Από αυτήν την εικόνα του προέκυψε η έκφραση «φύλακας-άγγελος»…
Του Γιώργου Λεκάκη
Ένα αρχαίο κρητικό νόμισμα, από την Φαιστό (320-300 π.Χ.) ένας ασημένιος στατήρας (23 χλστ., 11,01 γραμμ.) που εικονίζει τον φύλακα-άγγελο της Κρήτης, Τάλω, επωλήθη σε δημοπρασία νομισμάτων τηςNomos (26.10.2018), στην Ζυρίχη της Ελβετίας, για… 80.000 ελβετικά φράγκα!
Το αρχαίο ελληνικό νόμισμα προέρχεται από:
…Μια «ευρωπαϊκή συλλογή»
…Την συλλογή Hunter (Goldberg 72, 5.2.2013, 4072 (χωρίς προηγούμενη προέλευση επειδή το… εισιτήριο του συλλέκτη χάθηκε…!!!)
…Μια αμερικανική συλλογή, που αποκτήθηκε από την H.J. Berk…
και
…Μια εξειδικευμένη ευρωπαϊκή συλλογή, την Τράπεζα Leu (15, 4.5.1976, 268). Αυτό το νόμισμα «επωλήθη» από την Τράπεζα Leu για λογαριασμό ενός «ηλικιωμένου συλλέκτη, που ενδιαφερόταν ιδιαιτέρως για τα κρητικά νομίσματα». Όπως και ορισμένοι άλλοι συλλέκτες, απολάμβανε την αίσθηση της αρχαιότητας από τα νομίσματα που ήταν «ακάθαρτα», δηλ. όπως βρέθηκαν! Έτσι, η συλλογή του, η οποία είχε διαμορφωθεί στην δεκαετία του 1950 και του 1960, περιείχε πολλά κομμάτια που ήταν «ακάθαρτα», όπως αυτό. Μετά την αγορά του, ο καινούργιος ιδιοκτήτης του το… καθάρισε (!!!) «πολύ προσεκτικά και με επιτυχία, καθιστώντας το ένα ακόμη πιο υπέροχο νόμισμα από ό,τι πριν»!!!
Τι διαβάζουμε και ακούμε, ω Κρηταγενή Ζευ;;;
Πρόκειται για ένα σχετικά «πολύ σπάνιο και ασυνήθιστα ωραίο νόμισμα με αυτό το θέμα – ή για οιοδήποτε κρητικό θέμα αυτής της περιόδου. Έντονα χάραξη, πολύ ελκυστική και όμορφα τονισμένη, εξαιρετικά ωραία».
Η νομισματοκοπία της Φαιστού είναι γνωστή για θέματα με τον Ηρακλή, την Ευρώπη, κ.ά.
Ο Τάλως (γράφεται ΤΑΛΩΝ), γυμνός, στέκεται πατά στην γη, τα πτερά του απλώνονται, και σηκώνει το δεξί του χέρι για να ρίξει μια πέτρα / μπάλλα (> μπαλλωθιά, μπαλωθιά) και κρατώντας μια άλλη πέτρα με το αριστερό του, κάτω από το πλευρό του. Γράφει «ΦΑΙΣΤΙΩΝ» δηλ. των κατοίκων της Φαιστού. Στην άλλη όψι, ο κρητικός ταύρος.
Αξίζει να αναφερθεί πως από αυτήν την κρητική εικόνα του Τάλω προέκυψε ο τύπος των πτερών των αγγέλων, αλλά και οι πτερωτοί άγιοι, αργότερα στην χριστιανική αγιογραφία, την οποία θεράπευσαν κυρίως οι Κρήτες (Κρητική Σχολή)…
 |
| Ο εικαστικός τύπος του Αρχάγγελου Μιχαήλ, εκ του τύπου του Τάλω είναι εμφανής. Βλ. Γ. Λεκάκη “Τάματα και αναθήματα”. |
Αλλά και η παροιμιώδης έκφρασις «φύλακας-άγγελος»…
Για το νόμισμα αυτό βλ. Le Rider (σελ. 96, 62 και pl. xxiv, 4)
και Σβορώνος «Numismatique» (σελ. 264 67 και pl. xxiv, 24).
Και τα δύο που περιγράφονται είναι από ίδιες μήτρες.
