρειάζεται να δηλώνουν ταξίδια και άλλα δώρα ή δαπάνες για τα οποία πληρώνουν τρίτα μέρη.
Κάθε θεσμός πιθανόν θα χρειαστεί να επικαιροποιήσει τις τρέχουσες διαδικασίες για να αντιμετωπίσει παραβιάσεις, με τον οργανισμό δεοντολογίας να επιτηρεί τη συμμόρφωση και να προωθεί τη διαφάνεια.