Δύο “σταρ” της φυσικής επιστήμης

Δεν είναι συνηθισμένο να σχηματίζονται ουρές και να υπάρχουν όρθιοι σε μία εκδήλωση βιβλιοπαρουσίασης, πόσο μάλλον όταν αυτή αφορά την αστροφυσική. Όταν όμως πρόκειται για το νέο βιβλίο του Πατρινού διακεκριμένου αστροφυσικού Διονύση Σιμόπουλου, με τον ακαδημαϊκό, και διάσημο Καθηγητή Θεωρητικής Φυσικής Δημήτρη Νανόπουλο ανάμεσα στους ομιλητές, τότε τα πράγματα αλλάζουν. Πρόκειται για δύο εκ των εκλαϊκευτών της φυσικής επιστήμης με τεράστιο έργο, και πλήθος πιστών φαν. Εξάλλου σε κάθε διάλεξή τους, επικρατεί το αδιαχώρητο.

Η Αγορά Αργύρη αποδείχθηκε μικρή για το κοινό, όλων των ηλικιών, που έσπευσε να τους ακούσει, με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου του Διονύση Σιμόπουλου «Η Άνοιξη του Σύμπαντος».

Είναι χαρακτηριστικό ότι σχηματίστηκαν ουρές έξω από την κεντρική αίθουσα της Αγοράς Αργύρη όπου έγινε η παρουσίαση, ενώ υπήρξε στριμωξίδι στην προσπάθεια να προσεγγίσουν την αίθουσα οι ακροατές που δεν πρόλαβαν να εξασφαλίσουν από νωρίς κάθισμα εντός. Όπως φαίνεται και στα στιγμιότυπα πολλοί παρακολούθησαν όρθιοι την εκδήλωση. Αρκετοί μάλιστα περίμεναν υπομονετικά έξω από την αίθουσα και αρκέστηκαν να ακούν μόνο τα τεκτενόμενα εντός. Η εκδήλωση έγινε αφορμή για να διαπιστώσουμε για μια ακόμα φορά ότι υπάρχει στην πόλη ένα πολυπληθές κοινό, διαφόρων ηλικιών, που θέλει να ενημερωθεί με κατανοητό τρόπο για τη δημιουργία και την εξέλιξη του Σύμπαντος και για αυτό τον “μαγικό” κόσμο, μέσα από την επιστήμη της αστροφυσικής.

Ελπίζουμε να έχουμε ξανά την ευκαιρία να τους ακούσουμε σε ακόμη μεγαλύτερο χώρο.

Ομιλητές ήταν επίσης ο Μανώλης Πλειώνης, Πρόεδρος του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και Καθηγητής Κοσμολογίας ΑΠΘ, ο ακαδημαϊκός Γιώργος Δάσιος, Ομότιμος Καθηγητής Εφαρμοσμένων Μαθηματικών Πανεπιστημίου Πατρών, και ο δικηγόρος Θεοδόσης Γεωργίου, Πρόεδρος του Συλλόγου Πατρέων Πρωτευούσης. Την εκδήλωση συντόνισε η δημοσιογράφος της ΕΡΤ1 Αντριάνα Παρασκευοπούλου.

Το βιβλίο πραγματεύεται σύντομα αλλά περιεκτικά τη διαμόρφωση μιας στοιχειώδους αλλά βασικής εικόνας για τη δημιουργία και την εξέλιξη του Σύμπαντος που επικράτησε χάρη σ’ έναν πραγματικό χείμαρρο αστρονομικών παρατηρήσεων οι οποίες στη μεγάλη τους πλειοψηφία ήταν απρόβλεπτες. Σήμερα ελάχιστοι μόνο κοσμολόγοι αμφιβάλλουν για την αυθεντικότητα του σκηνικού της δημιουργίας του Σύμπαντος από μιαν αρχική «Μεγάλη Έκρηξη», γιατί γνωρίζουμε ότι ζούμε σε ένα Σύμπαν που διαρκώς διαστέλλεται και ότι όλοι οι γαλαξίες απομακρύνονται συνεχώς από εμάς, και μάλιστα όλο και πιο γρήγορα όσο πιο απομακρυσμένοι είναι. Οι γαλαξίες, όμως, δεν απομακρύνονται μέσα σ’ έναν άπειρο και αδειανό χώρο, αλλά αντίθετα η διαστολή του Σύμπαντος οφείλεται στο «ξεχείλωμα» του ίδιου αυτού χώρου που συμπαρασύρει μαζί του και τους γαλαξίες, ενώ η «έκρηξη» έγινε συγχρόνως σ’ όλα τα σημεία του, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει σήμερα κάποιο συγκεκριμένο κέντρο στο Σύμπαν αφού το κέντρο βρίσκεται «παντού». Αυτό σημαίνει ότι δεν είναι οι γαλαξίες αυτοί που κινούνται αλλά ο μεταξύ τους χώρος αυτός που μεγαλώνει («ξεχειλώνει»). Και ενώ τίποτα το υλικό δεν μπορεί να κινηθεί με μεγαλύτερη ταχύτητα από την ταχύτητα του φωτός, αυτό δεν ευσταθεί για τον χώρο, ο οποίος μπορεί και διαστέλλεται πολύ ταχύτερα και από την ταχύτητα ακόμα του φωτός. Μ’ αυτή λοιπόν την έννοια λέμε ότι το Σύμπαν γεννήθηκε με μια Μεγάλη Έκρηξη.

Προς το παρόν, πάντως, το Σύμπαν βρίσκεται στις πρώτες «ώρες» της ύπαρξής του: στην άνοιξη κυριολεκτικά της ζωής του. Πρόκειται για μια άνοιξη που πλαισιώνεται από το μεγαλείο των λαμπρών γαλαζόλευκων άστρων, αλλά και άστρων σαν τον Ήλιο μας, ενώ η ενήλικη ιστορία του θ’ αρχίσει πολύ αργότερα, σε δισεκατομμύρια δισεκατομμυρίων χρόνια από σήμερα. Ακόμα όμως και τότε, θα πρόκειται για ένα πανέμορφο Σύμπαν, για εκείνα τα «όντα» που θα το κατοικούν, αν και θα φωτίζεται αμυδρά μόνο από τα κοκκινωπά, υπέρυθρα άστρα που σήμερα είναι αόρατα στα μάτια μας. Θα πρόκειται, φυσικά, για όντα με υπερβολικές δυνάμεις στη διάθεσή τους. Δυνάμεις που το μυαλό μας είναι αδύνατον ακόμα και να φανταστεί. Παρ’ όλα αυτά, κοιτάζοντας πίσω στη λαμπερή δική μας εποχή, θα μας ζηλεύουν, γιατί εμείς γνωρίσαμε το Σύμπαν όταν το Σύμπαν ήταν ακόμη μωρό. Θα μας ζηλεύουν γιατί εμείς σήμερα ζούμε όντως στην Άνοιξη του Σύμπαντος!