Του Γιώργου Λεκάκη
Ξεπουλιέται ένας αρχαίος ελληνικός καθρέφτης, κατασκευής περίπου του300 π.Χ. από την Artemis Gallery, στις 5 Απριλίου 2018…
Πρόκειται για έναν ομαλό, στρογγυλό (15,7 εκατ.) χάλκινο καθρέφτη, αλλά δεν είναι απλός… Διότι διακρίνεται ένα εγχάρακτο, αφηρημένο μοτίβο, που φαίνεται να είναι σταφύλια, γύρω από την άκρη της μιας πλευράς! Αυτή η πλευρά έχει επίσης ένα μικρό χείλος. Γύρω από αυτό θα ήταν κάποτε η αντανακλαστική επιφάνεια…
Όμως οι καθρέφτες δεν είναι απλά αντικείμενα… Οι αρχαίες Ελληνίδες γυναίκες, στην ερυθρόμορφη αγγειοπλαστική, απεικονίζονται συχνάκις κοιτάζοντας τους εαυτούς τους σε τέτοιου είδους καθρέφτες…
Καθρέφτες όπως αυτός ευρίσκονται συνέχεια στους τάφους των Ελληνίδων γυναικών της αριστοκρατίας.
Ενώ, οι καθρέφτες διαδραμάτιζαν και έναν θρησκευτικό και μεταφυσικόρόλο, ο οποίος ασκήθηκε και στις τελετουργίες.
Οι καθρέφτες είναι μαγικά αντικείμενα… Από την αρχαιότητα αυτό έχει περάσει έως και την σύγχρονη λαογραφία του Έλληνος… Τους σκεπάζει όταν υπάρχει νεκρός στο σπίτι… Ενώ από αυτήν την μαγική-μαντική τους χρήση έχει μείνει στην παραμυθολογία μας η γνωστή παροιμιώδης φράση«καθρέφτη – καθρεφτάκι μου» ως παράκληση χρησμοδοσίας από το μαγικό αυτό σκεύος…
Ως δια μαγείας, λοιπόν, το αρχαίο αυτό ελληνικό αντικείμενο, που έχει, όπως λέν οι ξεπουλητάδες (που τον εκτιμούν 1.500 δολλ.), προέλευση από ιδιωτική συλλογή που βρισκόταν στην Ventura County, στην Καλιφόρνια, των ΗΠΑ, θα έρθει κάποτε εκεί που η νομοτέλεια ορίζει: Στην πατρίδα του, στην Ελλάδα… Το ζητούν όλα τα γυναικεία μάτια των Ελληνίδων που κάποτε κοιτάχτηκαν μέσα σε αυτόν… Και αυτός φέρει την μνήμη τους και την σκιά τους… Όποιος τον «αγοράσει», λοιπόν, θα έχει να κάνει με αυτές τις ματιές, που θα τον κυνηγούν αιώνια, έως ότου βρουν δικαίωση, στις προθήκες κάποιου μουσείο στην χώρα του φωτός και του πολιτισμού, την Ελλάδα!
