Ο Μαίανδρος είναι ένα γεωμετρικό μοτίβο που απαντάται σε όλον τον κόσμο, από την Κίνα ως την Λατινική Αμερική. Σε μεγαλύτερη, όμως συχνότητα, βρίσκεται στην Ελλάδα, και αποτελεί, κατά κάποιο τρόπο το έμβλημά της.
Και όμως, το όνομα προέρχεται από έναν Μικρασιατικό ποταμό. Αυτό, ένας …γνήσιος Έλλην δεν μπορεί να το δεχτεί, όπως γράφει ο Μ. Καλόπουλος: “είναι ολότελα ανόητο να πιστεύουμε ότι τα απανταχού της γης ελληνοπρεπή αυτά ευρήματα, απεικονίζουν με πάθος τις χάρες και τους “ελιγμούς” ενός άγνωστου εν πολλοίς ποταμού της Ασιατικής Καρίας.” Όχι βέβαια Καλόπουλε. Λες να τα λένε Μαίανδρους οι Κινέζοι ή οι αρχαίοι Μεξικανοί; Ή όλοι οι Ευρωπαίοι τελικά; (Οι Άγγλοι τον αποκαλούν και “Greek Key”, Ελληνική κλείς)
Οι Μαίανδροι της Λατινικής Αμερικής |
Και αρχίζει το παραμύθι στα ελληνοκεντρικά μπλογκ:
“ […..] Στο παρόν άρθρο θα σας παρουσιάσουμε την έντονη ελληνική παρουσία στην κεντρική Αμερική και συγκεκριμένα στο Μεξικό. […] Το σημαντικότερο όμως στοιχείο (Σημείωση Δ. Σκουρτέλη: αρχίζει η απάτη) είναι τα γνωστά σε όλους και περίτεχνα «Palacio de las Grecas», τα Παλάτια των Ελλήνων, όπως τα αποκαλούν μέχρι σήμερα οι ντόπιοι. Σε αυτά τα οικοδομήματα (αυτά τα συναντά κανείς στις πόλεις Μίτλα, Ουξμάλ, Τουλούμ, Μόντε Αλμπάν κ.α.) υπάρχουν, όπως θα δείτε και στο ακόλουθο βίντεο, πλήθος μαιάνδρων, ρόμβων, σταυρών και γενικότερα αρχαίων ελληνικών συμβόλων.” Λοιπόν, αρχικά το Grecas είναι θηλυκό. Grecos έπρεπε να λέγονται. “Palacio de las Grecas” θα σήμαινε “Παλάτι των Ελληνίδων”. Εξαγωγή Εταίρων κάναμε προϊστορικά; Τι σημαίνει όμως Grecas στα Ισπανικά; Η Μετάφραση Google, τι μας δίνει;
Greca=Μαίανδρος |
Δείτε και την βικιπαίδεια στιο λήμμα Mitla και στο υποκεφάλαιο Friezes οπου διαβαζουμε: “The geometric patterns called grecas in Spanish seen on some of the stone walls and door frames…“ (=Τα γεωμετρικά σχήματα που βλέπουμε σε μερικούς από τους πέτρινους τοίχους και περβάζια των θυρών αποκαλούνται στα Ισπανικά grecas)
Φυσικά μπορείτε να δείτε και την Ισπανική Βικιπαίδεια στο λήμμα “greca”, εδώ. Να σημειώσουμε επίσης πως το όνομα των “παλατιών” αυτών δόθηκε από τους Ισπανούς κατακτητές.
Το “Παλάτι των Μαιάνδρων”(:«Palacio de las Grecas») λοιπόν, βαφτίζεται τα ελληνοκεντρικά μπλογκ “Παλάτι των Ελλήνων”. Μιλάμε για απάτη ολκής.
Και άλλοι Κινεζικοί Μαίανδροι. |
Η θεωρία της “Μαιάνδριου” ή “Χειρώνιου” λαβής.
Γι αυτήν δεν υπάρχει καμία τεκμηρίωση από αρχαίες πηγές. Είναι μια θεωρία που ανέπτυξε ο Μ. Καλόπουλος το 1995 στο βιβλίο του “ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΨΕΜΑ” όπως ο ίδιος ισχυρίζεται, αυτοχριόμενος ως “Ο ερμηνευτής του Μαιάνδρου”. (πως λέγαμε στην εποχή μου: “Ατρόμητος: Ο Φονέας των Γιγάντων”)
Η ιστοσελίδα του Καλόπουλου. Μόνος του το λέει – όλοι τον πίστεψαν!!! |
Δεν έχω κανένα πρόβλημα με όποια προσπάθεια ερμηνείας, αλλά δυστυχώς, στην κοινή γνώμη, ακόμα και στην Βικιπαίδεια (μέχρι να επέμβω) εμφανίζεται ως αρχαίος Μύθος!!! Αυτό είναι απαράδεκτο, ειδικά για δημοσιεύματα του επιπέδου της Βικιπαίδειας. Ορισμένες δε αναρτήσεις έχουν πάρει το κείμενο του Καλόπουλου χωρίς να αναφέρουν πως πρόκειται απλά για μια ερμηνεία. Δεν θα σας αναλύσω την ερμηνεία του Καλόπουλου. Την παραθέτω αυτούσια στο τέλος.
Σας δίνω όμως τα μυθολογικά στοιχεία για το θέμα.
Θα δούμε πως ο ποταμός Μαίανδρος συνδέεται με την θεά Ρέα, την “Μητέρα των θεών”, και τα θαύματά της εκεί, και αυτό είναι υπεραρκετό για θεωρήσουμε τον γεωμετρικό Μαίανδρο, ταυτισμένο με το ιερό ποτάμι της θεάς, σαν θρησκευτικό σύμβολο για τους Έλληνες.
Ο ποταμός Μαίανδρος. Έργο Δημήτρη Σκουρτέλη. |
ΤΙ ΗΤΑΝ Ο ΜΑΙΑΝΔΡΟΣ;
Ο Μαίανδρος, ποτάμι της Μ. Ασίας, ονομάζονταν “Αναβαίνων” γιατί φαινόταν πως επέστρεφε, στις πηγές του. Άλλαξε όνομα εξ αιτίας κάποιου Μαιάνδρου. Αυτός πολεμώντας τους Πεσσινούντιους, έταξε στη Ρέα να θυσιάσει όποιον τον προϋπαντούσε γυρίζοντας. Τον υποδέχτηκαν η γυναίκα, η κόρη και ο γιος του. Αφού τους θυσιασε, πνίγηκε στο ποτάμι Κατά άλλη παραλλαγή, στον ίδιο πόλεμο σύλησε ένα ιερό της Ρέας και η θεά τον τρέλανε, και αυτός σκότωσε την οικογένειά του, και μετά πνίγηκε στο ποτάμι. Εκεί υπήρχε και μια πέτρα που αν την έπαιρνες πάθαινες παρόμοια τρέλα και σκότωνες τους δικούς σου. Για να μην το κάνεις, έπρεπε να προσευχηθείς στη Ρέα.
Αθανασίου Σταγειρίτου “Ωγυγία ή αρχαιολογία” τομ δ, σελ 207-8 ————–
Η Ρέα, Κυβέλη ή Μεγάλη Μητέρα ήταν μια Ασιατική θεότητα. Οι πιστοί της πάθαιναν πράγματι “μανία” και αυτοτραυματίζονταν. Αυτά λοιπόν συμβολίζει ο Μαίανδρος. α) Τυφλή πίστη στη Ρέα β) Ανθρωποθυσίες γ) Τρόμο για την θεϊκή τιμωρία
Σημ. Η ιστορία του Μαιάνδρου που θυσίασε τα παιδιά του είναι παραλλαγή της Εβραϊκής ιστορίας του Ιεφθάε. Άλλη μια φορά που το Δωδεκάθεο συναντά τον Ιουδαϊσμό.
Η θεωρία Καλόπουλου (από εδώ)
ΤΡΊΤΗ, 17 ΔΕΚΕΜΒΡΊΟΥ 2013
ΜΑΙΑΝΔΡΟΣ – Η ΧΕΙΡΩΝΙΟΣ ΛΑΒΗ – Η ΛΑΒΗ ΤΩΝ ΘΕΟΜΑΧΩΝ!
ου Μ. Καλόπουλου απο το βιβλίο του ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΨΕΜΑ του 1995
Κάποτε στο φως του φεγγαριού ο βασιλιάς της Φθίας ο Πηλέας, είδε μια πανώρια θεά να χορεύει μαζί με τις κόρες των νερών. Ήταν η θεά Θέτιδα, που η προφητεία του Προμηθέα την ανάγκαζε να παντρευτεί θνητό, ώστε να μη γεννηθεί αυτός, που θα ανέτρεπε τον παντοδύναμο Δία!
Ο Πηλέας τυραννιόταν απ’ τη θεϊκή ομορφιά, αλλά πώς μπορούσε αυτός θνητός, ν’ αποκτήσει τη Θέτιδα που ήταν μια θεά; Ρώτησε όμως γι’ αυτό τον σοφότατο Χείρωνα που κατοικούσε ψηλά στο πολυβότανο Πήλιο. «Εκείνος τον ορμήνεψε, στο ίδιο μέρος σαν τη δει, τη νύχτα να χορεύει, να την αρπάξει όσο γίνεται σφιχτά στην αγκαλιά του. Να μην αφήσει τη λαβή όσο εκείνη κι αν άλλαζε μορφή, κι ας γίνει φίδι, λιοντάρι ή φωτιά, νερό για να ξεφύγει». Ο Πηλέας στο πάθος του για τη θεά ξεπέρασε και νίκησε καρτερικά όλες τις θυμωμένες μεταμορφώσεις της, κρατώντας την με μια λαβή σφιχτά στην αγκαλιά του. Η θεά υπέκυψε και παραδόθηκε στον έρωτά του!
Το υπέροχο αυτό θέμα απεικονίζεται έξοχα στο εσωτερικό ερυθρόμορφης κύλικας του -500 που τώρα βρίσκεται στο μουσείο του Δυτικού Βερολίνου. Η έξοχη αυτή απεικόνιση παρουσιάζει τον Πηλέα, να αψηφά τα φίδια της θεϊκής μεταμόρφωσης που τον δαγκώνουν παντού, καθώς και το λιοντάρι που ωρύεται γαντζωμένο στην πλάτη του. Ο Πηλέας νικά τις μεταμορφώσεις της πεντάμορφης θεάς, χρησιμοποιώντας την ιερή”χειρώνιο λαβή”, ή «Μαίανδρο» όπως έγινε αργότερα γνωστό, το διάσημο αρχαιοελληνικό σύμβολο της ήττας των θεών!
Τα λεξικά πράγματι επιμένουν στην ανόητη στερεότυπη άποψη, πως Μαίανδρος είναι: «το διακοσμητικό αρχαιοελληνικό σχήμα που υπενθυμίζει τους ελιγμούς του ποταμού της Καρίας Μαίανδρου, όπου πρωτοευρέθη και εκ του οποίου έλαβε το όνομα». Μπορεί πράγματι να πήρε το όνομα απ’ τον ποταμό πλησίον του οποίου πρωτοευρέθη, αλλά είναι ολότελα ανόητο να πιστεύουμε ότι τα απανταχού της γης ελληνοπρεπή αυτά ευρήματα, απεικονίζουν με πάθος τις χάρες και τους “ελιγμούς” ενός άγνωστου εν πολλοίς ποταμού της Ασιατικής Καρίας.
Ο Πηλέας καταβάλλει τη Θέτιδα με τη “μαιάνδριο ζεύξη χειρών ή χειρώνιο λαβή”! Εσωτερικό ερυθρόμορφου κύλικα που χρονολογείται γύρω στο -500 Δ. Μουσείο Βερολίνου. |
Σημειώνουμε εδώ, ότι ο συσχετισμός της λαβής αυτής, ή μια χούφτα γαντζωμένη μεσ’ στην άλλη, που σαφώς σχηματίζει το διάσημο ελληνοπρεπές γραμμικό σύμβολο του μαίανδρου, είναι εδώ ολοφάνερος. Δε βλέπω όμως πουθενά να σχολιάζεται έτσι, αυτός ο ολοφάνερος παραλληλισμός, που τόσο τιμά τον «παγκόσμια γνωστό ελληνικό Μαίανδρο», που απλά είναι γνωστός μόνο, ως ένα πανέμορφο διακοσμητικό γραμμικό εφεύρημα και όχι ως πιθανό ιερό σύμβολο ανύψωσης του ανθρώπου στο βάθρο του ισάξιου αντιπάλου των “θεών”. Η μαιάνδριος ζεύξη των χειρών, είναι εξαίρετος συμβολισμός κάθε ηρωισμού και αξιοσύνης.
Απ’ το πλήθος των αρχαιοελληνικών αγγειογραφιακών αναπαραστάσεων σαφώς διαφαίνεται ότι η λαβή αυτή, η χειρώνιος λαβή ή χειρώνιο πλέγμα ή όπως αλλιώς κι αν αποκαλούσαν την συγκεκριμένη αυτή λαβή στο παρελθόν, αποτελούσε το ιδιαίτερο ίσως και ιεροπρεπές έμβλημα των θεομάχων Ελλήνων ηρώων! Το μεγαλειώδες σχηματικό σύνθημα ότι και οι θεοί ηττώνται!
Ο Μαίανδρος λοιπόν ήταν πιθανότατα η γραφική παράσταση της θεϊκής ήττας, από ψυχωμένους θεομάχους ήρωες!
Την “μαιάνδριο λαβή“, όπως δικαίως πλέον θα πρέπει να την αποκαλούμε, τη χρησιμοποιεί κατ’ επανάληψη ο κατ’ εξοχήν θεομάχος Ηρακλής, όπως φαίνεται τονισμένη ξεκάθαρα στην αριστουργηματική αυτή απεικόνιση της πάλης του Ηρακλή με τον Τρίτωνα, σε αγγειογραφία του -550 όπου βλέπουμε τον Τρίτωνα να πασχίζει μάταια ν’ ανοίξει μπροστά από το στήθος του, τα κλειδωμένα με την μαιάνδριο λαβή ατσαλένια δάχτυλα του ανίκητου ήρωα!
Την ολοφάνερη σχέση διακοσμητικού μαιάνδρου και μαιάνδριας λαβής μπορεί κανείς εύκολα επίσης να διαπιστώσει στο σύμπλεγμα Πηλέα και Θέτιδας όπου η αξία της εν λόγω λαβής στο κέντρο της παράστασης υπερτονίζεται στεφανωμένη ολόγυρα απ’ τον σχηματοποιημένο πλέον μαιάνδριο συμβολισμό. Δεν πρέπει επίσης να είναι τυχαίο, ότι πλήθος αγγειογραφιών που υπαινίσσονται θεϊκή ήττα, ή υπέρμετρο ηρωισμό, συχνά στεφανώνονται από μαίανδρο!
Συμπεραίνουμε λοιπόν ότι δεν είναι καθόλου τυχαία η ευρύτατη διάδοση κατά την αρχαιότητα του παραπάνω μαιανδρικού συμβολισμού. Αποτελούσε ένα διαχρονικό δώρο των μυθολογικών χρόνων, στους κλασικούς και νεότερους χρόνους των μεσογειακών απογόνων του Έλληνα. Ένα υπέροχο σχηματικό σύνθημα, της υποχρέωσης σε υποχώρηση των εξουσιαστικών “θεών”, ιερατείων και θρησκειών.
Ο Ηρακλής καταβάλλει τον Τρίτωνα με την “μαιάνδριο λαβή”. Αγγειογραφία του –550 Αρχαιολογικό Μουσείο Ταρκυνία. |
Αν μάλιστα σωστά υποθέτουμε ότι οι ερωτήσεις και οι ερμηνείες, είναι τα δυο χέρια των σοφών. Τότε η μαιάνδριος πεμπτουσία, δεν είναι άλλη απ’ την αδιάσπαστη αλυσίδα ερωτήσεων και ερμηνειών, που αχρηστεύουν τους θεοποιημένους αινιγματοποιούς, μαζί με τα αινίγματά τους!
Μπορεί σαν λαός (αυτό αφορά μόνο τους σημερινούς έλληνες) να πάσχουμε (επειδή κάποιοι έτσι το θέλουν) από βαριά ιστορική αμνησία, δεν υπάρχει όμως κανένας λόγος να αφαιρούμε επίμονα αξία απ’ τους συμβολισμούς των προγόνων μας, επιμένοντας με πάθος σε τυχάρπαστες ερμηνείες που κάποιοι εντελώς αβασάνιστα πρότειναν υποτιμώντας βάναυσα τον εξαίσιο αυτόν ιερό συμβολισμό.
Ο μαίανδρος είναι ένα γραμμικό παράγγελμα των προγόνων μας, για μάχη ενάντια στο αδύνατο! Μια υπέροχη σχηματική υπενθύμιση ότι στα δύο σου “χέρια” κρατάς το μυστικό της ήττας των καταδυναστευτών σου. Και αν μόνο τα δικά σου “χέρια” δεν επαρκούν, τότε ένωσέ τα με άλλους σ’ ένα αδιάσπαστο αρμονικό σύνολο, ελληνοπρεπούς, μαχητικής, μαιανδρικής αλυσίδας, επιθετικών ερωτήσεων και απομοιθοποιητικών ερμηνειών! Αυτή είναι και η αποτελεσματικότερη μάχη ενάντια σε κάθε αυθαίρετης εξουσίας!
Ο ιερός μαίανδρος είναι ένα αιώνιο σύμβολο νίκης, που το χαρίζει η Ελληνική Αρχαιότητα στην πανανθρώπινη ελπίδα της τελικής απελευθέρωσης απ’ τη δουλεία όλων ανεξαιρέτως των αρχαίων και νεότερων “θεών”.
Μ. Καλόπουλος Απ’ το βιβλίο του “ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΨΕΜΑ” του 1995 http://www.greatlie.com/