Του Γιώργου Λεκάκη
Η μελαμβαφής κεραμική αναπτύχθηκε στις αρχές του 7ου αιώνα π.Χ., με υπέροχα διακοσμητικά μοτίβα και παραστάσεις που είναι γραπτές ιστορικές πηγές, γεμάτες πληροφορίες αυτοπτών μαρτύρων. Μετά, προστέθηκαν λεπτομέρειες με λεπτές γραμμές. Άνθισε σε ολόκληρον τον αρχαίο ελληνικό κόσμο και ιδιαίτερα στην Αττική. Οι πληροφορίες που προκύπτουν απ’ αυτές, πρέπει να προστίθενται σε αυτές των ιστορικών…
Το γυμνάσιο ήταν ένας σημαντικός χώρος-θεσμός σε ολόκληρον τον αρχαίο ελληνικό κόσμο! Εκεί, νέοι άνδρες (οι έφηβοι) εκπαιδεύονταν για να γίνουν αυριανοί πολεμιστές, υπερασπιστές της πατρίδος τους…
Εκπαιδεύονταν γυμνοί – εξ ου και Γυμνάσιο – καθώς η θέα του γυμνού σώματος, η γνώση του σώματος, και η γνωριμία με αυτό, δεν αποτελούσε ντροπή, όπως διαστρεβλώθηκε αργότερα, στα χριστιανικά-μεσαιωνικά χρόνια, αλλά επιβεβλημένη ανάγκη…
Τα γυμνάσια δεν ήταν μόνον σωματικά, αλλά και πνευματικά εργαστήρια.
Τα γυμνάσια ήταν επίπονα. Έως τις ημέρες έφτασε η λέξη «γυμνάσιο», να σημαίνει κάτι δύσκολο, κάτι για γυμνασμένους…
Γυμνάσια συχνά εμφανίζονταν σε αρχαία αγγεία…
Στην εικόνα βλέπουμε έναν μελαμβαφή αρχαίο αττικό αμφορέα, που φιλοτεχνήθηκε στα τέλη του 6ου – στις αρχές του 5ου αιώνα π.Χ.
Απεικονίζει τον κόσμο του αρχαίου αττικού γυμνασίου, τονίζοντας τα γυμνά, αθλητικά αρσενικά σώματα, που ήταν πρότυπο για τους νέους και εφήβους των Αθηνών.
Στην α΄ πλευρά του εικονίζει μια ΜΟΝΑΔΙΚΗ σκηνή γυμναστικής ασκήσεως, από ένα γυμνάσιο: Τέσσερις γυμνές αρσενικές φιγούρες, κάθε μια με χαραγμένο μυώδη καθορισμό και ένα «φιλέτο» στο κεφάλι, για τον ιδρώτα των μαλλιών ή, ίσως διακριτικό κάποιας ομάδας στην οποία ανήκαν ή ευγενούς καταγωγής τους. Το κεντρικό ζευγάρι παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον:
Αποτελείται από έναν μικρότερο νέο, παιδί, που στέκεται στο ανυψωμένο πόδι ενός γυμναζόμενου εφήβου, βαστιέται και με τα δύο του χέρια, από τα δυο χέρια του εφήβου, και προετοιμάζεται για ένα… άλμα, μόλις εκτινάξει το πόδι του ο έφηβος! Έτσι γυμνάζονταν και οι δύο: Ο μεν έφηβος χρησιμοποιούσε το παιδί ως… βαράκι για ενδυνάμωση των μυών του ποδιού του, το δε παιδί, χρησιμοποιούσε τον έφηβο ως… αλτήρα και εξασκείτο στο άλμα, στην ευελιξία…
Το άλλο ζευγάρι, απομακρύνεται… μήπως για να πιάσει το παιδί μετά το… άλμα / σάλτο που θα επιχειρήσει; Ο δεξιός κρατά και δόρυ. Και οι δύο έχουν τις κεφαλές στραμμένες προς το κεντρικό ζευγάρι, που επιχειρεί την άσκηση…
Στην β΄ πλευρά, άλογα με πόλο, άρμα, πολεμιστής με ένα υψηλό κράνος και λόγχες. Προφανώς γυμνάσια αρματοδρομίας…
Ένα παρόμοιο αγγείο υπάρχει στο Βρετανικό Μουσείο (αρ. 1837,0609,56). Αποδίδεται στον ζωγράφο Αντιμένη.
Ο αμφορέας ζυγίζει 2,4 κιλά, και έχει ύψος 36 εκατ.
Ήταν «ιδιοκτησία» μιας κυρίας του Δυτικού Λονδίνου, παλαιότερα μιας ευρωπαϊκής συλλογής. Συνοδεύεται από ένα αντίτυπο της έκθεσης ανάλυσης της θερμοφωταύγειας από το Oxford Authentication (Number N118h20, 17.7.2018) (!!!)…
Τώρα για ποιον λόγο με έπιασε η εξιστόρηση αυτής της μοναδικής παραστάσεως γυμναστικής ασκήσεως των αρχαίων Ελλήνων παιδιών κι εφήβων;
Διότι δάκρυσα όταν είδα ο μοναδικός αυτός αρχαιοελληνικός αμφορέας να… ξεπουλιέται, σαν κοινό… βάζο, από τον Οίκο δημοπρασιών Time Line Auctions Ltd. στις 4 Σεπτεμβρίου 2018 και να εκτιμάται (το ανεκτίμητο)…24.000 λίρες!!!
Μετά το τεκμήριο θα χαθεί… Και η μόνο απόδειξις αυτής της ασκήσεως των νέων μας, θα είναι η… παραπάνω φωτογραφία…
Το μόνο που με παρηγορεί είναι, ότι υπάρχει ακόμη ένας μήνας καιρός, για να… ασκήσει τα νομικά του, το… αγύμναστο υπνουργείο Πολιτισμού της Ελλάδος, κατά του λονδρέζικου Οίκου…
ΥΠΑΡΧΕΙ και ΒΙΝΤΕΟ αυτού του αρχαίου τέχνεργου
στην ιστοσελίδα της Time Line Auctions!!!
